kominy usawa.docx

Strona główna | TechnikaKominy - zmora inwestora i dekarza, cz. 1 . Kominy murowane

Kominy - zmora inwestora i dekarza, cz. 1 . Kominy murowane

Cóż prostszego, niż postawić komin? Kilka cegieł (mogą być klinkierowe dziurawki,
bo ładne i niedrogie), trochę zaprawy murarskiej, może jakaś nakładka, żeby nie kapało
do środka. Byle tylko wykonawca nie zachlapał zaprawą z zewnątrz, bo to widać – i gotowe. Tak pewnie myśli niejeden inwestor (i niejeden wykonawca go w tym utwierdza). Obaj się mylą, i to bardzo.

Błąd: komin wymurowany z cegły dziurawki, w obróbce stoi woda

Artykuł omawia wymogi formalne dla kominów oraz błędy popełniane przy ich stawianiu. Tematem opracowania są kominy murowane, kominy systemowe będą tematem następnego odcinka.

Przepisy prawne
Na początek kilka informacji prawnych dotyczących kominów.

Oto wykaz przepisów prawnych dotyczące kominów dymowych, spalinowych i wentylacyjnych:

1.      dyrektywa 89/106/EWG,

2.      ustawa Prawo budowlane z 07.07.1994 r.,

3.      ustawa o wyrobach budowlanych z 16.04.2004 r.,

4.      rozporządzenie ministra infrastruktury z 12.04.2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie,

5.      rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 09.12.1999 r. w sprawie warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych,

6.      rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i administracji z 7.06.2010 r.

7.      w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych i terenów,

8.      PN EN 1443:2005 Kominy. Wymagania ogólne,

9.      PN-89/B-10425 Przewody dymowe, spalinowe i wentylacyjne murowane z cegły. Wymagania techniczne i badania przy odbiorze,

10.  PN-83/B-03430 Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej

Przepisów jest więc sporo, ale od samego przestrzegania paragrafów komin nie będzie idealny. Gotowy komin to efekt współpracy wielu osób będących uczestnikami procesu budowlanego – projektanta, inwestora, kierownika budowy (zgodnie z obowiązującym obecnie prawem, wykonawca nie jest uczestnikiem procesu budowlanego).

Budowa komina
Komin – droga przenoszenia spalin lub zużytego powietrza. Wszystko, co otacza komin, jest jego obudową.

Podstawowe składniki prawidłowego komina:

Fundament
Stawianie komina zaczynamy od fundamentu. Najczęściej wykonuje się go ze zbrojonego betonu. Fundament zwykle ma kształt prostopadłościanu o wysokości co najmniej 30 cm. Długość i szerokość dobiera się tak, aby fundament z każdej strony wystawał poza obrys komina przynajmniej 15 cm. Pod fundamentem umieszczamy izolację ułożoną na wcześniej wykonanym betonie podkładowym (tzw. „chudziaku”). Następną warstwę izolacji układa się już na fundamencie.

Trzon (właściwy komin)
Na fundamencie stawiamy komin z cegły pełnej. Do jego murowania używa się zaprawy cementowo-wapiennej. Komin musi być otynkowany na całej długości. Jeżeli zdecydujemy się na użycie pełnej cegły klinkierowej, należy użyć specjalistycznej zaprawy do tego typu cegły.
Zasady murowania kominów

Przy murowaniu komina trzeba pamiętać, że minimalne wymiary przewodów powinny wynosić 14 × 14 cm, czyli 1 × 1 cegły plus spoiny. W zależności od przeznaczenia i wysokości przewodów, muruje się również kominy o większym przekroju, np. 14 × 20 cm (1 × 3 cegły plus spoiny), 20 × 27 cm (3 × 1 cegła plus spoiny) czy 20 × 20 cm. Zaleca się, aby przewody miały kształt kwadratu lub prostokąta o stosunku boków 2:3.

Murując przewody z cegieł, stosuje się zwykle wiązania wozówkowe, w którym spoiny są przesunięte względem siebie o pół cegły. Powierzchnie przewodów powinny być gładkie, bez występów i wklęśnięć (łącznie ze spoinami). W przewodach prowadzonych z odchyleniem od pionu, cegły trzeba układać prostopadle do odchylenia.

a)

b)

c)

Usytuowanie komina wg PN:
a) Dach płaski o nachyleniu do 12°,
b) dach stromy z pokryciem łatwozapalnym,
c) dach stromy z pokryciem trudno zapalnym lub niezapalnym

Przegrody pomiędzy przewodami powinny mieć grubość co najmniej 1 cegły, czyli 12 cm. Taka sama grubość ścianki musi być zachowana do lica muru wewnętrznego. Gdy przewody są prowadzone w zewnętrznych ścianach domu oraz tam, gdzie przechodzą przez poddasze nieocieplone, zewnętrzne ściany komina można pogrubić do 2 cegieł (25 cm). Zaleca się również grupowanie przewodów dymowych i spalinowych razem z wentylacyjnymi, co poprawia sprawność i zmniejsza straty ciepła.

Nie można również zapomnieć o drzwiczkach rewizyjnych usytuowanych pod najniżej położonym paleniskiem, z hermetycznymi drzwiczkami ogniotrwałymi; umożliwiają one czyszczenie kominów spalinowych z sadzy, a wentylacyjnych z ewentualnych różnych zanieczyszczeń (np. resztek ptasich gniazd).

Gdy komin jest wolnostojący, czyli stanowi konstrukcję samonośną, powinien być oddylatowany od stropu. Kiedy jest fragmentem ściany nośnej, można na nim opierać belki stropowe (na ściance grubości 1 cegły), z tym że powinno to być poprzedzone obliczeniami statycznymi.

Nad dachem
Wychodząc z kominem ponad dach, musimy to zrobić na wysokość zapewniającą właściwy ciąg. Na dachu o kącie nachylenia do 12° wylot komina powinien znajdować się co najmniej 60 cm ponad poziomem kalenicy budynku. Jeżeli dach ma większy kąt nachylenia niż 12° i pokryty jest materiałami łatwopalnymi (strzecha, gont drewniany), wyloty przewodów powinny znajdować się także minimum 60 cm powyżej poziomu kalenicy domu. Natomiast jeśli pokrycie dachu jest trudnopalne lub niepalne (dachówka bitumiczna, blacha, dachówka ceramiczna lub betonowa), wyloty przewodów mogą się znajdować 30 cm ponad powierzchnią dachu, pod warunkiem jednak, że odległość pozioma od obudowy komina do powierzchni dachu wynosi przynajmniej 1 m.

Błąd: przewody rozdzielone cegłą dziurawką, którą zastosowane również w całości komina. Pełną cegłę zastosowano tylko na czapce

Zakończenie komina
Na komin zakłada się czapę, która chroni go przed opadami atmosferycznymi (pamiętać o pozostawieniu z każdej strony kilkucentymetrowych kapinosów). Czapę najczęściej wykonuje się z betonu i zbroi stalowymi prętami o średnicy 6 mm. W czapie musza się znaleźć otwory wylotowe przewodów dymowych i spalinowych. Przewody wentylacyjne otwiera się na boki, a jeśli jest ich kilka, to otwiera się je „na przestrzał” – każdy kanał wentylacyjny na dwie strony. Na koniec montuje się obróbki blacharskie, które mają zapewnić szczelne połączenie z połacią dachu.

Czasami na kominach montuje się daszki, „fale” zabezpieczające przewody dymowo-spalinowe przed bezpośrednim zawilgoceniem opadami atmosferycznymi.

Część ponad dachem inwestorzy dopasowują kolorystyką do pokrycia dachu, elewacji lub własnych upodobań. Tu można zastosować wiele materiałów – tynki dekoracyjne, okładziny z płytek klinkierowych i kafelek, płytki okładzinowe struktonitowe czy łupek naturalny.

Jeśli stosowany materiał nie jest opisany w warunkach technicznych czy normach, należy się skonsultować się projektantem lub kierownikiem budowy i kominiarzem – w końcu to on odbiera komin. I to dwa razy: komin w stanie „surowym” oraz wykończonym, ze wszystkimi przyłączami. Prawidłowość podłączeń i szczelność przewodów kominiarz potwierdza odpowiednim protokołem.

Błąd projektowy i wykonawczy cieśli: krokwie przechodzą przez komin

Błędy inwestorów
Najczęstsze błędy inwestorów, popełniane przy stawianiu kominów, to:

·         oszczędności – bezwzględne pierwszeństwo niskiej ceny przez jakością. Tanio, tanio, tanio… i mamy kłopoty.

·         kierownik budowy typu duch – najczęściej inwestor wybiera taniego kierownika, bo jak to w Polsce bywa – na budowaniu zna się każdy. Inwestor uważa więc, że sam podoła jego obowiązkom, a potrzebuje jedynie formalnych podpisów w dzienniku budowy.  Za symboliczną kwotę, jaką gotów jest zapłacić inwestor, kierownik wypełnia więc tylko dziennik budowy, na samym placu budowy bywa sporadycznie lub wcale. A przecież to on jest odpowiedzialny za całą budowę, zastosowane rozwiązania i materiały. Powinien uczestniczyć w całym procesie inwestycji – od wbicia pierwszej łopaty po zgłoszenie budynku od użytkowania, takie ma obowiązki i za to odpowiada.

·         tani wykonawca – zatrudnianie wykonawcy z „łapanki”, bez umowy pisemnej (co najwyżej ustnej, na zasadzie: dogadamy się, będzie pan zadowolony), bez faktury, gwarancji. Wykonawca zaczyna pracę i zaczynają się schody – a budowany jest przecież komin. Kierownika budowy nie ma, nie ma więc komu zauważyć popełnionych błędów. Fachowa firma ceni swoją jakość i doświadczenie, posiada właściwe zaplecze techniczne i co najważniejsze, odpowiednią wiedzę. Roboty przeprowadzi zgodnie z projektem, czasami znajdzie w nim błędy i zaproponuje ich rozwiązanie lub przy dużej wiedzy praktycznej, w uzgodnieniu z kierownikiem budowy podpowie inny sposób wykonania. Wszystko zostanie odpowiednio udokumentowane, aby nie było problemów z odbiorem. Rachunek i gwarancja są rzeczą oczywistą.

·         oszczędności materiałowe – inwestor chce mieć komin z klinkieru, lecz pełny klinkier jest drogi. Dlaczego by więc nie użyć zamiennika, czyli klinkierowej dziurawki? Podobnie z zaprawą murarską i fugą. Nic dziwnego więc, że przy kominie pojawiają się zacieki, cegły łuszczą się, a fugi odpadają.

To błędy na etapie wznoszenia, powstałe jeszcze przed dachem. Można je naprawić, niestety nie są to tanie poprawki.

Błędy wykonawcy
Na budowie pojawia się ekipa dekarzy i zaczyna wykonywać dach. Komin jako przejście przez dach jest jednym z najbardziej newralgicznych miejsc, wykonany prawidłowo będzie długo spełniał swoje zadanie. Aczkolwiek dekarz też może popełnić błędy.

Prawidłowa obróbka komina – Fakro GZK

Po pierwszym deszczu dzwoni przerażony inwestor: Komin cieknie! Przyjeżdża dekarz, dokonuje oględzin i możliwe są dwie wersje:

·         komin wykonano z niewłaściwych materiałów – winnych jest wielu, lecz nie ma wśród nich dekarza: kierownik budowy nie dopilnował, murarz zastosował niewłaściwe materiały, inwestor oszczędzał nie tam, gdzie trzeba,

·         komin wykonano prawidłowo, ale obróbki wokół niego wykonano źle lub niestarannie.

Obróbki kominów
Tu dłuższa dygresja na temat obróbek kominów. Brak jest aktualnych norm dotyczących tego newralgicznego elementu. Zastosowanie mają w tym przypadku wytyczne producenta. Każdy producent oferujący kompletne pokrycia ma w swojej ofercie materiały również do wykonania połączenia pokrycia dachu z wszelkimi elementami wystającymi ponad dach.

Zaleca się stosowanie materiałów o długiej żywotności, bo skoro podstawowa gwarancja producentów dachówki wynosi 30 lat, to stosowanie tanich materiałów obróbkowych jest bezsensowne.
Do obrobienia komina można zastosować obróbki z blachy miedzianej lub tytanowo-cynkowej. Ta metoda wymaga od dekarza dużych umiejętności manualnych i wiedzy praktycznej. Pewną wadą obróbek z blachy jest ich uboga kolorystyka, gdyż czasem inwestor chce mieć wszystko w jednym kolorze, a zastosowanie blach lakierowanych jest niemożliwe.

Propozycja konstrukcji pod okładzinę komina z płyty OSB i Struktonitu

Komin można obrobić nie tylko tymi blachami. Można zastosować obróbkę komina firmy Fakro typu GZK, taśmę kominową Wakaflex 2 lub Easy Flash (Braas), taśmę KoraFlex (Koramic) z ołowiu pokrytego cynkiem. Na rynku są też dostępne taśmy na bazie malowanego aluminium z warstwą klejącą lub specjalny miękki ołów do obróbek.

Prawidłowo wykonany komin będzie służył inwestorowi latami. Nie powinno się na nim oszczędzać, komin to jeden z elementów budynku który wpływa na bezpieczeństwo i komfort upragnionego domu. Należy o niego dbać, podobnie jak np. o samochód – wykonywać przeglądy, konserwacje itp.

Uwagi dotyczące kominów systemowych w kolejnym artykule.

inż. Dariusz Nowicki
Autor jest właścicielem firmy wykonawczej (www.kanobud.w.interia.pl),
od ponad 20 lat w branży budowlanej.
Posiada uprawnienia do kierowania robotami budowlanymi
bez ograniczeń w specjalności
konstrukcyjno-budowlanej.
Piastuje funkcję orzecznika technicznego Polskiej Federacji Dekarzy Blacharzy i Cieśli
oraz przewodniczącego komisji egzaminacyjnych przy Izbie Rzemieślniczej w Opolu

Źródło: Dachy, nr 1 (169) 2014

CZYTAJ WIĘCEJ

Systemy dachowe i kominowe IBF
Szczelny komin
Którędy do komina
Ocena stanu technicznego kominów
Obróbka kominowa
Miękka obróbka komina
Röben radzi: jak poprawnie wykonać twardą obróbkę komina?
Obróbka kominowa
Kominy - zmora inwestora i dekarza, cz. 2. Kominy systemowe
Wienerberger: dlaczego warto postawić komin z klinkieru?
Dlaczego prefabrykowane systemy kominowe?
...