Budowa, rola, funkcje skóry.docx

Budowa, rola, funkcje skóry – Sebastian Pielasa

Skóra przez swe wysokie zróżnicowanie anatomiczne jak i swe wszechstronne zastosowanie w układzie biologicznym, jest niezaprzeczalnie niezbędna do poprawnego  całościowego funkcjonowania organizmu i ciała które obejmuję.

Jest swoistym dwukierunkowym łącznikiem miedzy światem zewnętrznym a wewnętrznym, o skompilowanej budowę i zróżnicowaniu.  Służy też w okolicach naturalnych otworów ciała jako błona śluzowa odpowiednich układów organizmu, jak pokarmowy czy oddechowy.  Omówię jej budowę, funkcje, oraz dominujące choroby.

Budowa skóry

Na początku warto zacząć ze skóra składa się z:
A) Trzech warstw skórnych (Naskórek, skóra właściwa, tkanka podskórna)

B)  Przydatki [Adnexa Cutis] - np: paznokcie

C) Gruczołów [Glandula] -np: gruczołowy potowe

D) Unaczynienia &  Unerwienia

A) Skóra  składa się z trzech warstw skóry , które dzielą się na tkanki,  ich funkcję są ważne w ciele  osobno i zbiorowo. Ale najpierw  przyjrzymy się bliżej ich  osobowych funkcjom, z tej racji warstwy skóry dzięli się na :

a) Naskórek (Epidermis)

b) Skóra wlasciwa (Cutis Vera)

c) Skóra podskórna (Subcutanea)

Naskórek (Epidermis) 

Jest odpowiedzialny za ciągłe odbieranie bodźców z zewnątrz  tym samym przekazując je dalej,  jest on także wstępną  warstwą ochronną skóry która .  Naskórek ulega zrogowaceniu i złuszczani się pod koniec swej zaprogramowanej  funkcjonalności  dzięki komórkom  które są podstawą naskórka , tymi zaś są  specjalne komórki nabłonkowe zwane keratynocytami. Przemieszczają się  od warstwy podstawnejj w  kierunku powierzchni skóry zaś ich działanie zwane jest Rogowaceniem (Keratynizacją)

Tylko na skórek jest chroniony od działań zewnętrznych, urazy niższych i głębszych miejsc  są boleśnie czułe na bodźce zewnętrzne, głównie dla tego ze naskórek nie jest unaczyniony.

Prócz tego naskórek zawiera w sobie także trzy ważne składniki rzutującego na odbieranie bodźców:

A) Komórki pigmentowe – Melatoninę, nadające kolor włosom oraz skórze. Pigmentacja jest zależna od klimatu środowiska i przyjętych genów rodziców.

B) Komórki Langerhanse’a - Rozproszone wskaźniki układu odpornościowego, które reagują na możliwe infekcje odpowiadając rożnymi mechanizmami obronnymi.

C) Komórki Merkela – Najprościej mówiąc są to komórki naskórka wyspecjalizowane  w byciu receptorami bólu i dotyku.  Są powiązane z układem nerwowym. .

Sam naskórek zbudowany jest z  sześciu składowych warstw liczących do 2mm, gdzie na dłoniach i łokciu występuję mocniejsze  zrogowacenia skóry, te warstwy to:

- Podstawna (stratum basale) – Warstwa regenerująca , potrzebuję 28 dni do pełnej regeneracji(5 dni w przypadku błon śluzowych) naskórka i zrogowacenia wraz z złuszczeniem się. Swe miejsce mają tam komórki macierzyste naskórka , które dzielą się mitotycznie i  asymetrycznie, co oznacza ze jedna komórka potomna wędruję do najwyższej warstwy zaś druga pozostaję w warstwie podstawnej.

- Jasna (stratum lucidum) – Leży ponad warstwą zrogowaciałą i okrywa wnętrze dłoni i pięt.

- Zrogowaciała (stratum corneum) – Warstwa która jest efektem keratynizacji i jest jej cząstkowym wykonawcą.

- Kolczysta (stratum spinosum) – Cząstkowo  odpowiada za to ze w powyższych warstwach powstaję rogowacenie. 

Swą nazwę bierze z tego  iż w czasie obróbki preparatów  skórnych (Histologicznych) zawarta w niej cytoplazma kurczy się i tworzy obraz kolców na powierzchni tej warstwy.

- Ziarnista (stratum granulosum) – Zachodzi tu proces syntezy białek i wiązań kryzowych ,w czego efekcie powstaję tu choćby łuseczki rogowe.

Skóra właściwa (Cutis Vera)

Tworzy się głównie z tkanki łącznej w tym z Kolagenu oraz Substancja podstawowej.  Zawiera w sobie spory szereg ważnych funkcji połączonych z całym organizmem, znajduję się bezpośrednio pod naskórkiem który widzimy gołym okiem a przy tym sama ma dwie warstwy: Brodawkową [Brodawki] & Siateczkowatą. Obie z nich związane są z ukrwieniem  i wykształcają się dopiero po narodzinach.

W skórze właściwej głównym powodem  jest to  ze będąc środkową warstwą jest odpowiedzialna za odzywanie i wspieranie skóry, przez co nalezą do niej: 

a) Cebulki włosów i gruczoły potowe.
b) Naczynia krwionośne

c) Receptory odbierające bodźce z  otoczenia   oraz  nerwy.

d) Ochronne przydatki

Skora podskorna (Subcuntanea)

Najgłębsza warstwa skóry której cele są głównie obronne. 

W przeciwieństwie do powyższych ma  w dużej mierze  mieszaną budowę, tworzy się z tkanki łączniej i tkanki tłuszczowej oraz  struktur włóknistych Do jej celów należy głównie:

a) Izolacja oraz ochronna przez zimnem i wychłodzeniem.

b) Gromadzenie surowca do spalania,  w czego efekcie powstaję energia i siła.

c) Zwiększanie i zmniejszanie zakresu możliwości ruchu skóry kiedy jest wymagane. 

B)  Przydatki [Adnexa Cutis]

Przydatka nabłonka znajduje się w  skórze właściwej i odpowiedzialna jest za tworzenie bariery ochronnej z funkcjami ofensywnymi  na skórze  przed określonym środowiskiem,  przeważnie swój potencjał pokazuję u zwierząt, lecz także u ludzi ma swój wkład choćby w tworzeniu paznokci i brwi.

Przydatka tworzy:

a) Łuski, pióra, włosy (brwi i rzęsy)-  (Cele obronne)

b) Pazury, paznokcie, rogi. - (Cele ofensywne)

c) Gruczoły (Oba cele)

C) Gruczoły [Glandula]

Dalej mamy powstałe w skórze właściwej gruczoły,  umożliwiające one obustronną interakcję z otoczeniem  poprzez produkowanie  zapachu, substancji płynnych,  służą także w innych celach związanych z drugim osobnikiem .

  Wyróżniamy trzy rodzaje takich  celów:

a)Obronne

- Jad,trucizny, Mające bronić przed napastnikiem,  jak i atakować go. Np: Jad Pajęczy.

b) Pokarmowe

- Gruczoły sutkowe/mlekowe, mające na celu karmić młode, do czasu kiedy nie będą już potrzebowały mleka matki.

-  Posiadające w sobie płyny które można spożywać.  Np:  Krowie Mleko

c) Ruchowe

- Śluz, dzięki któremu zmniejsza się  opór. . Np.:  Śluz rybi i ślimaczy.

D) Unaczynienia &  Unerwienia

Unaczynienie skóry jest bardo ważnym elementem budowy skóry, choćby dla tego ze odpowiada za aktywizacje  stanu alarmującego przed niską temperaturę otoczenia i możliwość wychłodzenia organizmu – zwanego gęsia skórką.

Kolejnym powodem jest to ze zawarta w skórze właściwej i tkance podskórne oraz innych organach,  doprowadza krew wraz z potrzebnymi substancjami po wszystkich warstwach. Także ostrzega poprzez ból i krwawienie o niebezpieczeństwach uszkodzenia organizmu i skóry, także w jego wypadku dokonuję samoregeneracji i ochrony przez infekcją.  Skóra na wielu warstwach unaczyniona jest przez  gałązki splotów żylnych, tętnice oraz gałązki naczyń krwionośnych.

Unerwienie skóry

Na wielu swych poziomach i lokalizacjach [kończyna górna, dolna]  skóra jest obwodowo i centralnie  unerwiana przez rożne  gałęzie nerwów  wraz ze  splotami [np.: Gałęzie nerwu skórnego Splotu Szyjnego & Nerw piszczelowy Splotu Krzyżowego].  Stąd też unerwienie skóry jest rozlegle bogate.   Brak  unerwienia i jego odczuwania bardzo ogranicza ostrzeganie przez infekcjami i problemami. 

Takie też są osobowe i szczegółowe zadania i cele skóry, budowanej na wielu płaszczyznach funkcjonalnych i warstwach. Teraz przyszła kolej na omówienie  zbiorowej funkcjonalności skóry i jej roli.

Funkcje skóry.

Tak  jak powiedziałem na początku należycie pielęgnowana skóra i dobry kontakt z nią , obfituję poprawnym życiem zdrowotnym  i brakiem problemów z tym co oferuję,  a do tego nalezą te zbiorowe funkcje których nie prawidłowe działanie zwiastuje choroby i schorzenia organizmu jak i skóry.   

-  Termoregulacja -  Zajmuję się sprawami termicznymi naszego organizmu i wpływu  temperatury otoczenia na nie, częściowo chroni nas przed wychłodzeniem, nadmiernym ciepłem mogącym mieć katastrofalne skutki (Mdlenie, impotencja, zawroty głowy). Jak i utrzymywaniem właściwej temperatury ciała na rożnych jej miejscach (36,6 pod pachami ), a także zwiększanie temperatury ciała w walce z infekcja.

- Odbieranie bodźców – Skóra pozwala nam odbierać bodzce związane z całym naszym otoczeniem, nie tylko dzięki

nerwom. Głownie przez bodźce  termiczne (Lód, ciepło), dotykowe (Powierzchnie ostre, miękkie,płynny, przekaż temperatury dzięki dotykowi, ), bólu (Oparzenie, skaleczenia, obecność unerwienia ) czy także zapachy (Gazy trujące, zapachy świeżości i aromaty)

-Gospodarka witaminowa- Zajmuję się odżywianiem organizmu i organów z nim związanych poprzez witaminy, które mogą być podawane drogą przez skórę i naskórek. (Olejki przeciwsłoneczne, maść z witaminami, okłady witaminowe)

-Izolacja- Polega na tworzeniu mechanizmów ochronnych  i funkcji alarmujących , w razie zagrożenia uszkodzeniem  ciała przez czynniki mechaniczne (np.: stłuczenie i możliwa infekcja), biologiczne (drobnoustroje,choroby) czy też chemiczne (kwasy,gazy). Przy także czym zapobiega utracie wody z organizmu, zwalcza infekcje.  Stanowi swego rodzaju skorupę ochronną.

-Gospodarka tłuszczowa- Dotyczy funkcji tkanki tłuszczowej, jej niedomiar może powodować problemy z ochronną przez za niską temperaturą , zaś nadmiar powodować problemy z ruchem i organami. Także nie prawidłowa gospodarka tłuszczowa jest przyczyną niedomiaru energii co też może powodować  problemy zdrowotne.

-Ochronna promieniowa- Słońce  może być przyjacielem albo katem, dlatego też wysyłane przez nie w dużej dawce promieniowanie ultrafioletowe jest szkodliwe dla zdrowia, aby temu zapobiec skóra w zróżnicowanej ilości wytwarza witaminę D3  którą jest Melanina.  Także wytwarzanie potu ma działanie ochronne przed ciepłem słońca, zaś czerwienie skóry niedobór tej witaminy. 

Gospodarka środowiskowa -  Jej cel jest ścisłe powiązany z przydawką, kolorytem skóry i ciała.
Zajmuję się dostosowywaniem odpowiednich cech  koloru skóry, włosów, do środowiska, jej głównym składnikiem są komórki pigmentowe – melanocyty. Oczywiście ważne jest też ukrwienie oraz genetyka, choć   ów pigmenty dają duży wkład. Tak też uroda afrykańska ma na celu ochronne przed nadmiernych słońcem,  uroda azjatycka charakteryzuję się  niskim wzrostem.

Ochrona przed urazami -  Do niej zalicza się wszystko co pozwala uchronić skórę przed urazami zewnętrznymi i wewnętrznym, a kiedy już dojdzie do urazu wtedy organizm próbuje zregenerować uszkodzone miejsca i funkcje.

Do takiej ochrony zalicza się właśnie rogowacenie,  przydatki, gęsią skórkę.

Napięcie & przesuwalność skóry -  W stanie fizjologicznym skóra jest do pewnego stopnia rozciągnięta na powierzchni ciała . Ta zdolność do rozciągania się jest miarą jej jędrności i napięcia. Na grzbiecie rąk skóra jest w znacznym stopniu przesuwalna i daje się ująć w wysoki fałd, czego nie można wykonać od strony wewnętrznej.

Do  pewnego czasu skóra mogła „żyć” i powstawać jedynie na żywym ciele organizmu, lecz postęp technologiczny umożliwił tworzenie akceptowanej przez organizm skóry ludzkiej  w laboratorium.

Choroby skóry

Nie kiedy zdarza się ze mimo poprawnej pielęgnacji skóry i zajmowania się nią, dochodzi do nieprzewidzianych procesów chorobotwórczych w zakresie skóry .

Procesy  te mogą nabyte lub wrodzone, otwarte [zakaźne] jak i zamknięte [niezakaźne].

W przypadku tych nabytych [np.: wysypka, świnka] przechodzą od okresów ukrytych , przez zwiastunowe, aż po okres wyleczenia który może nastąpić dopiero kiedy czynniki chorobotwórcze znikły z organizm, tak też okres  jawnie zwiastujący chorobę może trwać długo lub krótko. Niezależnie do tego choroba  może mieć wiele szkodliwych działań i powikłań dla organizmu przez sam obszar skóry, i może być zakaźne

Kiedy jednak choroba skóry jest wrodzoną  [np.: Atopowe zapalenie skóry]  ma inny przebieg niż nabyta, a jej wyleczenie jest mało możliwe i wymagana jest jej profilaktyka aż do samego końca.  W tym przypadku szkodliwość choroby jest głównie  w samym działaniu i pracy skóry, nie jest zakaźna.

Do głównych przyczyn powstawania procesów chorobotwórczych odpowiedzialnych za nabyte choroby skóry  są:

-  Zakażenia (bakteryjne, wirusowe, pasożytnicze i grzybicze).

- Urazy mechaniczne (skaleczenia, infekcje, brud)  oraz Zatrucia.

-  Uszkodzenia cieplne (oparzenia, odmrożenia) i uszko­dzenia chemiczne.

Bakteryjne zakażenia skóry wywołane są najczęściej przez gronkowce i paciorkowce. 

W wyniku tych zakażeń występują na skórze ropne wykwity, zaś uczulenia i zatrucia powodują nieprawidłowe działanie skóry oraz organizmu, do takich działań można zaliczyć tymczasowy nadmiar histaminy rozszerzający naczynia krwionośne i włoskowate skóry powodując ich świąd i zaczerwienienie.

Leczeni chorób skóry  obejmuję  nie tylko leczenie poprzez kontakt fizyczny leku z skóra, lecz także poprzez zwalczanie szkodliwych czynników od wewnątrz poprzez związane z nim układy organizmu. W tym celu ważna jest gospodarka witaminowa i hormonalna skóry i organizmu. Koniec.