skrypt.docx

Komunikowanie – dzielenie się znakami, wymiana informacji między systemami fizycznymi; oddziaływanie na zmianę sposobu wnioskowania, wpływa na to wszystko co nas otacza; znaki symboliczne (wtedy kiedy nadawca jest człowiek)

4 typy znaków:
- symptomy – oznaki fizyczne, naturalne; odbiorca musi znać kod; np. jeśli mamy wysoką temperaturę -> będziemy chorzy; dziecko nie wiem co to znaczy podwyższona temperatura.
- oznaki humanistyczne –kulturowo uwarunkowane typy zachowań, „naturalne” zachowanie; np. ślązak mówi w charakterystyczny sposób.
- oznaki konwencjonalne – symboliczne, drogowe znaki.
- funkcjo znaki – wytwory, rzeczy, miejsca, lokalność, którymi się otaczamy i których używamy; są funkcjonalne, służą do czegoś innego niż komunikowanie; każda z rzeczy ma dodatkowe znaczenie; np. typ samochodu może stanowić dla postronnych osób wyznacznik naszej majętności.

Interpretant – konwencjonalne znaczenie znaku; znaczenie słów,  znaków bierze się z doświadczenia kulturowego, np. szkoła; rozumienie znaków przychodzi wraz z praktyką językową. Znaczenie nie jest zawarte w przedmiocie, wypływa z doświadczenia.

Kultura jako komunikacja !
Porządek świata jest sztuczny. Wszystko jest uporządkowanym kodem, np. światła drogowe – trzeba się do nich dostosować, by nie spowodować wypadku. Występuje tu wielojęzyczność, czyli kultura jest terenem walk, a konkretniej mówiąc ścierania się różnych konwencji. Każda kultura dochodzi do tak zwanego momentu „bogactwa”, w którym próbuje się zdefiniować i stworzyć swój obraz. Tworzy wtedy na swój temat języki. Ulega KANONIZACJI. Określa obowiązkowe obrazy siebie, czyli ideologiczne, moralne, etyczne i językowe. Wytwarza metateksty, metajęzyki, czyli tekst o tekstach, języki o językach, np. gramatyka; co z kolei doprowadza do marginalizacji różnic.

Semiotyka a nauka o komunikowaniu !
Semiotyk umie pokazać obecność metatekstów w naszym codziennym życiu. Jak bardzo jesteśmy zakodowani naukowo. Jeśli znamy kontekst to zrozumiemy przekaz. Semiotyk widzi świat wokół siebie o ile jest on zakodowany znakowo, nic innego go nie interesuje. Semiologia bada kody komunikacyjne które, decydują o znaczeniu. Semiotyk ustala i negocjuje znaczenie.
Dwa porządki oznaczania:
- detonacja – „co”; zdroworozsądkowe, oczywiste znaczenie znaków
- konotacja – „jak”; wprowadza elementy kontekstu kulturowego, wiąże się z tym jak znak został użyty; znaczenie jest wzbogacane o konwencję.

3 typy komunikowania:
- informacyjne – język ma odsyłać do rzeczy; sam jest niewidoczny, przezroczysty, informuje o faktach; opis, narracja, demonstracja – jako metody informacyjne; musi mieć element nowości, wtedy informacje są ważne; podstawowa zasada to wiarygodność.
- estetyczne – niejasność, zwrotność; komunikat nastawiony na siebie, ale nie może być zupełnie niejasny, np. poezja niejasna w sposób płodny, zawiera wskazówki do interpretacji; komunikat estetyczny daje wskazówki do dekodowania.
- perswazyjne – konieczne wnioskowanie, wywody retoryczne, komunikowanie apodyktyczne, wiarygodność; dowodzenie, że coś jest wiarygodne; przekonywanie emocjonalne; oddziaływanie nadawcy na odbiorcę, by nakłonić do zaakceptowania nowych postaw; bez przymusu (siła argumentu), z przymusem (argumentacja siły). 3 typy: przekonująca (prowadzi do kompromisu), pobudzająca (korzystanie z sytuacji zapalnych bez zastanowienia, brak dystansu), nakłaniająca (zależne od celu jaki się chce osiągnąć, nadawca argumentując przedstawia swoją wiedzę i swoje cele).

Reklama !
Reklama to komunikat o strukturze piętrowej. Występuje powierzchnia i głębia. Moment perswazji dokonuje się w głębi.
5 poziomów:
1. Ikoniczny – obraz właściwości danej rzeczy, np. reklama wody która, pokazuje kropelki strumienia
2. Ikonograficzny – kulturowe przedstawienia danych rzeczy.
3. Topiczny – topos – miejsce trwałe; stałe miejsce kulturowe, czyli zdarte sposoby rozumowania.
4. Tropologiczny – tropy językowe; semiotyk chce zobaczyć jakie są wizualizacje tropów kulturowych, czyli figury retoryczne.
5. Entymematyczny – oczywiste założenia, których się nie dowodzi.
Reklama jest stereo typizowana, operuje utartymi schematami, skrótami. Stereotyp wypełnia naszą wiedzę potoczną. Stereotyp – to wyraz, który przypisuje grupom pewne właściwości w sposób uproszczony. Reklama jest nim przesiąknięta.
Slogan – to krótka, zwięzła formuła. Wyrażenie, które dzięki swojej formie wywołuje określony skutek. Sens jest nierozerwalny z formą. Dobry slogan to taki, który nie daje przeciwnikowi szansy repliki; który wyklucza szansę odpowiedzi, dialogu, kończy komunikację na nim samym, uniemożliwia interferencję.

Kultura w komunikowaniu międzykulturowym !
Jest pojmowana w szerokim ujęciu (narodowa, ponadnarodowa). Zwyczaje, tradycje, normy, wierzenia, wzorce myślowe i wartości przekazywane z pokolenia na pokolenie. Również wzorzec utworzony przez grupę i wspólny dla wszystkich jej członków, przekazywany z pokolenia na pokolenie.

Kultura dominująca – przedstawicielami jej są osoby mające istotny wpływ na kultur. W sposób znaczący odzwierciedla ona wzorce zachowań osób dominujących nad kulturą. Przykłady: osoby posiadające realną władzę, mające dostęp do wysokich stanowisk i systemów komunikacji masowej; biali, pełnosprawni, heteroseksualiści; młodzi bądź, młodo wyglądający mężczyźni. 

Etnocentryzm – to preferowanie własnej kultury oraz traktowanie jej zasad jako naturalne.

Hall podzielił kultury na  wysokiego i niskiego kontekstu, tj. na żyjące w różnych kompozycjach czasu. Kultury różnią się sposobami, za pomocą których konkretyzują przedmiot poznania.

Wysoka kontekstowość polega na tym, iż w kulturach, których jest ona cechą charakterystyczną, zwraca się szczególną uwagę na zagadnienia związane z pozycją zawodową czy społeczną. W kulturach o wysokiej kontekstowości występuje wysoki stopień rytualizacji stosunków międzyludzkich. Charakterystyczne jest używanie tytułów naukowych i stanowisk. Kultury wysokokontekstowe: nie polegają tak bardzo na przekazie werbalnym, a koncentrują się na sugerowanych czy implikowanych przez kontekst zasobach informacyjnych; preferują komunikowanie niewerbalne; gest, mimikę i okoliczności; wykorzystują kontekst sytuacyjny i obyczajowy jako źródło informacji; znaczące są takie elementy, jak kto, kiedy i w jakim kontekście wypowiedział dane słowa, co pozwala wyciągnąć wnioski, co do znaczenia przekazu; korzystają z rozwiniętych sieci informacyjnych i kontaktów; są przyzwyczajone do wtrętów, przerywania, dygresji w trakcie komunikowania.

Kultury o kontekstowości niskiej noszą znamiona o wiele mniejszej ceremonialności i rytualizacji. Pozycja społeczna i zawodowa nie są tak wyraźnie podkreślane. Przedstawiciele tych kultur dość szybko przechodzą na “ty” ze swoimi partnerami biznesowymi, co może nawet zostać odebrane jako nadmierna poufałość. Kultury niskokontekstowe: zorientowane na bezpośredni, jasny, przekaz słowny; nie zwracają szczególnej uwagi na element pozawerbalne, sytuacyjne i okolicznościowe; wymagają uszczegółowienia tła i źródła informacji; mają tendencję do segmentowania i organizowania informacji; oczekują wyraźnych instrukcji od osoby kompetentnej i zorientowanej w sprawie.

KOMUNIKACJA INTERPERSONALNA to psychologiczny proces, dzięki któremu jednostka przekazuje i otrzymuje informacje w bezpośrednim kontakcie z inną osobą. Jest to proces, który zachodzi nieustannie, bowiem przez cały czas swoją postawą ciała, mimiką, gestykulacją, no i wreszcie słowami przekazujemy określone informacje. Jednak, aby można było mówić o istnieniu komunikacji muszą istnieć 3 ogniwa:
- nadawca, czyli osoba, która przesyła określoną informację;
- odbiorca, czyli osoba, do której daną informację kierujemy;
- kod, czyli sposób przekazu tej informacji – obraz, gest, słowo etc.

Właściwości zachowań niewerbalnych:
1. Komunikację werbalną i niewerbalną różni stopień uzależnienia znaczeń od kontekstu, tj. czynników relacyjnych, sytuacyjnych, innych zachowań niewerbalnych, a także werbalnych.
Znaczenia przywoływane przez słowa w komunikacji werbalnej są tylko do pewnego stopnia zależne od kontekstu, w którym się pojawiają. Natomiast znaczenie zachowań niewerbalnych jest w wyższym stopniu funkcją wyłącznie czynników kontekstowych, ponieważ zachowania te nie mają konwencjonalnych definicji.
2. Różnice znaków niewerbalnych utrudniają komunikację międzykulturową, różnice znaków werbalnych (np. różne języki) całkowicie ją uniemożliwiają.
3. Kody niewerbalne – odmienne niż werbalne – przekazują komunikaty dotyczące tylko „tu i teraz”.
Komunikacja niewerbalna ograniczona jest więc do sytuacji, w której obecna jest osoba komunikująca.
Proksemika – proxemics – bliskość sąsiedztwa
- termin wprowadzony przez antropologa Edwarda T. Halla, który w książce „Ukryty wymiar” napisał że, „wokół człowieka funkcjonuje wiele przestrzennych sfer, które mogą zmieniać rozmiary, przekształcać się, a człowiek może w różny sposób reagować, gdy ktoś przekroczy ich granice”. Człowiek żyje w pewnej przestrzeni osobistej wyznaczającej granice i dystanse dzielące ludzi. Zasięg tej przestrzeni kształtuje kultura.
Kinezyka (Kinetyka, Kinezjetka)
- termin ten wprowadził Roy Birdwhistelle w 1952 r.
- badania nad systemem komunikowania niewerbalnego, które posługuje się gestykulacją i innymi ruchami ciała
- terminem tym określamy wszelakie ruchy cielesne w ekspresji twarzowej, gesty, a także ruchy całego ciała: zachowania posturalno-gestowe, spojrzenia, mimikę, ruchy głowy

System komunikowania organizacyjnego
Odpowiada on procesom komunikowania na poziomie grupowym i międzygrupowym. Uczestnikami tego systemu są jednostki, które z reguły dobrowolnie wstępują do organizacji. Organizację tę cechuje wewnętrzna, zamknięta hierarchiczna struktura z jasno określonymi rolami jej członków. Kontakty oraz relacje mają charakter przymusowy, formalny i organizacyjny. Komunikaty przepływają w zdecydowanej większości od gór do dołu, w formie obligatoryjnej poleceń czy zleceń. Jest typowy dla wszelkich instytucji, występuje wszędzie tam gdzie są zamknięte struktury i aparat zarządzania.

Kierunki:

1.     W dół - związany jest z przesyłaniem informacji, poleceń, rozporządzeń, dyrektyw od jednostek stojących na szczycie na sam dół, do osób znajdujących się na kolejnych, niższych szczeblach struktury organizacyjnej.

2.     W górę - jest reakcją podwładnych na przekazy napływające do nich od kierowników. Komunikowanie zawiera informacje o postępie prac, trudnościach w wykonaniu zadań, usprawiedliwienia itp. Częstość ich wykonywania zależy od stylu kierowania organizacją

3.     Poziomy - obejmuje komunikowanie się uczestników systemu zajmujących tę samą pozycję w strukturze, a więc członków tej samej grupy zadaniowej. Mają one bardziej nieformalny charakter.

4.     Ukośny - dotyczy jednostek, które zajmują różną pozycję w strukturze i nie są połączone ze sobą więzami bezpośredniego podporządkowania.

KOMUNIKOWANIE MASOWE
Najbardziej oczywistym rysem mediów masowych jest to, że mają docierać do wielu odbiorców. Potencjalne widownie postrzegane są jako wielkie zbiorowości mniej lub bardziej anonimowych konsumentów, co z kolei wpływa na relacje między nadawcą a odbiorcą. „Nadawca” często jest organizacja lub zatrudnianymi przez nią profesjonalnym komunikatorem (dziennikarzem, prezenterem, komikiem itp.). Często jest to głos społeczny, któremu dano lub sprzedano dostęp do kanałów medialnych (reklamodawca, polityk itp.). Relacja między nadawca a odbiorcą informacji jest jednostronna, jednokierunkowa i bezosobowa, istnieje miedzy nimi dystans fizyczny i społeczny. Zazwyczaj też nadawca ma więcej prestiżu, autorytetu i doświadczenia niż odbiorca. Relacja ta jest asymetryczna i często nacechowana wyrachowaniem i manipulacją. Pozostaje ona poza kontekstem moralnym, opiera się na obietnicy, żądaniu jakiejś usługi na podstawie umowy bez wzajemnej odpowiedzialności. Teorie oddziaływania mediów to te które, teraz są aktualne ponieważ, kiedy mówi się o oddziaływaniu masowym to nie ma jednej teorii, która mówi jak jest. Wszystko zależy od świadomości nadawców i odbiorców. Funkcje komunikowania masowego: nadawanie statusu, narkotyzująca dysfunkcja (usypia nas zamiast angażować), wzmacnia normy społeczne (coś potępia, albo coś chwali).

Propaganda - świadome oddziaływanie na odbiorcę (jednostkę, zbiorowość) poprzez systematyczne rozpowszechnianie określonych poglądów, idei, haseł za pomocą środków perswazji intelektualnej i emocjonalnej (np. symboli, gestów, słów, skojarzeń) w celu pozyskania zwolenników i nakłonienie ich do zachowań pożądanych z punktu widzenia nadawcy przekazu propagandowego. Propaganda to wszelkie techniki (wizualne, werbalne, za pomocą środków masowego przekazu) sterowania masowymi zachowaniami, poglądami, postawami i dążeniami. W tym znaczeniu propaganda, jako świadome operowanie środkami przekazu (obraz, druk, mowa), rozwinęła się dopiero w nowoczesnym społeczeństwie wraz ze wzrostem znaczenia opinii publicznej i środków masowego przekazu. Język propagandy nie tyle ujawnia ocenę, ile ją konstruuje. Wykorzystuje przy tym ukryty przekaz informacji. Dokonuje się on nie w warstwie treści, lecz raczej w płaszczyźnie założeń, które tkwią u podstaw zdania. Owe ukryte założenia nazywamy supozycjami. Na przykład supozycją zdania „Kowalski przestał brać łapówki” jest stwierdzenie, że „Kowalski brał łapówki”.

Komunikacja polityczna to proces wzajemnych oddziaływań informacyjnych pomiędzy podmiotami polityki połączonymi relacjami władzy, walki i współpracy. W państwie niedemokratycznym komunikacja polityczna przebiega w inny sposób w państwie demokratycznym. W państwie niedemokratycznym dominuje jednokierunkowa komunikacja polityczna. Informacje są przekazywane tylko w jedną stronę – od władzy do społeczeństwa. Społeczeństwo ma do dyspozycji tylko oficjalne, dość ograniczone kanały przekazywania informacji władzy, przez co rząd może być zaskoczony reakcjami społecznymi i chaotycznie na nie reagować. Propaganda polega na wpływaniu przez władzę przy pomocy różnych, często nieetycznych zabiegów – takich jak manipulacja – na opinie, postawy i zachowania społeczne. W państwie demokratycznym funkcjonuje dwukierunkowa komunikacja polityczna, utrzymywany jest także wysoki poziom otwartości informacyjnej. Władza otrzymuje od społeczeństwa sygnały dzięki niezależnym środkom przekazu, stanowiskom grup nacisku, różnorodnym formom protestu, badaniom opinii publicznej, oddziaływaniu opozycji – i reaguje na nie. Demokratyczne wybory pozwalają na ocenę działalności polityków przez społeczeństwo.

Wizerunek medialny to obraz osoby, przedsiębiorstwa, instytucji lub organizacji, budowany w otoczeniu na podstawie informacji dochodzących do osób je reprezentujących. Rezultatem są subiektywne wrażenia, mające wpływ na ostateczną opinię o kształcie wizerunku. Kształtując pozytywny wizerunek osobisty w sposób pośredni budujemy obraz firmy, instytucji czy grupy społecznej (np. zawodowej), którą reprezentujemy. Istotną rolę w kreowaniu wizerunku odgrywają środki masowego przekazu. Wystąpienia w mediach (a szczególnie - co oczywiste - w telewizji) poszczególnych osób wpływają na postrzeganie całej firmy, instytucji czy partii politycznej, którą reprezentują.

Kampania wyborcza to ogół środków masowego przekazu (plakaty, reklamy telewizyjne, radiowe, prasowe, wiece, spotkania z wyborcami), jakimi specjaliści od marketingu politycznego promują kandydaturę polityka lub partii politycznej, tak by wyborca zagłosował właśnie na promowaną osobę lub partię. Kampania wyborcza rozpoczyna się formalnie z dniem ogłoszenia postanowienia prezydenta o zarządzeniu wyborów i ulega zakończeniu na 24 godziny przed dniem wyborów. Praktycznie w Polsce trwa co najmniej trzy miesiące przed datą wyborów; mówi się wręcz, że kampania wyborcza (do następnych wyborów) zaczyna się w dzień po wyborach - wskazuje to, jak ważne są działania polityka przez cały jego okres kadencji.

Efekty mediatyzacji, czyli adaptacji polityków do polityki narzuconej przez media:
a) pozytywne
zwiększenie znajomości polityki dzięki mediom – spełniają one intuicję liberalnej demokracji, która mówi o oświeconym obywatelu, który dużo rozumie
W tej sferze obywatele tworzą społeczeństwo, debatują.
wprowadzenie drugiego sposobu legitymizacji polityków, obok aktu wyborów. Dzięki mediom ta druga – KATODYCZNA, możemy sprawdzać polityków, są pod nadzorem opinii publicznej. Poszerza się rynek polityczny,
uzyskanie narzędzi wpływu na polityków – sondaże opinii publicznej
Media układają listę tematów, które są poruszane. Decydują o przebiegu debaty politycznej.
następuje przeobrażenie pracy instytucji politycznych, naturalnie dostosowują się do nowych warunków
realizuje się demokracja bezpośrednia
poprawa działania jakości polityki demokratycznej. Media zapewniają otwarty dostęp do politycznej strony informacji.
rządzenie sieciowe – za sprawą mediów aktorzy różnych sfer, instytucje się realizują
b) negatywne
dzięki mediom osłabiono pośredników stosunków lider – masa
Partie dzięki mediom pozbywają się kanałów doprowadzających do mas. Obserwujemy tylko liderów. Mamy kryzys komunikacji, problemy z integracją.
dezintegracja więzi pionowych, kierowanie się mechanizmem zdeprecjonowania partii
marketing polityczny, logika przekłada się na wolny rynek (cynizm wśród wyborców pułapka interaktywnej polityki – media sprzedają polityków)