Wykład 8. 09.12.13
Rewolucja marginalna
1) Rewolcja marginalna pojawiła się w latach 70 XIX w. za sprawą trzech ekonomistów:
a) Carl Menger (1840-1921) mistrz szkoły austryjackiej (psychologicznej), Zasady nauki ekonomicznej 1871 r.
b) Leon Walras (1834-1910) mistrz szkły lozańskiej (matematycznej), Elementy czystej ekonomii politycznej 1874 r.
c) Williams Stanley Jevons (1835 – 1882) mistrz szkoły anglo-amerykańskiej (neoklasycznej). Teoria ekonomii politycznej 1871 r.
2) M.Blaug twierdzi, że idee marginalistów nie były zupełnie nowe. Wcześniej idee występowały u innych ekonomistów np.: H.H. Gossen 1854, A.A. Cournot 1834, J.H. von Thunen 1850. Jednak dopiero po rewolucji marginalnej idee te zdominowały myślenie ekonomistów.
3) Podważenie w II połowie XIX w. fundamentalnych twierdzeń ekonomii klasycznej: klasycznej teorii wartości opartej na pracy, doktryny ludnościowej Malthusa, doktryny funduszy płac.
4) Cechy rewolucji marginalnej:
a) Podejście mikroekonomiczne;
b) Zainteresowanie teorią popytu;
c) Subiektywizm na gruncie teorii wartości;
d) Zastosowanie rachunku marginalnego (matematyzacja ekonomii).
5) Krytyka klasyczne teorii wartości przez marginalistów:
a) Klasyczna teoria wartości pozbawiona jest cech ogólności;
b) Wyprowadzenie wartości dobra z kosztów poniesionych w przeszłości;
c) Odwrócenie klasycznej zależności przyczynowo skutkowej pomiędzy wartością czynników produkcji a wartością danego dobra;
d) Klasyczna teoria wartości nie posługuje się użytecznością krańcową od której zależy wartościowanie dóbr przez konsumentów.
6) Trójkąt Mengera
KLASA POTRZEB
WSKAŹNIK (RANGA)
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
7) Rozwój współczesnej teorii popytu:
Użyteczność krańcowa (MU) a użyteczność całkowita(TU):
MU=∆TU∆Q
∆Q – kolejna jednostka konsumowanego dobra/usługi
Użyteczność krańcowa: jest to dodatkowa użyteczność jaką czerpie konsument ze zwiększenia konsumpcji danego dobra lub usługi o kolejną jednostkę.
Skalowanie użyteczności:
- kardynalna teoria użyteczności – oczekujemy od podmiotów wyboru, która z dóbr jest preferowana, dodatkowo przypisania wartości o ile jedno dobro jest bardziej preferowane od drugiego.
- ordynarna teoria użyteczności – opiera się na użyteczności porządkowej (jeżeli mamy te same jednostki, wystarczy uporządkować kolejność wg. potrzeb).
Efekt Robin Hooda
1) Dotyczy użyteczności kardynalnej (2 jednostki);
2) Użyteczność krańcowa względem dochodów dla bogatego i biednego jest taka sama (dla biednego 1zł ma większą użyteczność niż dla bogatego);
3) Użyteczność krańcowa względem dochodów jest malejąca.
Sposób pomiaru użyteczności oraz interpersonalnego jej porównywania:
- użyteczność kardynalna (A. Marshall)
- użyteczność ordynarna (J.R. Hicks, S. Slutsky)
· Dążenie do eliminowania z ekonomii treści psychologicznych (np. prawa Webera – Fechnera) określającego skalę relacji ludzkich zmysłów na bodźce fizykalne. Chęć uczynienia z ekonomii nauki ścisłej na kształt fizyki.
· Rozwój ekonomii dobrobytu opartej na ordynarnej teorii użyteczności (ujęcie V. Pareto oraz próba ucieczki do sądów wartościujących).
· Podział na starą ekonomię dobrobytu odwołującą się do utylitaryzmu Benthama oraz nową ekonomię dobrobytu opierającą się na koncepcji V. Pareto.
Wykład 11. 15.01.14
Ilościowa teoria pieniądza
1. Główni twórcy teorii pieniądza: Hume (traktat o pieniądzu 1752) a współcześnie, Irving Fisher 1911r. oraz Arthur Pigou 1927 r.
2. Główne zasady leżące u podstaw ilościowej teorii pieniądza:
a. Zasada neutralności pieniądza (pieniądz jako woal przysłaniający procesy realne w gospodarce);
b. Zasada dostosowania ilości pieniądza i produktu.
Ilościowa teoria pieniądza – ujęcie transakcyjne I. Fishera
Równanie Fishera:
MV = PT
M – ilość pieniądza
V – prędkość obiegu
P – przeciętny poziom cen
T – wolumen transakcji
Założenia dotyczące interpretacji równania Fishera
a) Kierunek związku przyczynowo skutkowego musi przebiegać od MV do PT;
b) V oraz T niezmienne względem M, tzn. wszystkie zmiany V oraz T dają się przepisać oddziaływaniu czynników niemonetarnych, takich jak nowe praktyki wprowadzane przez banki, nowe obyczaje płatnicze, wzrost produktywności w całej gospodarce itd.;
c) Nominalny zasób pieniądza wyznaczony przez czynniki egzogeniczne –władze monetarne.
Wniosek: pieniądz jest neutralny w warunkach równowagi długookresowej. Wówczas prawdziwe jest twierdzenie, że wzrost M powoduje proporcjonalny wzrost P.
Co dzieje się krótkim okresie (w warunkach krótkookresowych dostosowań?)
Działają mechanizmy transmisji:
· Bezpośredniej;
· Pośredniej (poprzez stopę procentową).
Zasady działania mechanizmu transmisji pośredniej (dokonującej się przez stopę procentową – ujęcie K. Wicksell...
pikaczuxp