J. Dyczkowska - Logistyka zaopatrzenia i produkcji - wpływ na log dystrybucji.pdf

(307 KB) Pobierz
PRACE NAUKOWE POLITECHNIKI WARSZAWSKIEJ
z. 84
Transport
2012
Joanna Dyczkowska
Instytut Ekonomii i Zarządzania, Politechnika Koszalińska
LOGISTYKA ZAOPATRZENIA I PRODUKCJI –
WPŁYW NA LOGISTYKĘ DYSTRYBUCJI
Rękopis dostarczono, styczeń 2012
Streszczenie : W referacie została przedstawiona logistyka zaopatrzenia, jako system dostaw
przedsiębiorstw produkcyjnych w surowce. Logistyka dystrybucji została ukazana, jako proces
integrujący przemieszczanie produktów i informacji od producenta do klienta. Koordynacja tych
procesów w logistycznym łańcuchu dostaw pozwala przedsiębiorstwu osiągnąć sukces na rynku.
W referacie przedstawiono badania dotyczące czynnika czasu na przykładzie surowców pochodzenia
krajowego oraz importu z Europy i Dalekiego Wschodu. Analizą objęto wybrane produkty w celu
pokazania stanu magazynu wartościowo i ilościowo.
Słowa kluczowe: logistyka, łańcuch dostaw, stan magazynu
1. WPROWADZENIE
Współczesny rozwój rynku daje przedsiębiorstwom dużo możliwości, zachęcając do
twórczego i innowacyjnego działania. Zmiany zachodzą w wielu dziedzinach bezpośrednio
lub pośrednio powiązanych z logistyką. Mają miejsce w logistyce zaopatrzenia i produkcji,
magazynach i gospodarce zapasami oraz w logistyce dystrybucji w szczególności pod
kątem wymagań w obsłudze klienta. Następuje dynamiczny rozwój łańcuchów dostaw
i ich dostosowanie pod potrzeby klientów wewnętrznych i zewnętrznych. Pojawia się
globalna konkurencja, deregulacja transportu, poszukiwanie źródeł transportu zagranicą,
następuje efektywna obsługa klienta. Łańcuch dostaw stanowi współdziałanie ze sobą
wielu przedsiębiorstw przetwórczych, handlowych, logistycznych oraz przedsiębiorstw
zaangażowanych w przepływ produktów, informacji i środków finansowych. Logistyka
zaopatrzenia - to proces pozyskiwania dóbr i usług dla przedsiębiorstwa. Powiązane jest
z utworzeniem licznych łańcuchów dostaw, które będą względnie stałe i regularnie
powtarzające się w wymaganych odstępach czasu. Badanie czasu zamówienia, okresu
dostaw oraz magazynowania pozwoli przedsiębiorstwu zmniejszyć wartość kapitału
zamrożonego w stany magazynu. Coraz więcej przedsiębiorstw dąży do minimalizacji
całkowitych kosztów przepływu produktu, informacji przy zachowaniu przez klientów
poziomu jakości, obsługi dostaw. Starając zapewnić się jak najkrótszy czas realizacji
zamówienia oraz możliwie wysokiej niezawodności, częstotliwości i elastyczności dostaw
20
Joanna Dyczkowska
przy założonym poziomie kosztów przepływu, a także optymalizacji poziomu zapasów
w skali łańcucha dostaw. Łańcuch dostaw stanowi połączenie przedsiębiorstw biorących
udział w dostarczaniu produktu na rynek finalnemu konsumentowi. Skuteczne zarządzanie
opiera się na integracji i zarządzaniu trzema rodzajami przepływów albo procesów
podstawowych: produktów, informacji i pieniędzy. Jednym z podstawowych zadań
w zarządzaniu łańcuchem dostaw jest ograniczenie niepewności, która jest przyczyną
zakupów na zapas lub tworzenia zapasów bezpieczeństwa. Przedsiębiorstwo powinno brać
pod uwagę również występujące braki na stanach magazynowych, które grożą utratą
klientów. Logistyka zaopatrzenia, produkcji i dystrybucji powinna być tak skoordynowana
by zaspokojenie potrzeb klienta, a tym samym sprzedaż była najważniejszym celem.
2. LOGISTYKA ZAOPATRZENIA
Logistyka zaopatrzenia wykorzystuje istniejące możliwości zaopatrzenia, koordynując
przepływu towarów i informacji w celu zapewnienia przedsiębiorstwu materiałów
używanych do produkcji lub do sfery handlu. Działania zaopatrzenia wykraczają swoim
zasięgiem poza przedsiębiorstwo, poza granice kraju – podejmowane są wewnątrz,
ale wpływają na zewnętrzne przygotowanie potrzeb materiałowych poprzez odpowiednie
systemy – MRP. Istotny wpływ na koszty powstające w logistyce zaopatrzenia mają
stosowane trzy zasady zewnętrznego zaopatrzenia materiałowego [7]:
• Indywidualne zaopatrzenie w razie zapotrzebowania – nie zachodzi potrzeba
magazynowania materiałów, niskie jest zaangażowanie kapitału i koszty
magazynowania, wadą jest możliwość przestojów produkcji przy opóźnieniu
dostaw, skutkiem brak optymalnego wykorzystania urządzeń produkcyjnych, często
występuje w przypadku produkcji jednostkowej pod przyjęte zamówienie klienta np.
kanały wentylacyjne o średnicy 3m z blachy czarnej o szczególnych parametrach.
• Zaopatrzenie z utrzymywaniem zapasów –materiały są utrzymywane w zapasie we
własnym przedsiębiorstwie, z przeznaczeniem dla pokrycia wewnętrznego
zaopatrzenia materiałowego, dostępne w każdym czasie po wystąpieniu
zapotrzebowania, szczególnie wykorzystywana w przypadku importu surowców
z Dalekiego Wschodu np. maty rattanowe, bambus.
• Dostawa zsynchronizowana z produkcją lub zużyciem – dostawca musi dostarczyć
materiał w terminach, które wynikają z przebiegu produkcji w zaopatrywanym
przedsiębiorstwie, bieżące zaopatrzenie dzienne jest kierowane na ogół
bezpośrednio ze środków transportu do miejsc produkcji, zapasy magazynowe są
utrzymywane jedynie w formie niewielkich zapasów bezpieczeństwa, dzięki
takiemu systemowi zaangażowanie kapitału i koszty magazynowania są niskie,
dostawy są synchronizowane z produkcją oraz wymagają niezawodnych
dostawców, zsynchronizowane dostawy blachy ocynkowanej do BerlinerLuft –
codziennie o godz. 7.30.
W przedsiębiorstwach produkcyjnych wykorzystuje się często minimum dwie zasady
zewnętrznego zaopatrzenia materiałowego, a czasami wszystkie trzy. Proces zaopatrzenia
łączy uczestników łańcucha dostaw i zapewnia pożądaną jakość tworzoną przez
Logistyka zaopatrzenia i produkcji – wpływ na logistykę dystrybucji
21
dostawców w tym łańcuchu. Jakość materiałów i usług „wchodzących” do systemu
wpływa na jakość „wychodzących” z niego wyrobów gotowych, tak więc wpływa na
zadowolenie klientów oraz dochód firmy [3]. Zaopatrzenie możemy zdefiniować
w węższym znaczeniu, jako akt zakupu towarów i usług dla przedsiębiorstwa, zaś
w szerszym znaczeniu, jako proces pozyskiwania dóbr i usług dla przedsiębiorstwa. Proces
zaopatrzenia jest realizacją cyklu czynności, działań, które należy wykonać w celu nabycia
dóbr i usług zgodnych z wymaganiami. Głównym zadaniem zaopatrzenia jest
zagwarantowanie, że materiały niezbędne do zachowania ciągłości produkcji zostaną
dostarczone w momencie, gdy będą właśnie potrzebne [8]. Warunkiem sprawnego
działania logistyki zaopatrzenia jest ścisłe powiązanie informatycznego – planowania
i sterowania dostawami pomiędzy przedsiębiorstwami oraz zaawansowana integracja
informatyczna między dostawcą i odbiorcą, mająca na celu zastosowanie elektronicznej
wymiany danych (EDI). EDI w praktyce oznacza to, że przedsiębiorstwa, władze i inne
organizacje mogą w prosty sposób współpracować ze sobą za pomocą komputerów. EDI
jest traktowane jako pojedynczy obszar technologii informacyjnej. Ważną cechą systemu
EDI jest to, że komputer otrzymujący dane może interpretować nadchodzące przekazy.
Przekaz ma określoną formę, co umożliwia jego automatyczne przekazywanie i dalsze
przetwarzanie w systemie przyjmującym bez jakiejkolwiek ręcznej ingerencji. Logistyka
zaopatrzenia powinna być tak zarządzana, aby zapewniała niezakłócony proces
produkcyjny, a równocześnie umożliwiało kształtowanie zapasów materiałów na niskim
poziomie. Zarządzanie zapasami ma na celu utrzymanie stanu zapasów magazynowych
w określonym rozmiarze, np. wystarczającym do zagwarantowania ciągłości dostaw
towarów na rynek. Realizacja tego celu wymaga współdziałania z systemami zaopatrzenia,
produkcji i dystrybucji. Zarządzanie zapasami jest szczególnie uzależnione od wielkości
i struktury kanałów dystrybucji.
3. LOGISTYKA PRODUKCJI
Celem logistyki produkcji jest zapewnienie przepływu informacji i materiałów w całym
procesie produkcyjnym. Do zadań natomiast należy organizacja, kontrola i planowanie
przepływów surowców, części, elementów kooperacyjnych, materiałów podczas trwania
procesu produkcyjnego. Rozpoczynając od składów zaopatrzenia, poprzez magazyny
stanowiskowe i wydziałowe, a kończąc na magazynach wyrobów gotowych i zbytu.[6]
Zapasy wychodząc z logistycznych założeń, definiuje się także, jako częściowo
niepożądane przerwy w przepływie towarów. Kierując się powyższymi stwierdzeniami,
można przyjąć, że zapasy magazynowe spełniają między innymi następujące funkcje:
- stanowią ochronę przed niepewnością dostaw dla przedsiębiorstw przemysłowych
i handlowych, w wyniku której mógłby zostać zakłócony tok produkcji bądź
sprzedaży; niepewność ta może dotyczyć rozmiaru dostawy, czasu jej otrzymania
oraz jakości,
- zapewniają ciągłość dostaw w przypadku produkcji sezonowej i zużycia
całorocznego; przykładem jest produkcja oparta na przetwórstwie produktów
rolnych,
22
Joanna Dyczkowska
- umożliwiają zaspokojenie szczytowego zapotrzebowania w przypadku produkcji
całorocznej i krótkoterminowego wysokiego zużycia,
- umożliwiają zakup partii surowca spowodowanego dominacją sprzedającego nad
odbiorcą, gdy minimum sprzedaży przekracza potrzeby odbiorcy,
- pozwalają na prowadzenie gry rynkowej przy wykorzystaniu koniunktury
i dekoniunktury cenowej w różnych aspektach,
- umożliwiają wąską specjalizację produkcji, gdyż w magazynach następuje zamiana
asortymentów wysoko produkcyjnych pierwotnych na bogaty asortyment handlowy
polega to na spływie do magazynu produkcji z wielu zakładów, w ten sposób
w zapasach zostaje zgromadzona paleta różnych asortymentów, niejednokrotnie
komplementarnych,
- pozwalają na dostosowanie zapasów do potrzeb wynikających z preferencji
odbiorców,
- umożliwiają sprzedaż dużych partii wyrobów,
- stanowią czynnik pozwalający łagodzić skutki rozrzutu przestrzennego dostawców
i odbiorców w skali krajowej i światowej,
- stanowią istotny element kanałów dystrybucji, umożliwiający kształtowanie
określonego poziomu obsługi klienta,
- pozwalają na wyrównanie wahań podaży i popytu na rynku oraz wahań wielkości
zużycia surowców w przedsiębiorstwach produkcyjnych.
Wiele problemów związanych z podejmowaniem decyzji dotyczących zapasów może
zostać rozwiązane przy użyciu kryteriów ekonomicznych. Obniżanie kosztów logistyki ma
istotne znaczenie dla procesów decyzyjnych dotyczących systemów logistycznych,
związanym z uzyskaniem proporcji i kierunku układu osiągnięcia czynności
oraz rezultatów. Ogólnie można stwierdzić, że im bardziej szczegółowo poznany jest stan
i struktura kosztów i nakładów, tym rachunek efektywności logistyki oraz sposób jego
podnoszenia jest szerszy i wyraźny. Działania logistyczne umożliwiają znaczną redukcję
kosztów oraz maksymalizację przychodów firmy.
W horyzontalnej strategii mają miejsce istotne problemy logistyczne, mogące wesprzeć
strategię rozwoju przedsiębiorstwa, które można wymienić następująco [9]:
• Wybór kontrahentów,
• Elekcja własnej obsługi transportowej procesu logistycznego lub outsourcing,
• Rozwój własnych magazynów lub outsourcing,
• Rozwój sieci dystrybucji lub outsourcing,
• Formowanie układu podmiotowej sprzedaży usług i wyrobów.
W przedsiębiorstwie produkcyjnym następuje ocena dostawców raz w roku i na tej
podstawie powstaje kwalifikowana lista dostawców. Kontrola i badania odbiorcze
surowców, a także materiałów pomocniczych rozpoczyna się od sprawdzenia dokumentów
przewozowych oraz specyfikacji dostarczonej przez dostawcę i porównaniu ich
z zamówieniem. Z punktu widzenia logistyki dostaw przedsiębiorstwo produkcyjne
powinno opierać się tylko na kwalifikowanych dostawcach, by system funkcjonował
płynnie.
Logistyka zaopatrzenia i produkcji – wpływ na logistykę dystrybucji
23
4. LOGISTYKA DYSTRYBUCJI
Dystrybucja jest ostatnim etapów w łańcuchu logistycznym, który ma na celu
udostępnić produkt spełniający oczekiwania i potrzeby nabywców w odpowiednim czasie
i miejscu. Cały proces przemieszczania się towarów od wytwórców do ostatecznych
klientów odbywa się poprzez kanały dystrybucji. Kanały dystrybucji to nie tylko ogniwa
pośredniczące, ale również firmy uczestniczące w przepływie towarów lub usług od
producenta do finalnego odbiorcy. Elementem polityki dystrybucji są: sposób sprzedaży,
służby handlowe i obsługa dostawcza. Pomiędzy tymi elementami istnieją wzajemne
zależności. Sposób sprzedaży różni się od siebie zależnie od tego, czy łączą one
bezpośrednio czy też pośrednio sprzedawcę z finalnym odbiorcą i jakie instytucje są
włączone w tym drugim wypadku, jako pośrednicy. W przypadku służb handlowych
istotne jest, czy sprzedaż jest zorganizowana przez własne służby sprzedaży, czy też przez
obce organy sprzedaży. Sposób sprzedaży i pośrednicy występują pod łącznym pojęciem
„kanał zbytu” i elementy te są przeciwstawione logistyce dystrybucji. Przedsiębiorca,
przez wybór kanału dystrybucji, decyduje, jakie zadania marketingowe będą wykonywane
przez niego samego, a jakie zostaną przekazane samodzielnym partnerom rynkowym.
Ścisła zależność między logistyką dystrybucji a sposobem sprzedaży wynika z tego,
że wybór sposobu sprzedaży określa się w znacznym stopniu liczbę punktów odbioru,
które musi obsłużyć system logistyczny .
Wyjątkowa rola logistyki dystrybucji wynika z naczelnej zasady współczesnej logistyki,
która głosi konieczność skrócenia i przyspieszenia wszelkich procesów na każdym etapie
dystrybucji przy wymaganej jakości obsługi klienta. Podstawowym problemem procesów
dystrybucji jest ich czasochłonność, wynikająca z przestrzennego oddalenia rynku
producenta od rynku konsumenta i w wyniku tego można nakreślić trzy zasady [5]:
- im dłuższa jest czasochłonność, tym
- wyższe są koszty realizacji dostawy i równocześnie,
- pogorszeniu ulegają standardy obsługi klienta.
Logistyka dystrybucji integruje wszystkie fizyczne procesy i strumienie występujące
w sferze zbytu i sprzedaży w jeden system zarządzania, którego głównym zadaniem jest
minimalizacja kosztów sprzedaży przy optymalnym poziomie obsługi klienta
i zaspokojeniu jego potrzeb. Główną zasadą systemów logistycznych podkreślająca
znaczenie obsługi klienta jest zasada dotycząca dysponowania właściwym produktem,
pojawiającym się we właściwym czasie, we właściwej ilości, bez strat, bez uszkodzeń
u właściwego klienta. Obsługę klienta można definiować na trzy sposoby. Pierwsza
definicja zorientowana jest na obsługę klienta, jako określone działania, gdzie obsługę
traktuje się, jako szczególne zadanie, aby zaspokoić potrzeby klienta. Do tych działań
zalicza się fakturowanie, opracowywanie zamówień, przyjmowanie zwrotów produktów
oraz reklamacji. Druga definicja dotyczy obsługi klienta, jako pomiaru wykonania
działania. W tego typu obsłudze wykorzystuje się mierniki realizacji wyników działań.
Przykładem może tu być odsetek zamówień dostarczanych terminowo lub liczba
zamówień opracowanych w przewidywanym czasie. Na trzecią definicję składa się
obsługa klienta jako filozofia. W tym ujęciu obsługa klienta podniesiona jest do rangi
zobowiązania, za którą odpowiada cała firma. Kładziony jest nacisk na najlepszą obsługę,
która zapewni klientowi satysfakcję. Przy obsłudze klienta ważne są cztery podstawowe

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin