2
Technologia Postaci Leków WYK
2013-12-10
Temat: Proszki - niezgodności
Najczęściej są to niezgodności fizyczne
· Rozpływanie się proszków
· Wilgotnienie proszków
· Zlepianie się proszków
Mieszaniny eutektyczne
· Każdy związek chemiczny ma określoną temperaturę topnienia (np. kwas acetylosalicylowy 134-137oC, chlorek sodu – 801oC)
· Temperatura topnienia jest to temperatura przy której substancja ze stanu stałego przechodzi całkowicie w stan ciekły
· Po zmieszaniu dwóch związków chemicznych ich temperatura topnienia ulega obniżeniu, w niektórych przypadkach może dojść do ‘stopienia’ – uzyskamy wilgotną lub płynną masę ( w temperaturze używania leku) – jest to zjawisko euteksji
· Przykład 1
o Salol – temp. topnienia 41-43 (salicylan fenylu)
o Kamfora - – temp. topnienia 171-181oC
o Mieszanina ok. 60% kamfory i 40% salolu topi się w temperaturze 70oC
o Mieszanina około 5% kamfory i 95% salolu topi się w temp. 40o
o Mieszanina ok. 45% kamfory i 55% salolu topi się w temp. 6oC i jest ciekła w temperaturze pokojowej
· Przykład 2
o Zawartość mentolu w mieszaninie
§ Do 14% bez zmian
§ 15-19% mięknie
§ 20-90% topi się
§ 92-95% mięknie
§ Od 96% bez zmian
o Temperatura topnienia mieszaniny zawierającej 64% mentolu i 36% kamfory wynosi -7oC
· Topnienie nie zależy od wilgotności, ale od składu procentowego mieszaniny
· Może, ale nie musi występować od razu
· Topnieniu sprzyja wysoki stopień rozdrobnienia i staranne wymieszanie (większa powierzchnia styku)
· Mieszaniny eutektyczne gorzej rozpuszczają sie w rozpuszczalnikach niż każdy z jej składników osobno, np. mentol, kamfora, tymol w parafinie
· Poprawa niezgodności w przypadku mieszaniny eutektycznej
o Rozdzielnie niezgodnych składników
o Zastosowanie odpowiedniej kolejność mieszania składników w wieloskładnikowych lekach recepturowych
Przykłady- połączenia dające mieszaniny eutektyczne
· Kwas acetylosalicylowy +
o Wodorowęglan sodu
o Metenamina
o Fenazon
o Aminofenazon
o NLPZ
· Salol +
o Kamfora
o Wodzian chloralu
o Mentol
o Fena zon
o Mocznik
· Mentol +
o Kwas acetylosalicylowy (ASA)
o Tymol
o Salol
Zawsze mieszaniny eutektyczne tworzą miedzy sobą
· Mentol, kamfora, salol, wodzian chloralu
Ichtiol jest niezgodny z tlenkiem cynku
· Rozwiązanie jest wstępne rozmieszanie ichtiolu z niewielką ilością lanoliny
Przykłady:
Rp 1.
Camphorae 0,1
Phenylis salicylatis 0,2 (salol)
M.f. pulv. D.t.d. No III
D.S. Wiadomo
Niezgodnośc: zjawisko euteksji
Co można zrobić:
· rozdzielenie fizyczne proszków, wydać jako dwa osobne leki
· Poinformować pacjenta, że ma przyjmować oba proszki
· Oznaczyć torebki aby je odróżnić
· Po rozdzieleniu czasem z którys proszków trzeba dopełnić laktozą
Rp2
Methenamini
Phenylis salicylatis aa 0,1
M.f. pulv. D.t.d. No XV
D.S. 3x dziennie proszek
Niezgodność: zjawisko euteksji
Rp.3
Camphoae
Chlorali hydratis aa 0,15
· Poinformować pacjenta, że ma przyjmować oba proszki.
· Po rozdzieleniu czasem z któryś proszków trzeba dopełnić laktozą
Rp.4
Thymoli 1,0
Mentholi 1,5
Acidi Borici 10,0
Talci
Zinci oxidi aa 30,0
M.f.pulv.
D.S.Przysypka
p/bólowe, antyseptycznie, p/zapalnie
stany zapalne skóry ze świądem
Euteksja : Mentol i Tymol
Jak wykonać:
Rozdzielić tymol i mentol od siebie w leku
1. Sposób Tymol rozetrzeć z talkiem a mentol z tlenkiem cynku i połączyć
2. Sposób: mentol z tlenkiem cynku, talkiem i kwasem bornym, na końcu dodanie osobno sproszkowanego tymolu
Lepszy sposób 1: bo łatwiej możemy uzyskać mikronizację (dodajemy krople etanolu do mentolu i tymolu) – najpierw je mikronizujemy
Rp.
Belladonae extarcci sicci 0,02
Methyleni coerulei 0,05 (błękit metylenowy - odkażający)
Phenylis salicylatis aa 0,5
M.f.pulv. D.t.d No XX
D.S 3xdziennie proszek
Działanie : odkażające i rozkurczające, infekcja dróg moczowych
Jest to proszek złożony
Calkowita masa jednego proszku: 1,09 (bo rozcierka)
Mieszania eutektyczna: Methenamini i Phenylis salicylatis (salol)
Meteanima – hydrolizuje do formaldehydu i amomniaku przy niewielkiej ilosci wody i malej temp. i te skladniki dzialanie bakteriobójcze
Jeden ze składników niezgodnych trzeba wydzielić i dać dwa osobne proszki .
Wykonanie leku:
Trzeba wziąć specjalny moździerz do silnie barwiących proszków.
Proszki higroskopijne
· Ciałami higroskopijnymi nazywamy substancje które wchłaniają wilgoć z otoczenia i wilgotnieją
· Substancje mogą być
o Higroskopijne z natury
o Tworzyć wilgotniejące mieszaniny po zmieszaniu suchych, niehigroskopijnych substancji
· Na skutek pochłaniania wilgoci z powietrza zmienia się konsystencja proszku
· Ilość pochłoniętej wilgoci zależy od:
o Właściwości składnika higroskopijnego
o Wilgotności względnej powietrza
· Wilgotność bezwzględna – zawartość pary wodnej w 1 m3
· Wilgotność względna – stosunek ciśnienia pary wodnej w powietrzu do ciśnienia pary nad roztworem nasyconym w danej temperaturze
· Substancje silnie higroskopijne
o Suche wyciągi roślinne – krytyczna wilgotność względna = 30%
o Kwas acetylosalicylowy
o Urotropina, metenamina
...
anitka3006