1. Pojęcie postępowania sądowoadministracyjnego.
Postępowanie sądowoadministracyjne to postępowanie przed sądami administracyjnymi w sprawach z zakresu kontroli działalności administracji publicznej, oraz w innych sprawach do których stosuje się przepisy ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z mocy ustaw szczególnych.
2. Przedmiot postępowania sądowoadministracyjnego (sprawa sądowoadministracyjna).
Przedmiotem postępowania sądowo administracyjnego jest sprawa sądowoadministracyjne, a na taką sprawę składają się;
a) sprawa z zakresu kontroli działalności administracji publicznej oraz,
b) inna sprawa, do której stosuje się przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z mocy ustaw szczególnych.
Ad. a) sprawa z zakresu kontroli działalności administracji publicznej
- jest to pojęcie normatywne, względnie ograniczone, bowiem kontroli podlegają jedynie działania wskazane w ustawie w art. 3 § 2.
Art. 3§ 2 p.s.a.
§ 2. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne;
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;
4) inne niż określone w pkt 1-3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa;
4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych sprawach;
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;
7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
8) bezczynność organów w przypadkach określonych w pkt 1-4a.
Ad. b) inna sprawa, do której stosuje się przepisy ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi z mocy ustaw szczególnych.
Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, do których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, stosując środki określone w tych przepisach.
Przykład – odmowa udzielenia informacji przed przedsiębiorców lub podmioty niezliczone do sektora finansów publicznych oraz niedziałające w celu osiągnięcia zysku może być zaskarżona do sądu (art. 4 ustawy z 26 stycznia 1984 Prawo Prasowe).
3. Akty indywidualne jako przedmiot skargi do sądu administracyjnego.
Zakres kontroli administracji publicznej –, czyli sprawa z zakresu kontroli adm.publ. Obejmuje orzekanie w sprawach skarg na dwa typy zachowań organów administracji publicznej:
- działania tych organów (art. 3 § 2 pkt 1-7 Ppsa)
- zaniechania (bezczynność) organów – art. 3 § 2 pkt 8 Ppsa
Zakres skarg na działania administracji publicznej
Skarga przysługuje na dwa typy działań (akty indywidualne i akty generalne) określonych w ustawie:
- akty indywidualne – skierowanie do konkretnego adresata:
a) decyzje administracyjne - decyzja administracyjna jest i pozostanie podstawowym przedmiotem zaskarżenia w postępowaniu sądowoadministracyjnym. Stanowi bowiem podstawową prawną formę działania organów administracji publicznej w stosunkach między tymi organami a obywatelami i innymi podmiotami, które nie są organizacyjnie usytuowane w systemie organów administracji rządowej i samorządowej. Art. 3 § 2 pkt. 1 określa właściwość sądów adm. w odniesieniu do decyzji administracyjnych metodą klauzuli generalnej. Każdy akt administracyjny mający charakter decyzji administracyjnej może być zaskarżony do tego sądu. Wyjątek stanowi art. 5 ustawy w którym klauzula generalna zaskarżania decyzji administracyjnych została ograniczona przez taksatywne wyliczenie kategorii spraw, w stosunku do których wyłączona jest możliwość zaskarżenia ich do sądu administracyjnego.
Zakres skarg na decyzje administracyjne
1. obowiązuje klauzula generalna, co do zakresu zaskarżalności /także decyzje podatkowe, celne, budowlane/,
2. jest to w istocie ujęcie materialne /każdy akt władczy, jednostronny, zewnętrzny, oparty na przepisach prawa powszechnie obowiązującego, rozstrzygającego indywidualną sprawę np. koncesję, zakaz, nakaz, rozkaz, zezwolenie, pozwolenia itp./,
3. nie ma znaczenia charakter decyzji/ np. skarga służy także na decyzje uznaniową/.
b) określone postanowienia – również w odniesieniu do postanowień ustawodawca w art. 3 §2 i 3 określił właściwość sądów administracyjnych metodą klauzuli generalnej. w pkt. 2 tego przepisu w odniesieniu do postanowień wydawanych w administracyjnym postępowaniu jurysdykcyjnym, zawarta została zasada, ze kontroli sądu administracyjnego podlegają wszystkie postanowienia, na które przysługuje zażalenie, a nadto postanowienia kończące postępowanie lub rozstrzygające sprawę co do istoty oraz określone w pkt 3 postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym,na które służy zażalenie;
Zakres skargi na postanowienia:
1. wydane w postępowaniu adm. na które służy zażalenie
2. Wydane w postępowaniu adm., które kończą postępowanie adm., Np. stwierdzenie niedopuszczalności odwołania, stwierdzenie uchybienia terminu odwołania
3. Wydane w postępowaniu adm. Rozstrzygające sprawę, co do istoty
4. Wydane w postępowaniu egzekucyjnym, zabezpieczającym, na które służy zażalenie
c) inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa; będą to przede wszystkim określone czynności materialno-techniczne, np. czynność zameldowania, akty rejestracji (np. bezrobotnego) lub wykreślenie z określonego rejestru, odmowy przyjęcia do zakładu administracyjnego i uniemożliwienie w ten sposób konkretnej osobie korzystania z jego usług, odmowy uznania lub stwierdzenia przez właściwy organ administracji publicznej uprawnień wynikających bezpośrednio z przepisów prawnych, jeśli przepisy te nie przewidują formy decyzji administracyjnej deklaratoryjnej o stwierdzeniu takich uprawnień, a organy administracyjne odmawiają takiego zachowania się, które umożliwiałoby podmiotom uprawnionym realizację uprawnień, określonych w przepisach prawnych;
Zakres skargi na inne akty indywidualne.
Skarga służy na inne akty niż decyzje i postanowienia – akty i czynności, które;
- są z zakresu adm. publicznej i
- dotyczą uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisu prawa
Przykład:
Wpis do niektórych ewidencji czy rejestrów, pobranie lub zwrot niektórych opłat.
Niektóre czynności z zakresu czynności materialno technicznych.
d) pisemne interpretacje prawa podatkowego.
Skarga na pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego:
1. przedmiotem skargi do sadu adm. Są także od 1 lipca 2007 pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnej sprawie /art. 3 & 2 p.4 Ppsa/
2. sama interpretacja indywidualna zawiera pouczenie o prawie wniesienia skargi do Sądu Adm.
4. Akty generalne jako przedmiot skargi do sądu administracyjnego.
Zakres kontroli administracji publicznej –, czyli sprawa z zakresu kontroli adm.publ.
Obejmuje orzekanie w sprawach skarg na dwa typy zachowań organów administracji publicznej:
Skarga przysługuje na dwa typy działań określonych w ustawie mianowicie na akty indywidualne i akty generalne.
- akty generalne – skierowane do adresata oznaczonego w sposób generalny
a) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
b) inne akty organów samorządowych i ich związków w sprawach z zakresu administracji publicznej
c) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
Zakres skargi na akty generalne
1. akty prawa miejscowego – organów j.s.t. oraz terenowych organów adm. Rządowej zarówno zespolonej jak i niezespolonej
2. akty organów j.s.t. i ich związków inne niż akty prawa miejscowego podejmowane w sprawach z zakresu adm. Publ.
3. akty nadzoru nad działalnością organów j.s.t. /ich charakter co do generalności jest kwestią kontrowersyjną/.
5. Skarga na bezczynność administracji publicznej.
SKARGA NA BEZCZYNNOŚĆ - sądowa kontrola bezczynności organów administracji jest kontrolą ograniczoną. Nie można wnieść skargi do sądu zarzucając bezczynność organu w jakiejkolwiek sferze działania. Ustawa w art. 3 § 2 pkt 8 stanowi, że skarga taka jest dopuszczalna na te przejawy działań organów administracji publicznej, które nazywamy działaniami indywidualnymi, – czyli te określone w punktach art. 3 § 2 pkt 1-4a.
1. obejmuje wyłącznie bezczynność polegającą na niewydaniu aktu indywidualnego w rozumieniu art. 3 § 2 pkt 1-4a Ppsa tj. decyzji administracyjnej niektórych kategorii postanowień oraz innych aktów lub czynności indywidualnych.
2. nie jest dopuszczalna skarga na niepodjęcie aktu generalnego np. na brak podjęcia aktu prawa miejscowego lub innej uchwały (jest to problem związany z kryteriami kontroli podjęcia tych aktów może zależeć od wymogów celowości i gospodarności czy polityki, a te kryteria wymykają się z kontroli sądowej.
Trzeba pamiętać, że skarga na bezczynność do sądu będzie dopuszczalna dopiero wtedy, gdy zostaną uprzednio wyczerpane wszystkie środki zaskarżenia bezczynności na drodze administracyjnej. Sprowadza się to do tego, że uprzednio wnieść trzeba zażalenie do organu wyższego stopnia i dopiero wtedy, gdy organ ten zajmie stanowisko albo go nie wyraża będzie przysługiwała skuteczna skarga do sądu administracyjnego.
Zgodnie z art.3 §2 pkt.8 zakres przedmiotowy skargi na bezczynność wyznaczają postanowienia art. 3 §2 pkt 1-4a ;
Z bezczynnością organu administracji publicznej mamy do czynienia wówczas, gdy w prawnie ustalonym terminie organ ten nie podjął żadnych czynności w sprawie lub wprawdzie prowadził postępowanie w sprawie, ale - mimo istnienia ustawowego obowiązku - nie zakończył go wydaniem w terminie decyzji, postanowienia lub też innego aktu lub nie podjął stosownej czynności. Dotyczy to zarówno sytuacji, gdy decyzja lub postanowienie nie zostały podjęte w pierwszej instancji, jak i przypadku, gdy w obowiązującym terminie nie zostały one wydane przez organ drugiej instancji. Dla dopuszczalności skargi na bezczynność nie ma znaczenia okoliczność, z jakich powodów określony akt (decyzja, postanowienie lub inny akt) nie został podjęty lub czynność nie została dokonana, a w szczególności czy bezczynność organu spowodowana została zawinioną lub niezawinioną opieszałością organu w ich podjęciu lub dokonaniu, czy też wiąże się z przeświadczeniem organu, że stosowny akt lub czynność w ogóle nie powinna zostać dokonana, ponieważ np. występują negatywne przesłanki do załatwienia sprawy przez wydanie decyzji. W konsekwencji skarga na bezczynność stanowi nie tylko środek służący przeciwdziałaniu przewlekłości postępowania organów administracji publicznej, ale i ważny element zapewniający prawidłową wykładnię przepisów prawa administracyjnego materialnego, określających formy działania tych organów.
Skarga na bezczynność może być wniesiona dopiero po upływie terminu przewidzianego do załatwienia sprawy. Terminy załatwiania spraw w postępowaniu jurysdykcyjnym określają przepisy art. 35 k.p.a. i przekroczenie tych terminów (ewentualnie terminów szczególnych lub przedłużonych w związku z postanowieniami art. 36 k.p.a.) oznacza stan bezczynności zaskarżalnej do sądu. Wątpliwości powstają natomiast, w jakich terminach powinno następować wydanie aktów lub podjęcie czynności, o których mowa wart. 3 § 2 pkt 4, i kiedy w związku z tym można mówić o istnieniu stanu bezczynności uzasadniającego skargę. Należy przyjąć, że w braku przepisów szczególnych określających terminy załatwiania spraw, w których takie akty lub czynności są podejmowane, co stanowi regułę, per analogiam powinien znaleźć zastosowanie art. 35 k.p.a., określający terminy załatwiania spraw w postępowaniu jurysdykcyjnym. Ten sam przepis art. 35 k.p.a., ale już na mocy wyraźnego odesłania z art. 18 ustawy o p.e.a., znajduje zastosowanie w odniesieniu do postanowień wydawanych w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym.
6. Zasady postępowania sądowoadministracyjnego (zasada legalności, dwuinstancyjności, udzielania informacji, szybkości, jawności, związania sądu ustaleniami wyroku skazującego, dyspozycyjności).
Zasady postępowania sądowo-administracyjnego
1. pojęcie zasad: normy obowiązującego prawa lub ich logiczne konsekwencje uznane za podstawowe dla całego systemu postępowania sądowo-administracyjnego lub jego określonego elementu.
2. charakter zasad: mają wymiar normatywny – są normami obowiązującego prawa: naruszenie zasad to naruszenie prawa. Muszą być respektowane w całości.
3.
1. Zasada legalności – art. 178 ust. 1 Konstytucji, art. 3 § 1 Ppsa, art. 1 § 29 usa
ZASADA LEGALNOŚCI – jest konsekwencją zasady podstawowej dla całego systemu prawnego – zasady konstytucyjnej umocowanej w art. 7 Konstytucji – organy wład...
Aguuul6