Kieżun W., 2011-10-05 NDz, Odrodzona tradycja ''syndromu wroga''.pdf

Odrodzona tradycja "syndromu wroga" - Nasz Dziennik - Myśl jest bronią - Środa, 5 października 2011, N...

Strona 1

NASZ DZIENNIK

Środa, 5 października 2011, Nr 232 (4163)

Myśl jest bronią

Odrodzona tradycja "syndromu wroga"

Prof. Witold Kieżun prakseolog

Wpaździerniku 1930 r. wybitny pisarz sowiecki Maksym Gorki, "radziecki autorytet moralny",

zaprzyjaźniony z wieloma "postępowymi" intelektualistami Zachodu Europy, opublikował w dwóch

moskiewskich gazetach: "Izwiestia" i "Prawda", artykuł pod tytułem: "Jeśli wróg nie poddaje się,

trzeba go zniszczyć". Przedstawił w nim zasadę tzw. syndromu wroga, głoszącą, żekażdy, kto nie

jest z nami, jest przeciw nam, jest więc wrogiem, którego należy zniszczyć. Gorki pisał jednak nie o

zniszczeniu fizycznym, ale o zniszczeniu - nazwijmy je - intelektualno-moralnym, wykazaniu nicości i

podłości kogoś o odmiennym zdaniu.

Metoda "syndromu wroga" była szeroko stosowana w propagandzie sowieckiej i naśladującej ją polskiej epoce

PRL. Jej specyficzną formą była zorganizowana w latach 50. krytyka działalności wybitnych polskich uczonych -

socjologów i filozofów, jak np. małżeństwa Stanisława i Marii Ossowskich, profesorów: Kazimierza

Ajdukiewicza, Romana Ingardena, Władysława Tatarkiewicza, Tadeusza Kotarbińskiego. Upowszechniłasię

również w polemice prasowej.

Można określić następujące negatywne formy tej "krytyki":

- Świadome złudzenie perspektywiczne, postrzeganie rzeczywistości tylko z jednego, doktrynalnie ustalonego

punktu widzenia, swoista akceptacja paralaksy w odniesieniu do zjawisk społeczno-ekonomicznych.

- Dostosowanie analizowanej treści do założonego stereotypu wrogiej postawy.

- Kumulacja negatywów, jednostronne ich zmasowanie z zapoznaniem elementów pozytywnych.

- Ogólnikowość formułowanych zarzutów, brak precyzji w ich sformułowaniu.

- Pochopna generalizacja, jeden negatywny przykład uzasadnia generalną negatywną ocenę.

- Świadomie błędna ocena związków przyczynowych.

- Powoływanie się na autorytety z innej dziedziny, np. opinie o problemach ekonomicznych czy problemach

zarządzania przedstawiane np. przez wybitnego biologa.

Najczęściej jednak stosowana metoda tej krytyki to szeroko rozbudowana argumentacja personalna

(argumentum ad personam), w obrębie której spotykamy elementy wymienionych kategorii syndromu wroga,

służące do poniżenia adwersarza, zarówno w kategoriach sprawności intelektualnej, jak i postawy moralnej i

obywatelskiej. Można tu wymienić następujące elementy strategii:

- Określenie poglądów "wroga" jako całkowicie błędnych, oczywiście w stosunku do jednej jedynej słusznej

idei, przy czym z reguły poglądy "wroga" są przeinaczane i przedstawiane niezgodnie z prawdą lub z intencją

autora. Typową metodą tego matactwa jest analiza fragmentów wyrwanych z kontekstu.

- Dyskwalifikacja intelektualnej sprawności adwersarza i zakresu posiadanej wiedzy, bo błędne poglądy

dyskwalifikują go.

- Dyskwalifikacja moralna, zazwyczaj łączona z obelżywą formą określenia "wroga" (niskie pobudki moralne,

ukryte niecne zamiary, niskiego rzędu motywy, świadoma chęć "mieszania", świadoma dezinformacja).

- Dyskwalifikacja genetyczna (pochodzenie społeczne, co robił poprzednio, jakie są jego powiązania i kontakty)

- Przypisywanie głoszonych przez wroga poglądów określonej opcji politycznej (nie chodzi "wrogowi" o meritum

sprawy, tylko o poparcie wrogiej idei politycznej).

- Upowszechnienie skrótowych, obraźliwych określeń w stosunku do swych adwersarzy. Jest to pochodna

komunistycznej praktyki skrótowego, obelżywego dyskryminowania swoich przeciwników politycznych.

Klasycznym przykładem tej częstej formy "syndromu wroga" był afisz "AK zapluty karzeł reakcji" i historia

marszałka Tity. Był on bohaterem światowej komuny jako zwycięzca w walce partyzanckiej Jugosławii.

Pamiętam, jak w czasie moich studiów na Uniwersytecie Jagiellońskim przyjechała delegacja młodzieży

jugosłowiańskiej. Zgromadzona komunistyczna młodzież z Akademickiego Związku Walki Młodych (AZWM)

przywitała ich okrzykami: "Bierut - Tito, Bierut - Tito".

Jednego dnia sytuacja się zmieniła. Tito podpisał porozumienie z USA. Natychmiast pojawiłysię wszędzie

plakaty: "Tito zdrajca", "Tito krwawy kat imperializmu". Na niektórych plakatach Tito miał nawet nóż w

zębach. Tymczasem nowy sekretarz Komunistycznej Partii Związku Sowieckiego Nikita Chruszczow złożył

wizytę w Belgradzie. Rozkaz: natychmiast zniszczyć plakaty "Tito zdrajca", bo Tito to znowu bohater

socjalizmu.

Lata 90. Pracuję w Montrealu, zbliżają się wybory. Kim Campbell, pierwsza kobieta premier Kanady, szef Partii

Postępowo-Konserwatywnej, przystojna, 46-letnia pani, cieszy się wielką popularnością. Moi studenci są

jednomyślni: tylko Kim. Wszystkie rankingi wskazują na jej wysokie zwycięstwo w wyborach. Jej przeciwnik

http://www.naszdziennik.pl/print.php?dat=20111005&id=my05.txt&typ=my

2011-10-05 10:58:32

Odrodzona tradycja "syndromu wroga" - Nasz Dziennik - Myśl jest bronią - Środa, 5 października 2011, N...

Strona 2

Jean Chretien jest szefem Partii Liberalnej, ma miejscowy paraliż twarzy i mówiąc, nieco skrzywia lewą wargę.

Parę dni przed wyborami Kim Campbell pokazuje się w telewizji na tle zdjęcia przemawiającego rywala. W

pewnym momencie odwraca się i pokazując na skrzywioną wargę Chretiena, pyta: "Czy on może

reprezentować na świecie Kanadę?".

Następnego dnia na uniwersytecie poruszenie, moi studenci mówią: "Nigdy Kim, a szkoda, taka miła, ale

skompromitowałasię". Jej partia przegrała, sama Kim nie weszła do parlamentu. Jean Chretien mianował ją

konsulem generalnym Kanady w Los Angeles, sam byłświetnym premierem równo przez 10 lat. Nie

zapomniano braku kultury Kim Campbell. W internecie można przeczytać, że jej gest zostałźle przyjęty w

Kanadzie. Okazałosię, że tradycja ostracyzmu społecznego w stosunku do niekulturalnych zachowań jest w

Kanadzie stale żywa.

Od 1989 r. Polska jest znowu nowoczesną, tolerancyjną demokracją, oddaloną od brutalności i prymitywu

kulturalnego sowieckich przywódców politycznych i "moralnych autorytetów", intelektualistów typu Maksyma

Gorkiego i jego "syndromu wroga". Tymczasem polski minister domaga się zniszczenia opozycji

parlamentarnej, nazywającją "watahą". Wybitny poseł rządzącej partii proponuje zastrzelenie prezesa

opozycyjnej partii i wypatroszenie jego wnętrzności. Urzędującego prezydenta RP, uosabiającego majestat

Rzeczypospolitej, nazywa się chamem i kpi z jego niskiego wzrostu, publicznie drze sięświętą księgę judaizmu

i chrześcijaństwa i nazywa się ją g... Polska malarka umieszcza na krzyżu, symbolu chrześcijaństwa, męskie

genitalia. Mało tego, morduje się z nienawiści politycznej działacza partyjnego, a po wielu miesiącach nie ma

informacji o jego procesie. To wszystko nie są zachowania niedojrzałej chuliganerii malującej swastyki na

pomnikach pamięci, ale postawy elity politycznej i artystycznej, w dodatku w wielu periodykach broniącej tych

pozbawionych elementarnej kultury osobników. Nie ma ostracyzmu społecznego wobec braku kultury osobistej

u elity politycznej i artystycznej w Polsce. Niestety, "syndrom wroga" nie został pogrzebany razem ze zmianą

ustroju.

Autor jest wybitnym teoretykiem zarządzania oraz byłym ekspertem ONZ pracującym z ramienia tej organizacji

w krajach afrykańskich. Wykładał na wielu zagranicznych uniwersytetach: w Wielkiej Brytanii, USA, Kanadzie,

Francji, Holandii, Czechosłowacji, Burundi i Rwandzie. Opublikował ponad 70 książek i skryptów naukowych

oraz około 300 artykułów, referatów i rozdziałów w zbiorowych monografiach.

Metoda "syndromu wroga" była szeroko stosowana w propagandzie sowieckiej i naśladującej ją polskiej epoce

PRL

www.naszdziennik.pl

http://www.naszdziennik.pl/print.php?dat=20111005&id=my05.txt&typ=my

2011-10-05 10:58:32

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: