Zagadnienia egzaminacyjne z zakresu psychologii kierowania

1.Kierowanie – definicje kierowania, rodzaje kierowników, funkcje kierownicze, oczekiwania podwładnych i przełożonych wobec kierowników, specyfika roli kierownika.

n                  Kierowanie jest to proces planowania, organizowania, przewodzenia i kontrolowania działalności członków organizacji oraz wykorzystania wszystkich innych jej zasobów do osiągnięcia ustalonych celów. (Stoner,1992)

n                  Wpływ przez pobudzanie i koordynację działalności zespołowej, zmierzającej do realizacji stojących przed zespołem celów. (Tokarski, 1998)

Dodatkowe cechy pożądane u kierownika

n                   1.towarzyskość

n                   2.inicjatywa

n                   3.wytrwałość

n                   4.umiejętność instruowania, jak robić różne rzeczy

n                   5.pewność siebie

n                   6.wrażliwość i wnikliwość wobec powstających sytuacji

n                   7.uspołecznienie

n                   8.popularność

n                   9.elokwencja

Osiem cech doskonałych organizacji, do których powinni dążyć kierownicy
(Peters, Waterman)

n                  1. Skłonność do działania

n                  2.Trzymanie się blisko klienta

n                  3.Autonomia i przedsiębiorczość

n                  4.Wydajność dzięki ludziom

n                  5.Bezposredni kontakt motywacja przez wartości

n                  6.Trzymanie się swojej specjalności

n                  7.Prosta struktura

n                  8.Dyscyplina i swoboda

Osobowościowe uwarunkowania kierowania

n                  Stodgill (1948):

n                  1.inteligencja (por.Brown,1969)

n                  2.wiedza

n                  3.odpowiedzialność w spełnianiu swych obowiązków

n                  4.aktywność i uczestnictwo w życiu społecznym

n                  5.pozycja społeczna

Zdolności organizacyjne wg Umańskiego (1967)

n                  1.Psychologiczne ukierunkowanie umysłu

n                  2.Praktyczna inteligencja psychologiczna

n                  3.Takt psychologiczny

n                  4.Energia społeczna

n                  Warunkiem jest zaangażowanie i przyjemność odczuwana z kierowania ludźmi

Sprawności kierownicze Katz (1971)

n                 Sprawności techniczne

n                 Sprawności interpersonalne

n                 Sprawności konceptualne

2.Przywództwo – czynniki wpływające na charakter przywództwa. Relacja między                                              kierowaniem a przywództwem.

Rola kierownika

n                   Rola nadana

n                   Oczekiwania osób wchodzących w relacje z osobą grającą rolę (zwierzchnicy, kierownicy tego samego szczebla, podwładni)

n                   Rola grana

n                   Oczekiwania własne osoby grającej daną rolę z uwzględnieniem nadawców ról

3.Style kierowania.

Funkcje - czynności

•                    Realizator:

1.Efektywność osobista

2.Dbanie o wydajność

3.Zarządzanie czasem

4.Radzenie sobie ze stresem

Funkcje - czynności

•                    Kierowanie

1.Formułowanie i przekazywanie wizji

2.Wyznaczanie celów

3.Projektowanie

4.Organizowanie

Funkcje - czynności

•                    Koordynowanie:

1.Zarządzanie projektami

2.Projektowanie pracy

3.Zarządzanie interfunkcjonalne

Funkcje - czynności

•                    Monitorujący

1.Zarządzanie informacją – krytyczne myślenie

2.Radzenie sobie z przeciążeniem informacyjnym

3.Zarządzanie podstawowymi procesami

Funkcje - czynności

Moderator

1.Budowanie zespołów

2.Grupowe podejmowanie decyzji

3.Zarządzanie konfliktem

Funkcje - czynności

•                    Mentor

1.Rozumienie siebie i innych

2.Skuteczne komunikowanie się

3.Doskonalenie pracowników

Funkcje - czynności

•                    Innowator:

1.Akceptowanie zmiany

2.Twórcze myślenie

3.Zarządzanie zmianą

Funkcje - czynności

•                    Pośrednik:

1.Budowanie i utrzymanie fundamentu władzy

2.Negocjowanie umów i zobowiązań

3.Przedstawianie koncepcji: skuteczne prezentacje werbalne

D.McGregor Teoria X i Teoria Y

n                    Teoria X:

n                    Ludzie z natury sa leniwi

n                    Ludzie pracują przeważnie dal pieniędzy

n                    Głównym narzędziem utrzymania efektywności działania pracowników jest strach

n                    Ludzie dorośli przypominają wyrośnięte dzieci – sa z natury zależni od kierownictwa

n                    Ludzie oczekują wskazówek z góry

n                    Ludziom należy dokładnie powiedzieć, pokazać co mają robić, i przyuczyc do wykonywania pracy

n                    Ludzie potrzebuja takich kierowników, którzy będą ich dokładnie obserwować, aby pochwalic prawidłowe wykonanie a zganić błędy

Teoria X

n                    Ludzie w niewielkim stopniu dbają o to, co wykracza poza ich materialne interesy

n                    Ludzie potrzebują dokładnych instrukcji dotyczących tego, co należy zrobić i jak, gdyż szersze spojrzenie na sprawy organizacji nie interesuje ich

n                    Ludzie lubią być traktowani w sposób grzeczny

n                    Ludzie mają tendencje do szufladkowania, wymagania pracy są dla nich czymś zupełnie różnym od form aktywności w czasie wolnym

n                    Ludzie nie lubią zmian i wolą chodzić utartymi ścieżkami

n                    Praca jest na pierwszym planie, ludzie muszą być dobrani, wyszkoleni, dostosowani do niej

n                    Ludzie kształtowani są przez dziedziczenie i w młodości

n                    Ludzie musza być inspirowani, popychani lub zmuszani

Teoria Y

n                    Ludzie sa z natury aktywni, sami ustalają sobie cele i cieszą się z ich osiągnięcia

n                    Ludzie dążą do wielu satysfakcji z pracy: dumy z osiągnięć, zadowolenia z samego uczestnictwa w procesie pracy, poczucia sensu pracy itp..

n                    Głównym narzędziem utrzymania efektywności pracowników jest ich dążenie do osiągnięć osobistych i społecznych celów

n                    Ludzie dążą do samodzielności i samorealizacji

n                    Ludzie działając w określonej sytuacji, oceniają ją i sazdolni do samodzielnego kierowania

n                    Ludzi, rozumiejąc i oceniając to, co się dzieje, potrafią udoskonalić swoje metody działania

n                    Ludzie potrzebują poczucia, że mają prawo do odpowiedzialności i poprawy błędów

Teoria Y

n                    Ludzie poszukują sensu życia za pośrednictwem identyfikowania się ze społeczeństwem

n                    Ludzie pragną zrozumieć jak najwięcej, pragną znać sens tego, co robią dla całej organizacji

n                    Ludzie pragną autentycznego szacunku ze strony swoich współpracowników

n                    Ludzie mają tendencję do integracji, jeśli zabawa i praca zbyt wyraźnie różnią się od siebie, cierpi na tym i jedno i drugie

n                    Na pierwszym planie są ludzie, stanowiska musza być dostosowane do człowieka

n                    Ludzie podlegają ciągłemu rozwojowi, nigdy nie jest za późno, by się uczyć

n                    Ludzie powinni mieć dużo swobody, powinno się ich zachęcać i doradzać

Style kierowania
R.R.Blake, J.S.Mouton (1969)

n                  Siatka Stylów Kierowania:

n                  Wyróżniono pięć stylów kierowania opisanych przez dwa wymiary:

n                  1. Wymiar „zainteresowanie ludźmi”

n                  2.Wymiar „zainteresowanie produkcją”

Efektywność stylu kierowania:

Styl autokratyczny: 1.dobre stosunki z grupą

    ustrukturalizowane zadanie, silna lub słaba władza kierownika

   2.stosunki dobre, zadanie nieustrukturalizowane, władza kierownika silna

...