1. SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE - DEFINICJE, ZAGADNIENIA
v Pojęcia podstawowe:
Technologia informacyjna – termin łączący narzędzia (sprzęt informatyczny, telekomunikacyjny, programy, środki do transmisji informacji cyfrowej) i metody używane do operowania informacją.
Hardware – wszystkie materialne urządzenia należące do sprzętu komputerowego
Software – oprogramowanie, dokumenty
Teachware – instrukcje, jak ze sprzętu i oprogramowania korzystać.
v SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE (definicje):
Pojęcie Społeczeństwa informacyjnego:
Już w 1945 roku Friedrich von Hayek w swojej pracy The use of knowledge society dostrzegł znaczenie informacji i wskazał na konieczność rozpatrywania jej jako towaru. Znaczący wpływ miała kończąca się era industrialna, powstanie nowego społeczeństwa kształtowanego przez ideologię kapitalizmu, socjalizmy, rozwój teorii komunikacji (modeli komunikowania). Po raz pierwszy terminu „społeczeństwo informacyjne użył Tadao Umesao w 1963 roku w tekście poświęconym ewolucyjnej teorii społecznego przetwarzania informacji. Pojęcie to pojawia się w literaturze w pracach Kenischi Koyama, Daniela Bella, Fritz Machlup. W społeczeństwie informacyjnym rozwinięte są: sektor usług, technologie intelektualne i przemysł wiedzy, które wiążą się z nowym typem gospodarki u podstaw której leżą gromadzenie i dystrybucja informacji. Produkcja informacji oraz wartości niematerialnych staje się siłą napędową do formowania i rozwoju. W społeczeństwie tym siła robocza składa się z pracowników informacyjnych, a najważniejszym aspektem tego społeczeństwa jest informacja.
Definicja ministerstwa łączności - Społeczeństwo informacyjne to nowy system społeczeństwa kształtujący się w krajach o wysokim stopniu rozwoju technologicznego, gdzie zarządzanie informacją, jej jakość, szybkość przepływu są zasadniczymi czynnikami konkurencyjności zarówno w przemyśle jak i usługach, a stopień rozwoju wymaga stosowania nowych technik gromadzenia, przetwarzania i przekazywania informacji.
Definicja T. Goban-Klasa - Społeczeństwo informacyjne to społeczeństwo, które nie tylko posiada rozwinięte środki przetwarzania informacji i komunikowania, lecz przetwarzanie informacji jest podstawą tworzenia dochodu narodowego i dostarcza źródeł utrzymania społeczeństwa.
Definicja OECD - Społeczeństwo informacyjne może zostać znalezione na przecięciu, kiedyś odrębnych, przemysłów: telekomunikacyjnego, mediów elektronicznych i informatycznego, bazujących na paradygmacie cyfrowej informacji. Jedną z wiodących sił jest stale rosnąca moc obliczeniowa komputerów oferowanych na rynku, której towarzyszą spadające ceny. Innym elementem jest możliwość łączenia komputerów w sieci, pozwalająca im na dzielenie danych, aplikacji a czasami samej mocy obliczeniowej, na odległości tak małe jak biuro i tak duże jak planeta. Ten podstawowy model rozproszonej mocy obliczeniowej i szybkich sieci jest sednem społeczeństwa informacyjnego.
Definicja Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji – społeczeństwo informacyjne uzależnione jest od osiągnięcia stopnia rozwoju i skomplikowania procesów społecznych i gospodarczych wymagających zastosowania nowych technik gromadzenia, przetwarzania, przekazywania i użytkowania olbrzymiej masy informacji generowanej przez owe procesy. W takim społeczeństwie według tego raportu „informacja i wynikająca z niej wiedza oraz technologie są podstawowym czynnikiem wytwórczym, a wszechstronnym czynnikiem rozwoju jest wykorzystywanie teleinformatyki. Siła robocza składa się w większości z pracowników informacyjnych, większość dochodu narodowego brutto powstaje w obrębie szeroko rozumianego sektora informacyjnego.
v TECHNOLOGIA INFORMACYJNA (TI)
TI to zespół środków (czyli urządzeń, takich jak komputery i sieci komputerowe) i narzędzi (w tym oprogramowanie), jak również inne technologie, które służą wszechstronnemu posługiwaniu się informacją. TI obejmuje więc swoim zakresem m. in: informację, komputery, informatykę i komunikację. Współczesna technologia informacyjna wyrosła na komputerach a jej decydujące znaczenie dla życia społeczeństw upoważnia do nazwania jej technologią, która definiuje koniec XX wieku i początek XXI, jako erę informacji i jej technologii.
v DEKLARACJA BUDOWANIE SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO:GLOBALNE WYZWANIE NOWEGO TYSIĄCLECIE
W świetle treści deklaracji istotne jest stworzenie społeczeństwa, w którym każdy obywatel będzie miał dostęp do wiedzy i informacji.
- WZROST GOSPODARCZY
Zwraca się uwagę, że przyczyniają się one do zwiększenia wydajności, wzrostu gospodarczego, przeciwdziałają także zjawiskom niepożądanym, takim ja wykluczenie, ubóstwo, nierówność płci, marginalizacji grup społecznych
- TWORZENIE SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO
Wymaga jednak stworzenia warunków wszystkim obywatelom pełnego e-uczestnictwa poprzez dostęp do technologii, jej promowanie przez współpracę
- ZADANIA STOJĄCE PRZED EDUKACJĄ:
Podstawą gospodarki jest w tym ujęciu wykształcone i innowacyjne społeczeństwo podlegające przekwalifikowaniu, kształceniu ustawicznemu. Deklaracja określa następująco: budowanie potencjału narzędzi, środków edukacyjnych, integracja technologii informacyjnych i komunikacyjnych w realizacji kształcenia, promowania szkoleń i edukacji w obszarze ICT, kształcenia na odległość, oparte o usługi teleinformatyczne.
v ROZWÓJ TECHNOLOGII A TEORIA WYCHOWANIA:
Rozwój technologii i jego związek z edukacją należy rozpatrywać w kontekście teorii wychowania i zjawisk takich, jak globalizacja i postmodernizm. Hans Berner zwraca uwagę, że na początku lat 90-tych pod wpływem emigracji rozwój technologii wychowania międzykulturowego oraz teorii wychowania holistycznego. Fazę tą na tle teorii wychowania określa on jako fazę postmodernizmu. Autor ten przekonany jest, że współczesne teorie wychowania pozbawione są monopolu na prawdę. Zbigniew Kwieciński etap ten określa latami heterogeniczności, zwracając uwagę na współistnienie różnych perspektyw, rzeczywistości i teorii w obrębie nauki, często komplementarnych, dostrzega także ambiwalencję etyczną, postmodernistyczny zachwyt nad różnorodnością. Wskazuje również na rolę edukacji, która „jest wielką nadzieją współczesność, ale sama jest ogromnie zagrożona, napełniona wewnętrznymi sprzecznościami i niedoceniona”.
v KONCEPCJE SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO:
v Teresa Hejnicka-Bezwińska uważa, że od 1989 roku mamy do czynienia z kryzysem strukturalnym pedagogiki tradycyjnej i czasem rozwoju w pedagogice prądów subiektywistycznych, teorii radykalnego humanizmu. Autorka podkreśla, że etap heterogeniczności (Heterogeniczność - jest to niejednorodność (zróżnicowanie). Może tyczyć się każdej dziedziny życia) cechuje pomieszanie języków w obszarze nauki, idei i pluralizm dyskursów.
Koncepcja Daniela Bella:
Zwrócił uwagę na zmianę modelu społeczeństwa i przesunięcie tradycyjnej ekonomii rynku w obszary sektora publicznego. Mamy więc do czynienia ze zjawiskami radykalizacji i deinstytucjonalizacji kultury. O koncepcji postindustrialnego społeczeństwa badacz ten pisał, że „dotyczy zmian w strukturze społecznej, w taki sposób gospodarka ulega przekształceniom. Zmianom ulega system pracy: nowa relacja między empirią, nauką i technologią. Bell uważa, że koszty, optymalizacja produkcji, wydajność, produktywność dotyczące organizacji produkcji podziału dóbr i usług mieszczą się w obrębie „funkcjonalnej racjonalności”.
1. Społeczeństwo przemysłowe opiera się na relacji człowiek – maszyna. W społeczeństwie przemysłowym energia wykorzystywana była do tworzenia dóbr materialnych i produkcji masowej. W społeczeństwie informacyjnym zaś technologia jest podstawą produkcyjności gospodarki i determinuje zmiany społeczne. Gospodarka oparta o informacje zmienia perspektywę edukacji.
2 .Informacja jako strategiczne bogactwo (know-how). Technologia intelektualna (informacja i wiedza) z komputerami i systemami transmisji danych pozwalają na ocenę i podejmowanie decyzji. Komputery zdaniem Bella pozwalają na trafne strategie rozwiązywania problemów.
3.Kodyfikacja wiedzy teoretycznej jako siła napędowa zmian. Wiedza jako źródło innowacji i formułowania polityki publicznej, określania przyszłości, wzrostowi nowej „technologii intelektualnej” ukierunkowanej na podejmowanie decyzji.
4. Odejście od ekonomii produkcji do ekonomii usług,
5. Zmiana w strukturze zatrudnienia (dominacja klasy profesjonalnej i technicznej).
6. Zauważalny wzrost sektora obejmującego: handel, finanse, ubezpieczenia, zdrowie, edukacje, badania, administrację.
7. Cechy społeczeństwa przyszłości:
-dominacja specjalistów i naukowców w strukturze zawodowej,
-wzrost znaczenia wiedzy teoretycznej jako źródła innowacji,
-sprawowanie przez państwo kontroli nad rozwojem technicznym,
-stworzenie nowych „technologii intelektualnych”,
-nowe techniki podejmowania decyzji politycznych i społecznych.
- wzrost sektoru ubezpieczeń i edukacji
Koncepcja Marshalla McLuhana:
1. Trzy formacje: kultura języka mówionego, kultura pisma, kultura mediów elektronicznych.
2. Media jako siła sprawcza zachodzących przemian.
3. Wpływ środowiska, w którym żyje człowiek na jego egzystencję.
4. Zrozumienie roli mediów jako klucz do wyjaśnienia całokształtu przemian kulturowych (rozważenie czterech kwestii pozwalających dokonać analizy rozwoju mediów):
-które procesy dany wynalazek wzmacnia,
-jakie zjawiska eliminuje,
-jakie przywraca do życia,
-w co się przekształca
Koncepcja Alvina Tofflera:
Alvin Toffler jest amerykańskim socjologiem, pisarzem, futurologiem.
Warunkiem istnienia każdej cywilizacji jest energia. To, jakie jej źródło wykorzystujemy, pośrednio określa kształt naszej cywilizacji:
Pierwsza fala – energia z rozproszonych, samoodnawiających się źródeł naturalnych (mięśnie ludzkie, wiatr, woda).
Druga fala – energia paliw kopalnych, ogromny postęp techniczny.
Trzecia fala – odzyskiwanie energii wiatru, fal morskich, erupcji wulkanów, wiedza przemieniona w bogactwo.
Przewidywał:
- interaktywną demokrację,
- odmasowienie mediów masowych, co pozwoli na przyjmowanie różnych wzorców, zróżnicowanych modeli, ról i stylów życia
- pluralizm,
- pełne zatrudnienie i elastyczność,
- anachronizm państwa narodowego
-technologie napędzają zmiany (przyspieszenie cywilizacyjne)
- W książce „Future shock” :
§ wymienia trzy etapy innowacji technologicznych: pierwszy to twórczy pomysł, drugi stanowi jego praktyczne zastosowanie, trzeci zaś to dyfuzja w społeczeństwie.
§ Tytułowy szok przyszłości to choroba, której przyczyną jest kultura, filozofia, postawa wobec przyszłości. Symptomy chorobowe prezentuje sztuka pozbawiona humanizmu.
§ dom wariatów – występujące w sztuce i kulturze narkotyki, okultyzm, astrologia, izolacja od ludzi, nie będąca winą technologii, ale słabości ludzi nie przewidujących przyszłości.
- wizja człowieka przyszłości: praca całą dobę, nie istnieje kościół, rodzina, zmianie uległo jego poczucie czasu. Podlega on zjawiskom desocjalizacji, marginalizacji. Przyszłość to maszyny wykonywane do zadań rutynowych, maszyny rozproszone, połączone siecią komunikacji, zsynchronizowane ze sobą.
- Społeczeństwo informacyjne będzie pragnęło „równowagi między pracą i zabawą, między produkcją i konsumpcją, między pracą umysłową i fizyczną, między abstrakcją i konkretem, między obiektywizmem i subiektywizmem”. Będzie ono „widzieć i przedstawiać siebie w daleko bardziej złożony sposób niż jakiekolwiek poprzednie pokolenia”. Będzie to cywilizacja, która „zasłuży na miano naprawdę ludzkiej” . Ludzie jutra „będą zapewne odważniej niż ich rodzicie kwestionować autorytety i władzę”. „Będą chcieli pieniędzy i będą pracować, by je mieć, ale z wyjątkiem skrajnych przypadków ubóstwa, nie zgodzą się pracować jedynie dla pieniędzy.”
- rola edukacji – przystosowanie człowieka przez symulację. Edukację cechuje tymczasowość, mobilność (klasy można fizycznie przenosić), przemijanie, zmienność (nauczycieli, uczniów w klasie)
Koncepcja Lindy Groff:
Futurystka, politolog, uważa, że podlegamy ewolucji zarówno fizycznej, biologicznej, kulturowej, technologicznej i świadomości. Na bazie rozwoju biologicznego powstaje kultura. Wraz z kulturą rozwija się technologia stanowiąca nierozłączną część kultury.
Groff twierdzi, że globalizacja powoduje zjawisko homogenizacji kultury, a obecnie dominującą ideologią jest materializm kultury zachodniej.
- Groff wyróżnia cztery poziomy ewolucji:
§ fizyczno-chemiczno-geologiczny- dotyczący ewolucji życia na ziemi.
§ Biologiczny – obejmujący ewolucję gatunków
§ Ewolucję społeczną – obejmującą uczenie się, wyuczone zachowania, rozwój narzędzi, technologii, organizacji, wartości, mitów, symboli, przekonań.
§ Ewolucja świadomości, intuicji i kreatywności
- Trójdzielna typologia społeczeństw:
§ ery agrarnej (Morze Śródziemne) związana ze zmianą trybu życia człowieka z koczowniczego na osiadły rolniczy, która pozwoliła na powstanie prehistorycznych wiosek czasów neolitu, rozwoju cywilizacji i imperiów
§ ery industrialnej (Ocean Atlantycki), czyli rewolucja przemysłowa, która umożliwiła masową produkcję dóbr
§ ery informacyjnej (Pacyfik), czyli rewolucja technologiczna i cyfrowa, której owocem było powstanie komputerów i Internetu. Rewolucja technologiczna za skutkowała między innymi rozwojem nanotechnologii, biotechnologii, eksploracji kosmosu.
Podstawowym wyznacznikiem stanu społeczeństwa i zakwalifikowania go do określonej ery jest dominujący sektor gospodarki. Podobieństwo do koncepcji trzeciej fali Alvina Tofflera.
- obecnie dominującą ideologią jest materializm kultury. Materializm napędza zmiany technologiczne.
- świadomość jest źródłem kreatywności
- homogenizacja kultury
- człowiek powraca do korzeni kulturowych i tradycji w świecie zdominowanym przez media
- zatarcie granicy pomiędzy człowiekiem a maszyną w przyszłości
Koncepcja Francisa Fukuyamy:
Amerykański politolog, filozof polityczny i ekonomista. Poglądy:
-Demokracja liberalna i gospodarka rynkowa jako jedyna i ostateczna droga dla nowoczesnych społeczeństw.
-Edukacja:
§ W opinii Fukuyamy ludzie wykształceni nie okazują ślepego posłuszeństwa autorytetom, lecz uczą się myśleć samodzielnie, celem edukacji jest według opinii tego autora myślenie przyszłościowe i dostrzeganie własnych korzyści. Ten sposób myślenia łączy się z poczuciem godności i oczekiwaniami formułowanymi przez światłego obywatela wobec innych członków społeczeństwa i państwa.
§ przyczyną nierówności jest brak dostępu do edukacji. Dostęp ten umożliwia technologia informatyczna. Wymiana informacji służy lansowaniu ideałów demokratycznych jednocześnie technologie neutralne aksjologiczne.
- Zalety technologii informatycznych:
§ stworzenie możliwości rozwoju gospodarczego
§ regularnego i spójnego procesu zmiany
§ likwidacji monotonnych prac
§ jednolity sposób wytwarzania dóbr i ich kumulacja
§ zaspokojenie potrzeb związanych z tymi dobrami
- Przyszłość człowieka zależy od technologii, gdyż przyszłe osiągnięcia nauki zależą od tego, czy komputery zdołają zinterpretować niewyobrażalne ilości danych.
- Technologie pozwalające przedłużać życie (np. biotechnologia) wpłyną na zmianę postrzegania aktu śmierci, która będzie uznawana jako zło, którego można uniknąć.
- Komputery i Internet niosą za sobą obietnicę bogactwa, rozszerzenia w demokratyczny sposób dostępu do informacji (ale także „bezpłatny”, niezgodny z prawem dostęp do nielegalnego oprogramowania i innych dóbr intelektualnych) przez to i władzy oraz stworzenia poczucia swobody między użytkownikami.
- Świadomość to myśli, uczucia, emocje, to subiektywne stany umysłowe wytwarzane przez procesy biologiczne i w pewnym sensie niematerialne.
-Ewolucyjny postęp ludzkich instytucji politycznych i ekonomicznych przez:
§ postęp nowoczesnych nauk informatycznych i przyrodniczych,
§ powszechne dążenie różnych grup społecznych do wyzwolenia, co doprowadzi do systemu szanującego uniwersalność praw człowieka.
- problemy społeczeństwa: biurokratyzacja, brak podziału wielopokoleniowych, konsumpcjonizm, brak rodziny, puste życie na starość, śmierć jako zło, którego można uniknąć, nowe technologie są obietnicą dostępu do informacji i bogactwa
Koncepcje Slavoja Zizka:
Socjolog, filozof, krytyk kultury
- uważa, że obserwujemy negatywną zmianę zasad politycznych i rozumienia środowiska
- demokracja to fetysz –wszystko jest demokratyczne
- grozi nam kryzys ekonomiczny, konflikty pomiędzy krajami rozwiniętymi a rozwijającymi się
- utrata poczucia rzeczywistości w obliczu zachodzących szybko zmian
- wojna z terroryzmem, napięcia z Chinami, pękanie zachodu, erupcja świata slumsów
- demokracja, zderzenie cywilizacji, konflikty etniczno-kulturowe, napięcia kulturowe będą końcem historii
- nowe społeczeństwo, to społeczeństwo wielości, które rządzi samo sobą
- czeka nas symboliczna rewolucja, która odbędzie się w przestrzeni wirtualnej
- media przejmują władzę nad umysłami (walka w umysłach a nie w powietrzu)
-
v PROGRAMY I INICJATYWY RZĄDÓW ORAZ ORGANIZACJI MIĘDZYNARODOWYCH ZWIĄZANE Z TWORZENIEM SIĘ GLOBALNEGO SPOŁECZEŃSTWA INFORMACYJNEGO:
Raporty w USA – “Agenda For Cooperation”, A “Framework For Global Electronic”:
Zapowiadał „informacyjną rewolucję globalną“;
Wyznaczane cele (William J. Clinton):
• Stworzenie Infrastruktury Informacji Światowej (Global Information Infrastructure - GII) – wpłynie na każdą sferę codziennego życia, odmieni komunikację ;
• Użytkownik Internetu to „sprzedawca” lub „kupujący”, informacja nabywana z Internetu przez uczniów czy studentów to „sprzedawany towar”
• Priorytetowe programy wymagające uregulowań prawnych:
- regulacje dotyczące zawartości informacyjnej,
- ograniczenia zawartości informacyjnej pochodzącej z zagranicy,
- reklama
- zapobieganie oszustwom.
Raport Martina Bangemanna – “Europe and the global information society Recommendations to the European Council”:
• 26 maja 1994 roku raport Grupy Roboczej aktualizowany w kwietniu i listopadzie 1996 roku
• Przyjęty w Brukseli dokument określa społeczeństwo informacyjne jako „(...) rewolucję, która uzupełnia ludzką inteligencję o nowe niebywałe możliwości i (...) zmienia sposób naszej wspólnej pracy i sposób naszego współżycia”, u której podstaw leżą:
- informacja, stanowiąca wyraz ludzkiej wiedzy,
- postęp technologiczny umożliwiający przetwarzanie, przechowywanie, udostępnianie i przekazywanie informacji w dowolnej postaci - ustnej, pisemnej czy wizualnej - niezależnie od odległości, czasu i objętości zasobów informacyjnych.
Wyzwania:...
qbgirl