BHP to powszechnie używana nazwa służąca do określenia zbioru zasad dotyczących bezpiecznego i higienicznego wykonywania pracy. Jest to też osobna dziedzina wiedzy zajmująca się kształtowaniem właściwych warunków pracy. BHP porusza tematy z zakresu ergonomii, medycyny pracy jak i ekonomiki pracy i prawa pracy. Kontrolą przestrzegania przepisów BHP zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy. Wszelkie podstawowe wymagania prawne dotyczące BHP zawiera Dział X Kodeksu pracy, oraz wiele rozporządzeń a w tym najważniejsze Rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 129, poz. 844 z 1997 roku z późniejszymi zmianami) oraz Polskie Normy. Bezpieczeństwo pracy w rolnictwie Przestrzeganie zasad BHP w rolnictwie indywidualnym jest bardzo ważne, gdyż rolnictwo charakteryzuje się wysoką wypadkowością. Rolnicy w swojej pracy korzystają z wielu maszyn, jak i ich środowisko pracy jest też niebezpieczne. Wypadki często mają miejsce na podwórzu, w czasie pracy maszyn rolniczych, w czasie pracy przy zwierzętach hodowlanych, w pracy z pilarkami tarczowymi, przyczepami, drabinami jak i w czasie pracy ze środkami ochrony roślin. Zagrożenia jakie towarzyszą rolnikom: - czynniki mechaniczne ( zdarzenia które mogą doprowadzić do urazów, a nawet śmierci poszkodowanych) powstałe w czasie pracy z maszynami, jak i w czasie ich awarii lub niewłaściwego działania.- zagrożenie upadkiem z wysokości.- zagrożenia biologiczne, czyli szkodliwe mikro- i makroorganizmy jak i substancje przez nie wytwarzane. Mogą być to np. wirusy, bakterie, grzyby, alergeny i toksyny.- zagrożenia prądem elektrycznym, przez niewłaściwe użytkowanie maszyn i urządzeń na prąd jak i złą infrastrukturę w budynkach gospodarczych.- zagrożenia chemiczne i pyłowe szczególnie często mają miejsce w czasie pracy z środkami ochrony roślin, paliwami oraz nawozami sztucznymi.- złe warunki termiczne i złe czynniki atmosferyczne szczególnie zróżnicowanie temperatury i wilgotności.- zagrożenie hałasem który powstaje w czasie pracy maszyn.- zagrożenia przy spawaniu.
Rolnictwo, szczególnie rolnictwo indywidualne, charakteryzuje się wysoką wypadkowością. Wynika to z faktu, że środowisko pracy rolników jest niezwykle złożone, a różnego rodzaju zagrożenia wypadkowe dotyczą tej samej osoby. Sytuacja taka nie występuje na stanowiskach pracy w innych gałęziach gospodarki, gdzie stanowiska pracy mają stały charakter. Rolnik może być w ciągu dnia narażony na kilka lub nawet kilkanaście różnych zagrożeń, co wynika właśnie z częstych zmian stanowisk pracy. Różnią się one między sobą charakterem i rodzajem wykonywanych na nich czynności, złożonością techniczną, potrzebną do ich użytkowania wiedzą, wymaganą silą i sprawnością fizyczną oraz wieloma innymi cechami. Jak wynika ze struktury wypadków, stopień zagrożenia wypadkowego w rolnictwie jest bardzo zróżnicowany. Są takie elementy stanowiska pracy (np podwórze, maszyny rolnicze), w związku z którymi dochodzi szczególnie często do wypadków oraz takie, które przyczyniają się jedynie do pojedynczych wypadków (np. środki ochrony roślin). Udział wypadków w rolnictwie indywidualnym w ogólnej liczbie wypadków w Polsce wynosi ponad 25%. Dane Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego wskazują na znaczne zróżnicowanie częstotliwości wypadków, która w latach 1995-97 wahała się od 20,3 do 64,2 wypadków na 1000 ubezpieczonych rolników. Największą grupę stanowią wypadki związane z przemieszczaniem się po podwórzu gospodarstwa (20.4%]. Inne przyczyny te zagrożenia powodowane przez zwierzęta (11.8%), użytkowanie budynków (8,0%), pilarek tarczowych (7.4%), maszyn rolniczych (7,3%). drabin (7.0%) oraz przyczep (5,9%). Zagrożenia mechaniczne Głównymi zagrożeniami towarzyszącymi wykonywanym pracom w rolnictwie są zagrożenia powodowane przez czynniki mechaniczne. Należy przez nie rozumieć wszelkie czynniki fizyczne, które mogą doprowadzić do lżejszych lub cięższych urazów, a nawet śmierci poszkodowanych, powodowane mechanicznym oddziaływaniem na człowieka maszyn i ich elementów, przedmiotów i narzędzi pracy, upadkiem na skutek poślizgnięcia, potknięcia itp. Zagrożenia te mogą być powodowane przez czynniki mechaniczne występujące zarówno podczas normalnego funkcjonowania maszyny, narzędzia lub innego przedmiotu pracy, jak i przez czynniki powstałe na skutek zakłóceń, uszkodzeń bądź też awarie. Zagrożenia chemiczne i pyłowe Do zagrożeń chemicznych, na które jest narażony rolnik, należy zaliczyć kontakt ze środkami ochrony roślin, nawozami sztucznymi, paliwami i smarami. Środki ochrony roślin (pestycydy) należą do najbardziej szkodliwych związków, na których działanie są narażeni rolnicy. Duża toksyczność środków ochrony roślin, jak również wciąż wzrastające ich zużycie w gospodarstwach rolnych sprawia, że są one największym zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia osoby, która ma z nimi kontakt. Niekorzystne warunki termiczne i czynniki atmosferyczne Większość prac w rolnictwie wykonuje się na otwartej przestrzeni. Środowisko pracy na tych stanowiskach jest kształtowane przez panujące warunki atmosferyczne, bardzo często niekorzystnie oddziałujące na człowieka. Również warunki pracy w pomieszczeniach zamkniętych (obory, chlewnie, spichrze, stodoły, piwnice, warsztaty) są kształtowane przez warunki atmosferyczne, panujące na zewnątrz. Niektóre prace są wykonywane na przemian w pomieszczeniach i poza nimi, co potęguje niekorzystny wpływ środowiska termicznego z uwagi na znaczne zróżnicowanie temperatury i wilgotności. Zagrożenia biologiczne Zagrożenia biologiczne to zjawisko bardzo powszechne w środowisku rolniczym. Podczas wykonywania wielu różnych prac produkcyjnych rolnik jest narażony na działanie biologicznych czynników szkodliwych. Biologiczne czynniki szkodliwe to mikro- i makroorganizmy oraz substancje przez nie wytwarzane, które wywierają szkodliwy wpływ na organizm człowieka i mogą wywoływać choroby zawodowe, zwłaszcza układu oddechowego i skóry. Wyróżnia się następujące trzy grupy biologicznych czynników szkodliwych: - czynniki zakaźne pochodzenia zwierzęcego, czyli wirusy, bakterie, grzyby i pierwotniaki, - alergeny i toksyny wytwarzane przez rośliny uprawne, np : selery, pasternak, rutę i inne, - alergeny i toksyny wytwarzane przez drobnoustroje (bakterie, promieniowce, grzyby), rośliny i zwierzęta. Występują w pyłach organicznych i są uwalniane w dużych ilościach do powietrza wdychanego przez rolnika. Szkodliwe czynniki biologiczne mogą mleć działanie zakaźne, alergizujące, toksyczne, drażniące i rakotwórcze. Zagrożenia prądem elektrycznym Powszechne stosowanie urządzeń zasilanych energią elektryczną niesie ze sobą różnego rodzaju zagrożenia zarówno dla człowieka jak i jego środowiska. Rolnik w swoim środowisku pracy ma do czynienia z wieloma urządzeniami elektrycznymi,które, jeśli są niewłaściwie użytkowane, stają się przyczyną wielu wypadków oraz chorób. Zagrożenie hałasem Jednym z ważniejszych szkodliwych czynników środowiskowych występujących w rolnictwie jest hałas. Powstaje on podczas pracy takich maszyn, jak: ciągniki współpracujące z zespołami maszyn rolniczych (doczepianych lub zawieszanych na ciągniku); samobieżne maszyny rolnicze (kombajny zbożowe, kombajny buraczane, sieczkarnie, kosiarki pokosowe). maszyny rolnicze stacjonarne (młocarnie, śrutowniki. gniotowniki, razdrabniacze, mieszalniki. sortowniki do ziemniaków, dojarki) oraz maszyny warsztatowo-budowlane (pilarki łańcuchowe spalinowe, pilarki tarczowe, sprężarki, przecinarki do metalu, szlifierki, wiertarki, spawarki, betoniarki). Ponieważ podstawową jednostką napędową, najczęściej wykorzystywaną w rolnictwie jest ciągnik rolniczy, maszyna ta jest głównym źródłem hałasu w środowisku rolnym. Upadek z wysokości Zagrożenia związane z upadkiem z wysokości wynikają z dwojakiego rodzaju prac często spotykanych w gospodarstwach rolnych: pracą na wysokości i pracą w zagłębieniach lub ich pobliżu. Oba rodzaje prac, w przypadku braku podjęcia odpowiednich działań zabezpieczających, niosą ze sobą ryzyko poważnych wypadków mogących w konsekwencji doprowadzić do ciężkich urazów, a nawet śmierci człowieka. Należy zwrócić uwagę, że w środowisku pracy rolnika podczas wykonywania praktycznie każdego rodzaju czynności występują dodatkowe czynniki zwiększające zagrożenie w razie spadania z wysokości. Do najważniejszych z nich należą, obecność maszyn rolniczych i innego sprzętu stanowiącego potencjalne przeszkody, w które może uderzyć spadający człowiek, oraz posługiwanie się niebezpiecznymi ostrymi narzędziami. Zagrożenia przy spawaniu
Główne zagrożenia występujące przy spawaniu to intensywne promieniowanie optyczne, emisja ciepła oraz iskry i rozpryski stopionego metalu. Promieniowanie optyczne jest to promieniowanie elektromagnetyczne o długości fal w zakresie od 1 nm do 1 mm. Promieniowanie optyczne dzieli się na: - promieniowanie nadfioletowe, - promieniowanie widzialne (światło), - promieniowanie podczerwone. Najczęściej spotykanymi technologicznymi źródłami promieniowania optycznego w gospodarstwach rolnych są spawarki gazowe oraz elektryczne
Zagrożenia mechaniczne Głównymi zagrożeniami towarzyszącymi wykonywanym pracom w rolnictwie są zagrożenia powodowane przez czynniki mechaniczne. Należy przez nie rozumieć wszelkie czynniki fizyczne, które mogą doprowadzić do lżejszych lub cięższych urazów, a nawet śmierci poszkodowanych, powodowane mechanicznym oddziaływaniem na człowieka maszyn i ich elementów, przedmiotów i narzędzi pracy, upadkiem na skutek poślizgnięcia, potknięcia itp. Zagrożenia te mogą być powodowane przez czynniki mechaniczne występujące zarówno podczas normalnego funkcjonowania maszyny, narzędzia lub innego przedmiotu pracy, jak i przez czynniki powstałe na skutek zakłóceń, uszkodzeń bądź też awarie. Zagrożenia mechaniczne mogą być powodowane przez:
· przemieszczające się maszyny oraz transportowane przedmioty, przykładowo można tu wymienić samodzielną jazdę ciągnikiem bądź z doczepionym lub zawieszonym sprzętem rolniczym, przemieszczanie się samojezdnej maszyny rolniczej (kombajnu) czy transport płodów rolnych i zwierząt
· ruchome elementy robocze maszyn i urządzeń, np.: - bęben glebogryzarki, listwa nożowa kosiarki lub kombajnu zbożowego, adapter roztrząsacza obornika, tarcze śrutownika, noże sieczkarni, tarcze pilarki, łańcuch pilarki przenośnej - elementy przenoszące napęd, jak różnego rodzaje przekładnie zębate, pasowe, wały przegubowo-teleskopowe wykorzystywane w kosiarkach, rozsiewaczach nawozów, kopaczkach, sadzarkach
· ostre, wystające elementy budowli, konstrukcji urządzeń gospodarskich (jak żurawie przyścienne, wciągarki) oraz narzędzia maszyn i urządzeń rolniczych (np. zęby bron, noże sieczkarni) czy narzędzi warsztatowych
· spadające przedmioty, co może się zdarzyć na przykład podczas prac remontowych budynków gospodarskich, prac załadunkowych i przeładunkowych; mogą to być materiały, a nawet narzędzia, które spadając stwarzają niebezpieczeństwo powstania urazu
· płyny pod ciśnieniem, np. olej w układzie hydraulicznym silnika, podnośnika
· śliskie, nierówne powierzchnie, będące bezpośrednimi przyczynami upadków, a w ich następstwie obrażeń, głównie stłuczeń, okaleczeń czy złamań; szczególnie niebezpieczne są powierzchnie w oborach i chlewniach, mokre i zanieczyszczone, często o określonym spadku w stosunku do poziomu
· ograniczone przestrzenie - dojścia czy przejścia - w budynkach inwentarskich, szczególnie w oborach i chlewniach, zawsze stwarzają niebezpieczeństwo urazów u osób obsługujących; podobnie ograniczony dostęp do maszyny czy urządzenia stwarza określone zagrożenia, może to być związane z zaczepianiem niektórych maszyn do ciągnika, np. siewników zbożowych, opryskiwaczy
· żywe zwierzęta - podczas prac związanych np. z hodowlą buhajów, knurów, loch czy ogierów
Czynniki mechaniczne mogą powodować następujące rodzaje uranów: - zgniecenie (zmiażdżenie) - obcięcie - potłuczenie - nakłucie lub przekłucie - otarcie, skaleczenie - złamanie, zwichnięcie W wypadkach związanych z użytkowaniem maszyn rolniczych doznawane urazy dotyczą głównie palców rąk, dłoni, przedramienia, stóp i podudzia. Znaczna część wypadków powstaje przy obsłudze podstawowej maszyny rolniczej, jaką jest ciągnik. Zdarzają się nawet wypadki śmiertelne, związane z przygnieceniem przez wywrócony ciągnik czy współpracującą z nim przyczepę lub inną maszynę, oraz urazy kręgosłupa i głowy. Dość liczne są wypadki powstające podczas sprzęgania maszyn i narzędzi z ciągnikiem, głównie z powodu złego stanu elementów łączących, stosowania rozwiązań zastępczych, a także nieuwzględniania stopnia trudności tej czynności. Urazy odnoszone w wypadkach związanych z hodowlą zwierząt dotyczą, kończyn - stóp, podudzi, przedramienia i palców rąk. Powstałe urazy najczęściej mają charakter zranień, złamań i zwichnięć doznawanych podczas poślizgnięcia, potknięcia i upadku, chociaż mogą również zdarzyć się zgniecenia, zmiażdżenia bądź uderzenia. Prace w gospodarstwie rolnym są wykonywane w bardzo wielu miejscach, jednakże najwięcej tych prac (około 75%) odbywa się w zagrodzie. W tych warunkach dochodzi do skaleczeń, złamań, zwichnięć i stłuczeń. Wiele wypadków powodowanych jest przez maszyny, urządzenia i narzędzia własnej konstrukcji, nie posiadające właściwych zabezpieczeń. Typowym przykładem jest tarczowa pilarka stacjonarna, z napędem elektrycznym lub spalinowym. Szacuje się, że 30-60% wszystkich wypadków kwalifikowanych jako pochwycenie, uderzenie i obcięcie powodowanych jest przez tę maszynę Najczęstszym zagrożeniem przy jej obsłudze jest bezpośredni kontakt z wirującym narzędziem tnącym, prowadzący do poważnych okaleczeń palców rąk i dłoni, a nawet ich obcięcia. Pracownicy rolnictwa wykonując prace związane z pozyskiwaniem drewna (ścinanie drzew, obcinanie gałęzi) oraz pielęgnacją drzew owocowych często korzystają z przenośnej pilarki łańcuchowej. Stanowi ona zagrożenie przede wszystkim dla kończyn dolnych pracownika.
Zagrożenia chemiczne
Do zagrożeń chemicznych, na które jest narażony rolnik, należy zaliczyć kontakt ze środkami ochrony roślin, nawozami sztucznymi, paliwami i smarami. Środki ochrony roślin (pestycydy) należą do najbardziej szkodliwych związków, na których działanie są narażeni rolnicy. Duża toksyczność środków ochrony roślin, jak również wciąż wzrastające ich zużycie w gospodarstwach rolnych sprawia, że są one największym zagrożeniem dla zdrowia, a nawet życia osoby, która ma z nimi kontakt. UWAGA! PESTYCYDY - NISZCZĄC BAKTERIE, GRZYBY, CHWASTY CZY SZKODNIKI - MAJĄ RÓWNIEŻ SZKODLIWY WPŁYW NA CZŁOWIEKA. Z badań wynika, że środki ochrony roślin mają szkodliwy wpływ na wszystkie ważne części organizmu człowieka. Na wielkość zagrożenia powodowanego przez pestycydy wpływają między innymi następujące czynniki:
· rodzaj stosowanego środka i klasa jego toksyczności - najbardziej szkodliwymi pestycydami są środki I i II klasy toksyczności. Należy jednak pamiętać, że najwięcej zatruć wiąże się ze stosowaniem związków klasy III - stosunkowo mniej toksycznych, ale również niezwykle niebezpiecznych
· forma użytkowa preparatu - preparaty płynne do sporządzania emulsji wodnych, koncentraty zawiesinowe do rozcieńczania wodą i zaprawiania ziarna są bardziej niebezpieczne i szybciej przenikają przez odzież do skóry niż preparaty w formie proszków czy granulatów
· stężenie substancji aktywnej (odpowiedzialnej za szkodliwość pestycydu) - im bardziej skoncentrowane preparaty, tym większe zagrożenie dla zdrowia i życia
· rodzaj uprawy - stosowanie pestycydów przy uprawach wysokich wiąże się z większym zagrożeniem dla człowieka niż w przypadku upraw niskich
· czas narażenia - im dłuższy jest czas kontaktu z preparatem (również czas przebywania w pomieszczeniu, w którym wcześniej zastosowano środek ochrony roślin), tym większe jest zagrożenie zdrowia człowieka
· rodzaj aparatury - im mniej nowoczesna aparatura i technika stosowania preparatu, tym nie bezpieczniejsza jest praca z nim. Od rodzaju aparatury zależy również to, które części ciała są bezpośrednio narażone na kontakt z preparatem
· czynniki atmosferyczne - głównie temperatura i wilgotność powietrza. Prace z za stosowaniem pestycydów stają się bardziej niebezpieczne w podwyższonej temperaturze i wilgotności powietrza (szczególnie w szklarniach)
· droga przenikania substancji do wnętrza organizmu człowieka - najczęściej wchłanianie odbywa się przez skórę i układ oddechowy
Prace grożące kontaktem z pestycydami to przede wszystkim:
· przygotowywanie roztworów użytkowych preparatów handlowych, np. do opryskiwania lub zaprawiania nasion (uwaga: praca ze skoncentrowanymi preparatami!)
· przeprowadzanie oprysków (zagrożenie dotyczy kierowców ciągników operatorów dozowników, operatorów ręcznych końcówek opryskiwaczy)
· podlewanie roślin, rozsiewanie granulatów do gleby
· zaprawianie ziarna w magazynach zbożowych (uwaga; praca uważana za szczególnie niebezpieczną z punktu widzenia narażenia na pestycydy!)
· praca w magazynach, w których są przetrzymywane preparaty (uwaga; jednoczesne przechowywanie różnych preparatów zwiększa w sposób istotny zagrożenie dla człowieka!)
· czyszczenie i naprawa aparatury
· pranie odzieży roboczej
· zagospodarowywanie odpadów pestycydów (pustych i uszkodzonych opakowań po preparatach, ścieków z mycia maszyn i prania odzieży, roślin i części roślin, przeterminowanych preparatów, resztek pestycydów itp
Należy pamiętać, że przebywanie w pomieszczeniu zamkniętym w czasie wykonywania zabiegów chemizacyjnych, a nawet po ich zakończeniu, naraża człowieka na toksyczne działanie środków ochrony roślin w znacznie wyższym stopniu niż podczas prac na otwartej przestrzeni. Rolnicy wykorzystujący w swoich gospodarstwach środki ochrony roślin są narażeni na Bezpośredni kontakt z nimi zarówno podczas wykonywania rutynowych prac wymienionych powyżej, jak również na skutek wypadków i pomyłek (np pęknięcie węża podczas zabiegu opryskiwania upraw czy spożycie źle zabezpieczonego preparatu w wyniku pomylenia go ze środkiem spożywczym). Pomiary zanieczyszczenia powietrza podczas wykonywania typowych prac z zastosowaniem pestycydów wykazują, że stężenia substancji toksycznych w tych warunkach kilkakrotnie przekraczają wartości najwyższych dopuszczalnych stężeń (NDS) uznanych za bezpieczne dla człowieka. Części ciała szczególnie narażone na działanie pestycydów, to: ręce. uda, podudzia, przedramiona oczy, twarz, tułów i stopy. W zależności od rodzaju wykonywanej pracy i formy preparatu, pestycydy mogą przenikać do organizmu przez skórę, układ oddechowy (dostając się do nosa) oraz rzadziej przez układ pokarmowy (przypadkowe potknięcie preparatu). Przenikanie przez skórę jest łatwiejsza z powodu długiego zalegania środków na powierzchni skóry, dużej powierzchni kontaktu oraz szybkiego wchłaniania pestycydów szczególnie przez skórę uszkodzoną. Również wchłanianie pestycydów przez drogi oddechowe (wdychanie skażonego powietrza) stanowi poważne zagrożenie. Szkodliwe substancje bowiem bardzo szybko dostają się i płuc do krwi i dalej do wszystkich narządów człowieka. kategorie: - zatrucia ostre - wywołane jednorazowym wchłonięciem dużej dawki środka ochrony roślin - zatrucia przewlekle - powstające na skutek odkładania się w organizmie i kumulacji małych dawek pestycydów przez dłuższy okres czasu - skutki odległe - mogące się ujawnić po kilku czy kilkunastu latach i z tego względu często niezwykle trudne do identyfikacji i powiązania objawów z przyczynami mogą również być obserwowane dopiero u następnych pokoleń. Typowe objawy zatrucia małymi dawkami pestycydów to: - złe samopoczucie, ogólne osłabienie - bóle i zawroty głowy - nudnosci, wymioty - bóle brzucha, biegunka - niepokój, pobudzenie - ślmotok, łzawienie - zlewne poty (rzadziej) Z uwagi na niespecyficzność tych objawów i ich typowość dla zwykłego zatrucia pokarmowego czy przemęczenia, tylko w niewielu przypadkach osoby zatrute pestycydami trafiają do lekarza. Bardzo istotny jest fakt, że wrażliwość na zatrucie pestycydami zdecydowanie się wzmaga, jeżeli jednocześnie na organizm działają leki, alkohol, rozpuszczalniki, farby, inne pestycydy, a nawet tytoń czy kawa. Najczęściej zatrucia pestycydami są skutkiem nieprzestrzegania zasad bhp przy ich stosowaniu, niewłaściwego sposobu przechowywania oraz łatwego dostępu przez osoby nieupoważnione. UWAGA! PESTYCYDY POWODUJĄ ZGON NAJCZĘŚCIEJ ZE WSZYSTKICH SUBSTANCJI SZKODLIWYCH ODPOWIEDZIALNYCH ZA OSTRE ZATRUCIA. CO 10 OSOBA ZATRUTA PESTYCYDAMI UMIERA ! Pierwsza pomoc w ostrym zatruciu pestycydami, udzielona jeszcze przed przybyciem lekarza, często może decydować o uratowaniu życia, szczególnie dzieci i osób nieprzytomnych. Dlatego producenci środków ochrony roślin umieszczają na opakowaniach lub dołączają na ulotkach dokładne wskazówki dotyczące stosowania pestycydów oraz sposobu postępowania na wypadek kontaktu z danym środkiem. Przed zastosowaniem preparatu należy dokładnie przeczytać taką ulotkę i zachować ją na przyszłość. Skutecznym sposobem znacznego ograniczenia skutków kontaktu z pestycydami jest stosowanie odpowiednich środków ochrony indywidualnej w postaci ubrania ochronnego, rękawic, obuwia, gogli lub sprzętu ochrony układu oddechowego. Kupując oraz stosując preparaty pestycydów trzeba wiedzieć i pamiętać, że:
· w obrocie środki muszą znajdować się w szczelnych, oryginalnych, zamkniętych opakowaniach
· środki, dla których skończył się okres zezwolenia na dopuszczenie do obrotu i stosowania (10 lat) powinny być wycofane z obrotu
· na każdym opakowaniu środka powinna znajdować się etykieta zawierająca czytelną i trwałą instrukcję użytkowania, datę produkcji i okres ważności
· środki sprowadzane z zagranicy powinny być ważne przez co najmniej 18 miesięcy i powinny być zaopatrzone w etykietę w języku polskim
· zabronione jest sprzedawanie pestycydów po upływie ich terminu ważności, w opakowaniach zastępczych, w handlu okrężnym, przy zastosowaniu automatów lub samoobsługi oraz osobom nietrzeźwym i niepełnoletnim
· nie wolno kupować i stosować środków ochrony roślin zaliczanych do I i II klasy toksyczności bez ukończenia odpowiedniego przeszkolenia
· środki należy stosować używając sprawnego technicznie sprzętu
Zagrożenia pyłowe Pyłem nazywamy cząstki ciała stałego, które oderwane od niego przez pewien czas pozostają zawieszone w powietrzu. Pyły emitowane na stanowiskach pracy charakteryzują się różnymi własnościami, wynikającymi z ich budowy jak i procesu technologicznego, podczas którego powstały. W przemyśle rolniczym pyły powstają najczęściej podczas takich procesów jak mielenie, szlifowanie, kruszenie, Bronowanie, młócenie, cięcie drewna, siew, nawożenie, przesypywanie nawozów lub innych sypkich substancji. Należy pamiętać, że źródłem zapylenia może być również tzw. pyleni...
ajerkiewicz