Ela Niedbałka & Darek Oczki - Szlakiem zegarów słonecznych Warszawy (2012).pdf

(8980 KB) Pobierz
gnomonika.pl
Szlakiem
zegarów słonecznych
ela niedbałka darek oczki
Warszawy
18
19
12
M
16 17
15
A
A
14
13
11
T
T
8
A
10
9
A
7
6
5
3
A
4
Szlak zegarów
słonecznych Warszawy
zegary odwiedzane
w ramach Szlaku
inne zegary słoneczne
w pobliżu
miejsca, w których
dawniej istniały
zegary słoneczne
szlak zegarów
słonecznych
A
T
odcinki przejazdu
tramwajem i autobusem
2
A
1
2
W
kraczając na szlak słonecznego czasu
Niestety, ogromne spustoszenie w dorob-
ku pracy polskich mistrzów gnomoniki
(sztuki tworzenia zegarów słonecznych)
poczyniła II wojna światowa, w czasie
której miasto zostało niemal całko-
wicie zrównane z ziemią. W latach
powojennych część z nich udało się od-
tworzyć, a także powstały nowe słonecz-
niki upiększające miejskie ulice. Ogromną
rolę odegrał w tej pracy wówczas najwięk-
szy światowy autorytet w gnomonice,
dr Tadeusz Przypkowski z Jędrzejowa,
wywodzący się z rodziny miłośników
i znawców słonecznego pomiaru czasu.
W Warszawie znajduje się spora część
istotnych zabytków Polski, a wśród nich
chyba najmniej znanymi są zegary sło-
neczne. Okazuje się, że nasza Stolica po-
siada ich największą liczbę w całym kraju
(w styczniu 2012 jest ich 42, oraz wiemy
o 8 innych, które już nie istnieją). Najstar-
sze słoneczniki, jak przed laty nazywano
zegary słoneczne, powstawały zazwyczaj
przy królewskich rezydencjach i pałacach
możnych rodów, zaś te publicznie dostęp-
ne były na kościołach i ratuszach.
Wielka fontanna w Ogrodzie Saskim, a przed nią zegar słoneczny ufundowany przez Antoniego Magiera.
W tle widać nieistniejący już Pałac Saski. Przedwojenna pocztówka
3
Warszawa jest bardzo duża i rozległa,
toteż jej słoneczniki rozrzucone są po
niemal całym mieście, i dlatego nie jest
możliwe zobaczenie ich wszystkich w cią-
gu jednej wycieczki. Tak się jednak składa,
że spora ich część leży wzdłuż dawnego
Traktu Królewskiego, po którym kolej-
ni monarchowie podróżowali do swych
podmiejskich posiadłości. Jest to jedno-
cześnie ciąg najpiękniejszych zakątków,
które same w sobie warte są zobaczenia.
Dr Tadeusz Przypkowski
– jeden z najbardziej
uznanych światowych
autorytetów w dziedzinie
gnomoniki, czyli sztuki
tworzenia zegarów słonecz
nych. Zasłynął projektem
serii słonecznych czaso
mierzy dla Królewskiego
Obserwatorium
w Greenwich w Anglii.
Zegary słoneczne to pierwsze instru-
menty naukowe, jakie wynalazł człowiek.
Wskazują one tak zwany miejscowy,
prawdziwy czas słoneczny, który zazwy-
czaj różni się o kilka do kilkunastu minut
od czasu średniego naszych zegarków.
Z tego powodu wiele osób uważa, że ze-
gar słoneczny to przeżytek, nieprzydatny
zabytek z dawnych wieków. Nic bardziej
mylnego, gdyż piękno słoneczników łączy
w sobie naukę (astronomię i matematykę)
ze sztuką, a także użytecznością. Do dziś
za ich pomocą można poznawać najważ-
niejsze fakty dotyczące naszego miejsca
we Wszechświecie: roczną wędrówkę
Ziemi wokół Słońca i idące za tym zmia-
ny pór roku oraz ruch obrotowy naszej
planety i codzienny upływ czasu.
Zapraszamy zatem na wyjątkową
wycieczkę po Warszawie szlakiem zega-
rów słonecznych, która nie tylko pozwoli
odkryć 19 najciekawszych słoneczników
miasta, ale także poprowadzi przez naj-
piękniejsze zabytki i miejsca polecane
przez wszystkie przewodniki turystyczne.
Pokażemy Warszawę od niecodziennej
i mało znanej strony, którą rządzi czas
słonecznego cienia.
Powojenna pocztówka, na której widać fragment
zegara słonecznego, wykonanego przez Tadeusza
Przypkowskiego na Kamienicy pod Lwem
w Rynku Starego Miasta..
4
I
Przed wojną Pałac na Wodzie w Łazienkach Królewskich bardzo często gościł na pocztówkach, a wraz
z nim okazały zegar słoneczny stojący nad brzegiem stawu
nformacje praktyczne
Wszystkie pozostałe miejsca, przez które
biegnie szlak dostępne są bezpłatnie.
Rzeczy niezbędne:
Jeśli skupić się wyłącznie na samych zegarach
słonecznych, to cała wycieczka zabierze
od 4 do 5 godzin. Natomiast jeśli ktoś
będzie chciał zwiedzić także mijane parki
i pałace (np. Łazienki Królewskie, Pałac
w Wilanowie, czy Stare Miasto), to dobrze
dzień rozpocząć odpowiednio wcześniej.
Całkowite koszty wyprawy:
(normalny
12 zł,
ulgowy
6 zł)
(normalny
5 zł,
ulgowy
3 zł)
(normalny
20 zł,
ulgowy
15 zł)
(komunikacja miejska)
Trasa wycieczki nie powinna dostarczać
problemów osobom niepełnosprawnym.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin