ćwiczenia.odt

ĆWICZENIA BIERNE

Są czynnościami wchodzącymi w zakres funkcji rehabilitacyjnej opiekuna. Polegają na zginaniu, prostowaniu, przywodzeniu, odwodzeniu, rotacji kończyny w stawach, przy zachowaniu jej fizjologicznych ruchów

CEL WYKONYWANIA ĆWICZEŃ BIERNYCH:

•                     utrzymanie pełnego zakresu ruchów w stawie

•                     zapobieganie powstawaniu przykurczy torebkowych, więzadłowych w stawach

•                     zapobieganie zaburzeniom odżywiania chrząstek stawowych (zesztywnieniu stawów)

•                     utrzymanie właściwej długości i elastyczności mięśni

•                     poprawa ukrwienia, metabolizmu tkanek przez ułatwienie odpływu z kończyn krwi żylnej i limfy (zmniejszenie zastoju krwi żylnej i limfy)

•                     pobudzenie obwodowego układu nerwowego

•                     poprawienie samopoczucia pacjenta

•                     wspomaganie usamodzielniania się chorego

•                     zmniejszenie spastyczności mięśni

•                     zapobieganie odleżynom

WSKAZANIA DO WYKONYWANIA ĆWICZEŃ BIERNYCH:

•                     zmiany w przebiegu chorób układu nerwowego i mięśniowego np. Porażenia, niedowłady, zarówno wiotkie jak i spastyczne

•                     uszkodzenia kostno- stawowe w pierwszym okresie i nie utrwalone ograniczenia ruchu w stawach, np. Po długotrwałym unieruchomieniu w opatrunku gipsowym lub na wyciągu

PRZECIWWSKAZANIA DO WYKONYWANIA ĆWICZEŃ BIERNYCH:

•                     utrwalone ograniczenia ruchów w stawach

•                     niestabilne złamania

•                     zmiany zapalne w obrębie stawów

•                     rany

•                     procesy zakrzepowe

•                     stan bezpośrednio po urazie kręgosłupa

•                     ból podczas wykonywania ćwiczeń

•                     wysoka temperatura ciała

ZASADY OBOWIĄZUJĄCE PODCZAS WYKONYWANIA ĆWICZEŃ:

•                     stabilizowanie odcinka bliższego kończyny, tak aby ruch był wykonywany tylko w ćwiczonym stawie

•                     wykonywanie ruchu w stawie w pełnym, fizjologicznym zakresie, we wszystkich płaszczyznach, prowadzenie w sposób delikatny i płynny aby nie wyzwalał dolegliwości bólowych

•                     częstość ćwiczeń oraz liczba powtórzeń uzależnione są od rozmiaru ograniczeń ruchu, zaburzeń chorobowych i ogólnego stanu pacjenta; należy wykonywać je 2-3 razy dziennie przez 15- 30 minut i nie powinny przekraczać 15-20 powtórzeń w jednej płaszczyżnie ruchu

•                     W uzasadnionych sytuacjach podanie na zlecenie lekarza środków przeciwbólowych na pół godziny przed palnowanymi ćwiczeniami

•                     Wykonanie przed ćwiczeniami lub podczas nich zabiegów z zastosowaniem ciepła np. Kąpiel, okłady parafinowe, naświetlania lampą Sollux

•                     Wybranie pozycji dogodnej do ćwiczeń zarówno nie krępującej ruchów opiekuna jak i wygodnej dla pacjenta

•                     zaplanowanie ćwiczeń w rozkładzie dziennym pacjenta

•                     zaplanowanie wykonywania kolejności ćwiczeń u pacjenta, rozpoczynanie ich od lewej strony ciała i od stawów kończyn najdalej położonych od serca, np. Kończyny górnej od stawów paliczkowych do stawu ramiennego

•                     utrzymanie kontaktu słownego z pacjentem podczas ćwiczeń (chory przytomny) co ułatwia sprawdzenie skuteczności wykonywanych ćwiczeń

•                     kontrolowanie tentna pacjenta przed i podczas oraz po zakończeniu ćwiczeń

•                     Podanie pacjentowi płynów do picia po zakończeniu wykonywania ćwiczeń

DLA DOCIEKLIWSZYCH PRZYPOMNIENIE Z ANATOMII;)

PRZYKŁADOWE ZAKRESY RUCHÓW W STAWACH KOŃCZYNY GÓRNEJ:

A. w stawie ramiennym:

•                     wyprostowanie, unoszenie do góry i opuszczanie w płaszczyżnie przedniej

•                     odwodzenie i przywodzenie w płaszczyżnie bocznej

•                     przenoszenie na przeciwległe ramie w płaszczyżnie skośnej

•                     wykonywanie ruchów okrężnych

•                     nawracanie i odwracanie

B. w stawie łokciowym:

•                     zginanie i prostowanie przedramienia

•                     wykonywanie ruchów obrotowych

100. w stawie promieniowo- nadgarstkowym:

•                     zginanie dłoniowe, grzbietowe

•                     przywodzenie, odwodzenie

500. w stawie nadgarstkowo- śródręcznym kciuka:

•                     przywodzenie, odwodzenie kciuka

•                     przeciwstawienie, odprowadzenie kciuka

•                     ruchy okrężne

E. w stawach międzypaliczkowych:

•                     prostowanie, zginanie

•                     odwodzenie i składanie w pięść

PRZYKŁADOWE ZAKRESY RUCHÓW W STAWACH KOŃCZYNY DOLNEJ:

A. W stawie biodrowym

•                     wyprostowanie i unoszenie do maksymalnej wysokości oraz opuszczanie do pozycji wyjściowej

•                     odwodzenie i przywodzenie

•                     obwodzenie

B. w stawie kolanowym

•                     zginanie i prostowanie

•                     unoszenie kończyny dolnej zgiętej w stawie kolanowym i wykonywanie powolnych ruchów krążenia w stawie biodrowym

100. w stawie skokowym

•                     zginanie i prostowanie

•                     odwodzenie, przywodzenie

Ćwiczenia bierne kończyny górnej czynności

•                     zapoznanie się opiekuna z zaleconymi zakresami ruchów w stawach pacjenta

•                     zaplanowanie przez opiekuna rodzaju, kolejności ćwiczeń i czasu ich wykonywania

•                     zapoznanie pacjenta z celem, przebiegiem ćwiczeń i uzyskanie zgody na ich przeprowadzenie

•                     podanie choremu na 0,5 godziny przed ćwiczeniami środków przeciwbólowych według zlecenia lekarskiego

•                     zastosowanie na ćwiczone części ciała (przed ćwiczeniami) zabiegów z wykorzystaniem ciepła

•                     ubranie chorego w strój wygodny do ćwiczeń

•                     wywietrzenie pomieszczenia w którym będą prowadzone ćwiczenia

•                     przewiezienie pacjenta do sali ćwiczeń lub przygotowanie sali

•                     higieniczne mycie i dezynfekcja rąk przez opiekuna

•                     przygotowanie zestawu: rękawiczki na misce nerkowatej ewentualnie pasy lub taśmy do unieruchomienia stawów chorego

•                     założenie rękawiczek

•                     odstawienie szafki przyłóżkowej jeśli jest potrzeba, krzesła w nogach i przystawienie krzesła bądz taboretu na kturym usiądzie opiekun

•                     obluzowanie wierzchniego okrycia na łóżku chorego

•                     wyjęcie nadmiaru poduszek

•                     zdjęcie odzieży z ćwiczonego odcinka ciała

•                     ułożenie chorego w pozycji do ćwiczeń (może to być pozycja płaska na plecach, na brzuchu, boku lub siedząca)

•                     ułożenie kończyny górnej płasko wzdłuż ciala pacjenta, pozycja wyjściowa

•                     unieruchomienie kończyny górnej, przytrzymanie kończyny górnej w nadgarstku

•                     wykonanie ruchów zginania i prostowania palców (15-20 powtórzeń każdy staw)

•                     wykonanie palcami ruchów odwodzenia i składania w pięść

•                     powrót do pozycji wyjściowej

•                     unieruchomienie kończyny w stawie łokciowym, przytrzymanie kończyny górnej powyżej nadgarstka, drugą dłonią uchwycenie dłoni pacjenta

•                     wykonanie ruchów zginania, prostowania, obwodzenia w stawie nadgarstkowym

•                     powrót do pozycji wyjściowej

•                     unieruchomienie kończyny w stawie ramiennym, przytrzymanie jedną ręką kończyny górnej pacjenta za ramię, drugą dłonią uchwycenie za przedramię pacjenta

•                     wykonanie ruchów zginania, prostowania, nawracania, odwracania, w stawie łokciowym oraz okrężnych w stawie ramiennym

•                     powrót do pozycji wyjściowej

•                     stabilizowanie stawu ramiennego, ułożenie lewej dłoni powyżej stawu ramiennego a prawą uchwycenie dłoni pacjenta

•                     wykonywanie ruchów zginania, prostowania, okrężnych, odwodzenia, przywodzenia, unoszenia, opuszczania w stawie ramiennym

•                     powrót do pozycji wyjściowej

•                     przejście na drugą stronę łóżka i wykonanie tych samych czynności na drugiej kończynie jeśli są takie wskazania

•                     ubranie chorego w bluzę od piżamy

•                     ułożenie pacjenta w pozycji relaksacyjnej

•                     sprawdzenie wygody pacjenta

•                     w razie potrzeby podłożenie dodatkowych poduszek pod głowę chorego

•                     podanie choremu płynów do picia

•                     w razie konieczności przesłanie łóżka

•                     poprawienie wierzchniego okrycia

•                     przystawienie krzesła w nogach łóżka i szafki przyłózkowej, odstawienie krzesła/ taboretu na którym siedział opiekun

•                     zdjęcie rękawiczek

•                     otwarcie okna w sali i odstawienie parawanu lub przewiezienie chorego do pokoju jeśli ćwiczenia były wykonywane w innym miejscu

•                     higieniczne mycie i dezynfekcja rąk

•                     dezynfekcja miski nerkowatej według zasad

•                     udokumentowanie wykonanych ćwiczeń

Ćwiczenia bierne kończyn dolnych

•                     przygotowanie tak jak poprzednio

•                     ułożenie pacjenta w pozycji wyjściowej, płaska na plecach

•                     unieruchomienie kończyny w stawie skokowym, przytrzymanie stopy jedną ręką a drugą wykonywanie czynności

•                     wykonywanie ruchów zginania i prostowania w stawach śródstopno- paliczkowych

•                     powrót do pozycji wyjściowej

•                     unieruchomienie kończyny w stawie kolanowym, jedna dłoń opiekuna spoczywa na goleni pacjenta a druga na śródstopiu

•                     wykonywanie ruchów zginania, prostowania, odwracania, nawracania w stawie skokowym

•                     powrót do pozycji wyjściowej

•                     stabilizowanie stawu biodrowego- opiekun układa doń powyżej stawu biodrowego pacjenta, drugą dłonią chwyta za kostkę ćwiczonej kończyny dolnej

•                     wykonywanie ruchów zginania i prostowania kończyny ggiętej i wyprostowanej w stawie kolanowym

•                     powrót do pozycji wyjściowej

•                     stabilizowanie stawu biodrowego

•                     wykonanie ruchów odwodzenia i przywodzenia, kulistych w stawie biodrowym

•                     powrót do pozycji wyjściowej

•                     ułożenie pacjenta w pozycji wyjściowej na brzuchu (opis jak przy bańkach)

•                     ...