System poradnictwa zawodowego w Polsce Instytucje poradnictwa zawodowego
1. Resorty poradnictwa zawodowego
- Realizacja zadań dotyczących zakresu poradnictwa zawodowego należy do dwóch głównych resortów1:
Resort 1.
MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ:
Akademickie biura karier
- Ramy prawne dla działalności ABK określone są w ustawie z dnia 20 kwietnia 2004r. o Promocji Zatrudnienia i Instytucjach Rynku Pracy;
- Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1) „akademickie biuro karier to: „jednostka działająca na rzecz aktywizacji zawodowej studentów i absolwentów szkoły wyższej, prowadzona przez szkołę wyższą
lub organizację studencką.
Do zadań Akademickich biur karier należy:
¢ dostarczanie studentom i absolwentom szkoły wyższej informacji o rynku pracy i możliwościach podnoszenia kwalifikacji zawodowych,
¢ zbieranie, klasyfikowanie i udostępnianie ofert pracy, staży i praktyk zawodowych,
¢ prowadzenie bazy danych studentów i absolwentów uczelni zainteresowanych znalezieniem pracy,
¢ pomoc pracodawcom w pozyskiwaniu odpowiednich kandydatów na wolne miejsca pracy oraz staże zawodowe,
¢ pomoc w aktywnym poszukiwaniu pracy2
Z pomocy biur karier korzystają:
¢ studenci i absolwenci chcący uzyskać poradę zawodową oraz informację o sytuacji na rynku pracy;
¢ pracodawcy poszukujący odpowiednich kandydatów na oferowane przez nich miejsca pracy oraz praktyki i staże;
¢ uczelnie wyższe sprawdzające funkcjonowanie i procedury kształcenia, na podstawie danych gromadzonych za pośrednictwem biur karier.
Biura karier najczęściej funkcjonują na uczelniach z województw warmińsko-mazurskiego, zachodniopomorskiego, wielkopolskiego i małopolskiego, natomiast najrzadziej na uczelniach wyższych w województwie łódzkim.
Pomoc studentom i absolwentom w wejściu na rynek pracy wyraża się w formie:
¢ doradztwa indywidualnego (rozmowy indywidualne ze studentami czwartego i piątego roku studiów),
¢ warsztatów (pomoc studentom w przygotowaniu się do rozmów kwalifikacyjnych, ćwiczenia autoprezentacji, komunikacji, radzenia sobie ze stresem, itp.),
¢ spotkań i zajęć na różnych wydziałach,
¢ prowadzenia tzw. informatorium (z bazami danych o wolnych miejscach pracy, charakterystykami
zawodów, studiach za granicą, kursach, pracach wakacyjnych, itp.),
¢ organizowania praktyk, staży, wolontariatu i pracy dorywczej.
Krajowy ośrodek wspierania edukacji zawodowej i ustawicznej
To centralna, publiczna placówka doskonalenia nauczycieli o ogólnopolskim zasięgu działania. Organem prowadzącym Ośrodek jest Minister Edukacji Narodowej6.
Zadania koweziu:
¢ Inspiruje, przygotowuje i koordynuje zadania w zakresie kształcenia i doskonalenia zawodowego
nauczycieli kształcenia zawodowego oraz nauczycieli szkół dla dorosłych.
¢ Opracowuje i realizuje przedsięwzięcia edukacyjne związane z kolejnymi etapami przemian edukacyjnych w Polsce.
¢ Współpracuje z innymi centralnymi placówkami edukacyjnymi oraz instytucjami rządowymi organizacjami pozarządowymi w kraju i za granicą.
Zajmuje się także gromadzeniem, przetwarzaniem i rozpowszechnianiem informacji pedagogicznej z zakresu kształcenia zawodowego
Publiczne poradnie psychologiczno-pedagogiczne:
Udzielają dzieciom, od momentu urodzenia, i młodzieży pomocy psychologiczno-pedagogicznej oraz pomocy w wyborze kierunku kształcenia i zawodu, udzielają rodzicom i nauczycielom pomocy psychologiczno-pedagogicznej związanej z wychowywaniem i kształceniem dzieci i młodzieży,a także wspomagają przedszkola, szkoły i placówkiw zakresie realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych.7
Resort 2.
MINISTERSTWO PRACY i POLITYKI SPOŁECZNEJ
Instytucjami rynku pracy realizującymi zadania określone w ustawie są:
¢ publiczne służby zatrudnienia;
¢ Ochotnicze Hufce Pracy;
¢ agencje zatrudnienia;
¢ instytucje szkoleniowe;
¢ instytucje dialogu społecznego;
¢ instytucje partnerstwa lokalnego.
Publiczne służby zatrudnienia
¢ Publiczne służby zatrudnienia tworzą organy zatrudnienia wraz z powiatowymi i wojewódzkimi
urzędami pracy, urzędem obsługującym ministra właściwego do spraw pracy oraz urzędami wojewódzkimi, realizującymi zadania określone ustawą
Ochotnicze Hufce Pracy
To państwowa jednostka, do której głównych zadań
należy:
¢ wspomaganie systemu oświaty poprzez aktywizację społeczną, zawodową i ekonomiczną młodzieży,
¢ podejmowanie działań zmierzających do podwyższania kwalifikacji zawodowych lub przekwalifikowania,
¢ wspieranie inicjatyw służących przeciwdziałaniu bezrobociu i wychowaniu w procesie pracy, w tym organizowanie zatrudnienia,
¢ organizowanie międzynarodowej współpracy młodzieży.8
Głównym celem działalności OHP jest stwarzanie młodzieży warunków do prawidłowego rozwoju
społecznego i zawodowego – w tym szczególne działania skierowane są do młodzieży defaworyzowanej, dla której wsparcie polega na budowaniu systemu pomocy dla grup najsłabszych, organizowaniu i wspieraniu form wychodzenia z ubóstwa, bezrobocia i patologii społecznych.
Adresatem oddziaływań OHP są trzy grupy młodzieży w wieku 15-25 lat.
¢ Drugą grupę stanowią absolwenci szkół ponadgimnazjalnych (bądź uczniowie ostatnich klas tych szkół), absolwenci wyższych uczelni – młodzież wykształcona i z pewnymi już kwalifikacjami zawodowymi – zagrożona jednak bezrobociem. Dla tej młodzieży w OHP przewidziane są działania z obszaru rynku pracy.
¢ Pierwszą grupę stanowi młodzież zaniedbana, o zmniejszonych szansach życiowych, pochodząca ze środowisk niedostosowanych społecznie, w dużej części patologicznych, czasem kryminogennych, mająca trudności w szkole
¢ Trzecią grupą są uczniowie szkół ponadgimnazjalnych i studenci, którzy w czasie wolnym od nauki chcą pracować za pośrednictwem OHP, zdobyć doświadczenie zawodowe i przy okazji poprawić własną sytuację materialną.
Ochotnicze Hufce Pracy szczególny nacisk kładą na działania wśród grupy młodych ludzi dotkniętych lub zagrożonych bezrobociem, dlatego też w strukturach OHP stworzono sieć placówek
realizujących działalność w zakresie rynku pracy.
Jest to 49 Centrów Edukacji i Pracy Młodzieży, w skład których wchodzi 49 Młodzieżowych Biur Pracy i 73 ich filie, 131 Klubów Pracy, 49 Mobilnych Centrów Informacji Zawodowej.
Agencje zatrudnienia
Działalność gospodarcza polegająca na świadczeniu usług w zakresie:
¢ Pośrednictwa pracy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej
¢ Pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców
zagranicznych obywateli polskich
¢ Doradztwa personalnego
¢ Poradnictwa zawodowego
¢ Pracy tymczasowej10
Agencja pośrednictwa pracy:
¢ świadczy usługi w zakresie pośrednictwa pracy na terenie Rzeczypospolitej Polskiej,
¢ pośrednictwa do pracy za granicą u pracodawców zagranicznych,
¢ udzielania pomocy poszukującym pracy w uzyskaniu odpowiedniego zatrudnienia a
pracodawcom w znalezieniu pracowników o odpowiednich kwalifikacjach
¢ Agencje doradztwa personalnego: świadczą odpłatne usługi ma rzecz pracodawców
¢ Agencje poradnictwa zawodowego: udzielają pomocy w wyborze odpowiedniego zawodu i miejsca zatrudnienia, informacji zawodowych oraz pomocy w doborze kandydatów do pracy na
stanowiska wymagające szczególnych predyspozycji psychofizycznych
¢ Agencje pracy tymczasowej: kierują własnych pracowników do pracodawcy celem wykonywania pracy tymczasowej
Instytucje szkoleniowe
Publiczne i niepubliczne podmioty prowadzące na podstawie odrębnych przepisów edukację pozaszkolną. To narzędzia rynku pracy, które mają wpływ na upowszechnianie, zwiększanie dostępności i poprawę jakości usług szkoleniowych. Instytucje szkoleniowe prowadzą kształcenie ustawiczne z zakresu min. kompetencji zawodowych czy rozwijania umiejętności poruszania się po rynku pracy
Główne formy kształcenia pozaszkolnego:
¢ Kursy,
¢ Warsztaty szkoleniowe,
¢ Staże,
¢ Praktyki,
¢ Seminaria,
¢ Konferencje,
¢ studia podyplomowe
Do instytucji szkoleniowych można zaliczyć również Związek Zakładów Doskonalenia Zawodowego. Działa on jako samodzielne stowarzyszenie oświatowe nie posiadające celów zarobkowych. Związek reprezentuje interesy zrzeszonych w nim Zakładów Doskonalenia Zawodowego wobec władz państwowych
Instytucje dialogu społecznego
¢ To organizacje i instytucje zajmujące się problematyką rynku pracy: organizacje związków zawodowych, pracodawców i bezrobotnych oraz organizacje pozarządowe współpracujące z publicznymi służbami zatrudnienia i Ochotniczymi Hufcami Pracy w zakresie realizacji zadań określonych ustawą.
Instytucje dialogu społecznego ;
¢ Związki zawodowe,
¢ Organizacje pracodawców,
¢ Komisja Trójstronna,
¢ Organizacje bezrobotnych,
¢ Wojewódzkie komisje dialogu społecznego
Instytucje partnerstwa lokalnego
Instytucją partnerstwa lokalnego jest grupa instytucji realizujących na podstawie umowy przedsięwzięcia i projekty na rzecz rynku pracy.
Rodzaje partnerstw lokalnych
¢ a) partnerstwa publiczno – prywatne (PPP) – to umowa instytucji publicznej i organizacji prywatnej, zawarta w celu zrealizowania określonego przedsięwzięcia ze sfery zadań publicznych.
¢ b) partnerstwa projektowe – cele partnerstwa są ściśle określone w projekcie, a powołanie takiego partnerstwa jest często związane z wymogami konkursowymi, stawianymi przez podmiot, który finansuje realizację zadania.
¢ c) partnerstwa branżowe/sektorowe – to platforma porozumienia organizacji/instytucji prowadzących zbliżoną działalność.
¢ d) partnerstwa lokalne/trójsektorowe – to porozumienie instytucji publicznych, przedsiębiorstw i organizacji pozarządowych, które chcą wspólnie działać na rzecz swojego regionu, osiedla, gminy, powiatu.
Najbardziej ogólnym z możliwych wyszczególnień form funkcjonowania partnerstw lokalnych jest
podział partnerstw na:
¢partnerstwa o strukturze formalnej – posiadające osobowość prawną.
¢ partnerstwa o strukturze nieformalnej - które tej osobowości nie posiadają.
kacha1982