BATURA sprawozdanie BU2.doc

1.      Wstęp teoretyczny:

Wg normy PN- 90/E-93002 wyłącznikami „instalacyjnymi” nazywamy „wyłączniki nadprądowe do instalacji domowych i podobnych”. Wyłączniki nadprądowe należą do grupy łączników samoczynnych i są przeznaczone do zasilania i zabezpieczania instalacji niskiego napięcia od skutków przetężeń. Powinny być one zdolne do załączenia, przewodzenia i wyłączenia prądu w normalnym stanie obwodu, jak  również do załączenia, przewodzenia w określonym czasie i samoczynnego wyłączenia prądów w określonym nienormalnym stanie pracy obwodu, np. stan przeciążenia lub zwarcia.

Wyłączniki nadprądowe produkowane są w trzech wersjach, różniących się właściwościami:

·         typu B do zabezpieczania przewodów inst. odbiorników, instalacji oświetlenia, gniazd wtyczkowych i sterowania,

·         typu C do zabezpieczania obwodów z urządzeniami o dużych prądach rozruchowych (silniki, transformatory),

·         typu D do zabezpieczania obwodów z silnikami o dużych mocach (dużych prądach rozruchowych),

Przykład wyłącznika nadprądowego

Charakterystyka czasowo-prądowa:

Zależność czasu zadziałania wyłącznika od prądu przepływającego przez jego bieguny, nazywana jest charakterystyką czasowo-prądową lub charakterystyką działania w skrócie t-I. Rozróżniamy dwie strefy tejże charakterystyki:

·         strefa działania wyzwalacza przeciążeniowego jest to obszar, w którym czas zadziałania wyłącznika zależy od wartości prądu jaki przez niego płynie

·         strefa działania wyzwalacza zwarciowego, obszar w którym czas zadziałania wyłącznika jest niezależny od wartości prądu.

Bardzo ważną cechą wyłączników nadmiarowo-prądowych jest zależność charakterystyki zadziałania od temperatury otoczenia. Wg normy PN-90/E-93002 znormalizowano tą temperaturę i wynosi ona 30°C. Jest to temperatura, dla której producenci wyznaczają prąd znamionowy wyłącznika, oraz wyznaczane są charakterystyki zadziałania.

Wyłączniki nadmiarowo-prądowe wyposażone są w dwa rodzaje wyzwalaczy reagujące na różne stany w obwodzie. Pierwszy z nich to wyzwalacz termobimetalowy, który reaguje na przeciążenia w obwodzie, drugi zaś to wyzwalacz elektromagnetyczny, reagujący na prądy zwarciowe. Dzięki tym elementom możliwa jest ochrona użytkownika przed skutkami niewłaściwej pracy sieci energetycznej.

W zależności od typu zabezpieczenia definiujemy różne ich parametry:

Charakterystyka B

·         W zakresach prądowych 0,3-63A

·         Wyzwalacz termiczny 1,13-1,45 krotności prądu znamionowego

·         Wyzwalacz elektromagnetyczny 3 do 5 krotności prądu znamionowego

Charakterystyka C

·         W zakresach prądowych 0,3-63A

·         Wyzwalacz termiczny 1,13-1,45 krotności prądu znamionowego

·         Wyzwalacz elektromagnetyczny 5 do10 krotności prądu znamionowego

Charakterystyka D

·         W zakresach prądowych 0,3-63A

·         Wyzwalacz termiczny 1,13-1,45 krotności prądu znamionowego

·         Wyzwalacz elektromagnetyczny 10 do 20 krotności prądu znamionowego

Przykład charakterystyki T-I wyłącznika typu B:

Charakterystyczne parametry działania wyłączników „instalacyjnych”

·         Umowny prąd niezadziałania Int, jest to największa wartość prądu, który przepływając przez wyłącznik w określonym umownym czasie nie spowoduje jego zadziałania Int=1,13*In, czas umowny jest równy 1h  In<= 63A i 2h gdy In>63A.

·         Umowny prąd zadziałania It, czyli najmniejsza wartość prądu, który przepływając przez wyłącznika spowoduje jego zadziałanie przed upływem umownego czasu  It=1,45*In, czas umowny jest równy 1h In<=63A i 2h gdy In>63A

·         Prąd zadziałania bezzwłocznego, więc prąd zadziałania wyzwalaczy elektromagnetycznych.

2.      Cel ćwiczenia

Celem ćwiczenia było wyznaczenie fragmentu charakterystyki czasowo-prądowej wyłączników instalacyjnych, odniesionej do standardowej temperatury otoczenia równej 30°C. Pomiary będą wykonane dla wyłączników jednobiegunowych o prądzie znamionowym 6A i z charakterystykami typu B i C.

3.      Schemat układu pomiarowego:

4.      Przebieg pomiarów

Na początku wykonywania ćwiczenia określiliśmy temperaturę otoczenia w celu wyznaczenia prądu znamionowego wyłączników. Temperatura w pomieszczeniu wynosiła ok. 25°C. Wyznaczony prąd znamionowy sprowadzony do temperatury 25°C wynosił: In=6,09A.

Po wyznaczeniu prądu znamionowego należało nastawić wartość prądu probierczego. Aby to uczynić należało wybrać odpowiednie zaczepy przekładników prądowych PP1 oraz PP2. Kryteria, jakimi się kierowaliśmy to:

·         warunek nie przekraczania wartości nastawianego prądu niż wartość znamionowa prądu zaczepu;

·         cewka przekaźnika sterującego miernikiem czasu SM1 ma prąd zadziałania 2,5A +- 0,5A więc prąd po stronie wtórnej przekładnika nie mógł być w2iększy aby jej nie uszkodzić;

W naszym przypadku stosowaliśmy trzy rodzaje przekładni ,,.

Po dokonaniu wyżej wymienionych regulacji przystąpiliśmy do pomiaru czasu zadziałania dwóch partii wyłączników po 25 sztuk o charakterystykach B i C.

5.      Tabela pomiarów:

·         wyłączniki typu B