filo-sciaga.docx

Osoba-jednostka-jednostka nie jest w stanie spełnić się bez grupy, bardziej staje się osobą gdy wzrasta odpowiedzialność za drugą osobę. Osobą staje się wówczas gdy przestaje reagować na rzeczywistość zmysłami, a zaczyna rozumem. Im bardziej instrumentalnie traktuje się drugiego człowieka tym bardziej człowiek staje się jednostką, a nie osobą.

Wstyd – spowodowany jest tym, że człowiek nie za każdym razem umie opanować pewne instynkty. Jest to upokarzające dla intelektu, ponieważ on, widząc rzeczy takie jak są, nie ma pełnej kontroli nawet nad własnym ciałem, które czasem się spod niej wyłamuje. To upokorzenie jest jednocześnie częścią drogi do postępu rozwoju osobowości, gdyż wykazuje potrzebę pracy nad sobą.

Istota  społ.-szlachetność ducha- każda osoba jest otwartą całością, przygotowaną do życia codziennego i kontaktu z innymi. Wynika to nie tylko z potrzeb, ale z ubóstwa ludzkiej natury. Każdy człowiek potrzebuje innych do swojego cielesnego, intelektualnego i moralnego życia jak i z powodu szlachetności, która wpisana jest w istotę człowieka. To przez tą szlachetność otwiera się on na komunikację rozumu i stałość, jest to naturą ducha i pozwala na wejście w relację z drugą osobą. Człowiek nie chce i nie może być sam, musi mieć w swoim otoczeniu kogoś z kim może rozmawiać i przeżywać swoje istnienie.

Resentyment – wyzbycie się jakiejś wartości z własnej hierarchii wartości; odwrócenie się od wartości po istotnym doświadczeniu życiowym. Człowiek dąży do czegoś, stara się o dane dobro i w pewnym momencie ktoś mu to dobro podbiera, najpierw mężczyzna odwraca się od danej kobiety, później uważa, że kobiety nie są tego warte.

Prawa społeczne – do założenia rodziny; do pracy; bezpłatnego dostępu do elementarnych dóbr cywilizacji; uczestnictwa w kulturze, do grup społecznych, wolności; autonomii.

Rodzaje sprawiedliwości:  współdzielcza(cnota sprawiedliwości)  – uprawnienia grupy społecznej wobec innych członków tej grupy. Rozdzielcza – sprawiedliwość społeczna, uprawnienia jednostki wobec grupy społecznej; Wymienna – uczciwość uprawnienia jednostek wobec siebie wzajemnie.

Koncepcja sprawiedliwości społecznej – każda osoba co do jak najszerszego cołościowego systemu równych podstawowych wolności, dającego się pogodzić z podobnym systemem dla wszystkich. Podstawowymi wolnościami obywatelskimi są bierne i czynne prawo wyborcze, wolność słowa, myśli, prawo do zgromadzeń, prawo do własności prywatnej, nietykalności osobistej. Jednak że wolności na różnych płaszczyznach mogą być ze sobą w konflikcie dlatego może być konieczne rezygnowanie z części z nich w celu uzyskania jak najobszerniejszego systemu praw jednostki. Nierówności społeczne i ekonomiczne mają być tak ułożone aby: były z jak największą korzyścią dla najbardziej upośledzonych, były związane z dostępnością do urzędów i stanowisk dla wszystkich, warunkach autentycznej równości szans. Wszelkie odejścia od zasady równości mają uzasadnienie jedynie w przypadku, gdy wiążą się z korzyścią dla jednostek znajdujących się w najgorszym położeniu. Czynniki od nas niezależne nie powinny determinować naszych szans życiowych czy perspektyw. Autentyczna równość szans nie oznacza tylko, że stanowiska nadawane są jedynie na podstawie przygotowania merytorycznego osoby ale, że każda z osób ma równe szanse nabyć kwalifikacje potrzebne do objęcia konkretnego stanowiska.

Cnoty kardynalne – umiarkowanie obejmuje wszystkie cnoty, których wspólną cechą jest umiarkowanie, a nawet wstrzymanie popędów do wszystkich dóbr, które nas pociągają w imię wyższego dobra i korzystanie z życia lecz nie za wszelką cenę Sprawiedliwość – charakteryzowana jest jako „stałe usposobienie woli” , aby każdemu oddać to co mu się należy. Jest to jedno z podstawowych pojęć etycznych i prawnych oznaczające cechę przypisywaną jednostką (osoba sprawiedliwa), działaniom (sprawiedliwe postępowanie) czy instytucją społecznym (sprawiedliwe prawa, ustrój). Roztropność – to taka sprawność praktyczna rozumu ludzkiego, dzięki której w każdej sytuacji w życiu umiemy postąpić jak należy. Pozwala ona na umiejętność  stosowania ogólnych zasad moralnych do szczególnych i konkretnych warunków życia, w których nasza praktyczna działalność się rozwija. Ta cnota wyraża się umiejętnością dobierania właściwych środków prowadzących do celu. Jest zasadą doskonalenia postępowania człowieka. Męstwo – obejmuje wszystkie moralne sprawności naszych władz psychicznych, a ich cechą wspólną i charakterystyczną jest wytrzymałość w stosunku do otaczających nas trudności, które mogą towarzyszyć złu, którego chcemy uniknąć lub dobru, którego pragniemy. Męstwo polega na umiejętności podjęcia decyzji mimo niesprzyjających uwarunkowań. Cnota męstwa to narażanie się na nieprzyjemne konsekwencje w imię wyższych wartości.

Esencjalizm – edukacja powinna obejmować podstawowe umiejętności (czytanie, pisanie, liczenie), nauki humanistyczne i ścisłe, przygotowanie do dyscypliny i wysiłku, pilności. Wpajanie szacunku dla osób reprezentujących legalną władzę. Co umożliwi jednostce sprawne funkcjonowanie pod względem ekonomicznym i społecznym.

Perenializm – edukacja powinna obejmować poznanie najważniejszych prawidłowości związanych z ludzką naturą i naturą społeczeństwa, którą tworzą ludzie (dążenie do prawdy), poznanie symboli i sposobów komunikowanie się między ludźmi, analizowanie wielkich dzieł, które wydała kultura zachodnia, wychowanie cnót moralnych tak aby człowiek był w stanie podejmować rozumne decyzje, czyli musi być krytycznym wobec kwestii moralnych, etycznych i religijnych.

Progresywizm – edukacja powinna obejmować możliwość swobodnego rozwoju dostarczając dziecku okazji do uczestnictwa w zajęciach wyrabiających samodzielność, kreatywność i zdolność wyrażenia własnego ja, możliwość rozwoju własnych zainteresowań stymulowanych kontaktem ze światem (edukacja w całości podporządkowana indywidualnym zainteresowaniom), pomoc w ukierunkowaniu aktywności badawczej bez podsuwania rozwiązań, możliwość testowania innowacyjnych technik tak aby: człowiek potrafił ulepszać i udoskonalać środowisko stosując metodę naukową do rozwiązywania problemów społecznych, ekonomicznych i politycznych. Rozwijanie metod demokratycznych, relatywizowana była kultura i etyka.

Rekonstrukcjonizm społeczny – edukacja obejmować powinna krytyczną analizę dziedzictwa kulturowego, wdrażanie do pracy na rzecz planowanej reformy społecznej. Zaszczepienie umiejętności planowanie, dzięki której będzie można wyznaczyć kierunek kulturowej przebudowy. Testowanie projektu przemian kulturowej przez wprowadzenie w życie planowanej reformy społecznej tak aby: przemodelować życie człowieka w różnych aspektach (pracę, własność, relacje, życie seksualne, rodzina, opinię publiczną, przynależność rasową lub etniczną, sztukę) i tworzyć coraz lepsze możliwości rozwoju. Walcząc z ubóstwem, rasizmem, dyskryminacją seksualną, bezdomnością, przemocą.

TOMASZ Z AKWINU – Tomizm – kluczowe pojęcie sprawności moralnej nosi nazwę cnoty, mówi że dobro i zło mają charakter obiektywny tzn., że łączą się przede wszystkim ze skutkami czynów czyli jakość moralna działania jest konsekwencją jego skutków w osobie do której jest ono skierowane. W trakcie życia rozwijają się pewne dyspozycję (cnoty – pozytywne; wady – negatywne). Cnoty nie do końca można wprowadzać w edukację.

Fenomenologia – Max Scheller – kluczowe pojęcie wartości, byty realne, które nie istnieją, dobro i zło nie są obiektywną rzeczywistością, a jedynie jej fragmentem, moralność nie jest związana z rzeczywistością lecz z imperatywem, czyli tym co powinniśmy zrobić. Nie wiemy jakie będą skutki naszych działań dlatego najważniejsze są intencję. Wartości to byty idealne, związane z pewnymi przedmiotami. Religijne, duchowe, witalne, utylitarne, hedonistyczne. Nie każda wartość została przez człowieka poznana, wartości poznawane są za pomocą emocji.

JURGEN HABERMAS – kluczowe pojęcie: kompetencja moralna. Kompetencja wskazuje na umiejętność zastosowania ogólnej normy do konkretnej sytuacji. Normy nie mają żadnego podłoża w rzeczywistości, norma ma podstawy w umowie społecznej. Roszczenia ważnościowe – umowa społeczna – uwewnętrznienie zasad – norma. Kompetencje polegają na tym, że umiemy zgłaszać swoje roszczenia wartościowe, umiemy formułować normy, umiemy stosować te normy do określonych sytuacji.

Filozofia podmiotu – filozofia zaczyna badać zawartość ludzkiego umysłu , nie to co jest tylko to co znajduję się w ludzkim umyśle – nie będziemy odpowiadali na czym polega rzeczywistość tylko jak jawi sięw ludzkim umyśle. Filozofia przedmiotu – mamy byt i próbujemy go wyjaśnić, próbujemy go poznać i odpowiedzieć co konstruuje u człowieka, jak go zdefiniować, czym się różni od bytu materialnego ale nieożywionego, bada rzeczywistość, wychodzi z założenia że człowiek poznaje rzeczywistość, buduje model.

Prawo naturalne-pozytywne- prawo pozytywne powinno być wyrazem prawa naturalnego-powinno uszczegóławiać normy prawa naturalnego, prawo naturalne różnie może się wyrażać w p. pozytywnym; p.pozytwne była sprzeczne z p.naturalnym; niektórzy nie uznają prawa naturalnego.

Mowa- jest znakiem myśli, środkiem porozumiewawczym adekwatnym do psychofiz.natury człowieka; jest zjawiskiem intersubiektywnym, wypowiedzią, w której osoba ludzka przekazuje innej osobie coś.

Przebacznie a pamięć-nie oznacza zapomnienia o krzywdzie, przebaczenie prowadzi do uzdrowienia pewnych relacji, pokonania emocji związanych z daną sytuacją, ale nie powoduje zapomnienia, pamięć jest ważnym elementem przebaczenia. A pojednanie- przeb.nie zawsze prowadzi do  pojednania, choć często się z nim łączy; chcemy odbudować relacje dlatego przebaczamy, może być tak, że osoba której przebaczamy nie czuje, że źle zrobil, jest dla nas zagrożeniem wówczas dążenie do pojedniania byłoby narażeniem siebie na ponowną krzywdę, pojednania  i przebaczenia nie można ze sobą utożsamiać. A sprawiedliwość – przeb.łączy się często z anulowaniem winy, ale nie oznacza i nie jest równoznaczne z brakiem domagania się sprawiedliwości; ja tobie przebaczam ale uważam ze powinieneś ponieść kare.