Materiał ćwiczeniowy z wiedzy o społeczeństwwie 2017 - odpowiedzi.docx

MATERIAŁ ĆWICZENIOWY Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE 2017

MARCIN FRĄK

1.1. A – uleganie

.1....B – identyfikacja

.1... C – internalizacja

1.2. C.

2.

3.1. Najniższy odsetek osób korzystających z pomocy społecznej (poniżej 6,2% ludności) występuje na terenie województw: małopolskiego, śląskiego, dolnośląskiego, wielkopolskiego i mazowieckiego. Są to tereny najbogatsze w Polsce, toteż ludzie nie korzystają tak często z pomocy społecznej.

3.2. Województwa: warmińsko-mazurskie, lubuskie.

4. Socjalizacja odwrotna.

5. A – reżim polityczny

5. B – system rządów

5. C – ustrój terytorialno-prawny

5. D – forma rządów

6.

7. Kampania społeczna (medialna).

8. Osoby urodzone z rodziców, z których co najmniej jedno posiada obywatelstwo polskie; osoby urodzone lub znalezione na terytorium Polski (gdy oboje rodzice są nieznani lub ich obywatelstwo nie jest określone).

9. Zasada suwerenności narodu.

10.

można: równość; zasada równości oznacza, że każdy głosujący dysponuje taką samą liczbą głosów (tylko 1), znaczenie poszczególnych głosów jest jednakowe, w wyborach do Senatu stosuje się tę samą zasadę, na danego senatora można oddać bowiem 1 głos, głos każdego elektora jest tak samo ważny.

nie można: proporcjonalność; wybory do Senatu są przeprowadzane w ordynacji większościowej, co znaczy, że mandat zdobywa ten kandydat, który uzyskał najwięcej głosów w danym okręgu wyborczym, nie stosuje się ordynacji proporcjonalnej.

11. B

12. Kandydat, który jest znany w danym okręgu wyborczym, otrzyma i tak najwięcej głosów, nawet jeśli będzie umiejscowiony w środkowych miejscach listy.

13. Totalitaryzm.

14.  D.

15. Globalizacja.

16.

17.1. Turcja

17.2. PPP

17.3. Zdanie odnosi się do zamachu stanu z VII 2016 r., przeprowadzonego przez grupę wojskowych. Prawdopodobnie była to prowokacja samego Erdogana. W wyniku szybkiej interwencji pokonano puczystów i uwięziono wielu z nich.

18. C

19.1. Instytut Pamięci Narodowej.

19.2. FFF

20.

A. produktu krajowego brutto

B. deficytu

C. absolutorium

21. gmina – D, E; powiat – A, B

22.

A – użytkowanie,

B – służebność,

C – zastaw.

23. C.

24.1. Rozstrzygnięcie: nie, pracodawca postąpił niezgodnie z Kodeksem pracy

Uzasadnienie: Jan Kowalski wykonywał pracę w godzinach nadliczbowych 3 września. Art. 1513 mówi, że przysługujący czas wolny musi być udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, co nie nastąpiło (datę wyznaczono na 23 grudnia – po okresie rozliczeniowym). Co więcej, termin nie został uzgodniony z pracownikiem, lecz narzucony przez pracodawcę.

24.2. PPF

25.

A. Prezes Sądu Rejonowego

B. – obrońcy z urzędu

C – Kodeksu karnego

26.1. 2, 3

26.2. Artykuł opisuje projekt gazociągu Nord Stream II, biegnącego przez teren Morza Bałtyckiego. Sprzeciwia się temu Grupa Wyszehradzka (Polska, Czechy, Słowacja, Węgry), ponieważ gazociąg ma ominąć tereny Grupy, co będzie skutkowało utrudnionym dostępem do gazu ziemnego. Godzi to w cele polityki energetycznej państw Grupy.

27.

A. Parlamentu Europejskiego

B. 2004 r.

C. Martin Schulz

28.1. D

28.2. Osoby, które nie mają jednoznacznego stosunku do międzynarodowej sytuacji Polski, nie mają również jednoznacznego stosunku do każdego z poszczególnych zagadnień od 1. do 4. Na pytanie 1. 29% respondentów, którzy udzielili odpowiedzi „trudno powiedzieć” to badani niemający jednoznacznego stosunku do oceny sytuacji międzynarodowej Polski. W przypadku pytania 4. taki odsetek wynosi natomiast 28%.

28.3. 46 punktów procentowych.

29. A3

Temat 2.

Scharakteryzuj strukturę i organy władzy samorządu terytorialnego w Polsce oraz jego funkcjonowanie w kontekście realizowanych zadań.

Analiza problematyki przewidzianej tematem pracy wymaga kilku uwag precyzujących. Samorząd terytorialny jest formą organizacji społeczności lokalnych, powołaną do kierowania i zarządzania sprawami publicznymi w interesie mieszkańców. Jego istnienie jest niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania demokracji. Wielu myślicieli politycznych podkreśla, że nie tylko umożliwia on obywatelom realizację praw politycznych na szczeblu lokalnym, lecz także chroni społeczeństwo przed nadmiernym rozrostem kompetencji władzy.

Od 1 stycznia 1999 r. obowiązuje trójstopniowy podział terytorialny państwa na gminy, powiaty i województwa. Zamieszkujące je społeczności tworzą z mocy prawa wspólnoty samorządowe. Organy większych jednostek samorządu terytorialnego nie sprawują kontroli i nadzoru nad organami jednostek mniejszych. Nie są też w stosunku do nich organami wyższej instancji w postępowaniu administracyjnym. Każda z jednostek samorządowych realizuje zadania samodzielnie, a jednostka większa nie może zlecać zadań jednostce mniejszej. Jednostki samorządu terytorialnego mają osobowość prawną, co oznacza, że mogą posiadać własność.

Gmina jako podstawowa jednostka samorządu terytorialnego odpowiada za wszystkie sprawy o zasięgu lokalnym, które – zgodnie z założeniami ustawy o samorządzie gminnym – mogą się przysłużyć „zaspokojeniu zbiorowych potrzeb wspólnoty”. W 2013 r., według danych Głównego Urzędu Statystycznego, istniało 2479 gmin, w tym 65 gmin na prawach powiatu (wykonujących zadania powiatu, w których organem wykonawczy jest prezydent miasta).

Powiat został utworzony, aby zarządzać usługami publicznymi, z którymi nie poradziłyby sobie gminy, szczególnie mniejsze. Skupia terytorium zazwyczaj kilku gmin. W 2013 r. istniało 314 powiatów. W literaturze spotyka się podział na powiaty ziemskie (ogólnie o powiecie) i powiaty grodzkie (tzw. powiaty miejskie – miasta na prawach powiatu), jednak ów podział nie ma umocowania prawnego.

Największą jednostką podziału samorządowego kraju jest województwo (w Polsce jest obecnie 16 województw). Określenie „miasto wojewódzkie” odnosi się do miasta, w którym siedzibę mają wojewoda i (lub) marszałek województwa. Wszystkie miasta wojewódzkie mają status miasta na prawach powiatu.

Gmina, jako jednostka będąca najbliżej obywateli, realizuje zadania o charakterze lokalnym. Jej głównym celem jest infrastruktura społeczna. Organy gminy organizują edukację publiczną (przedszkola, szkoły podstawowe i gimnazja). W ich gestii leżą ochrona zdrowia, gwarantowana dzięki tworzeniu przychodni gminnych, czy dbanie o targowiska i hale targowe. Z kwestii życia i śmierci organy gminy zajmują się ogólnie rozumianą kulturą fizyczną i turystyką oraz tworzeniem cmentarzy komunalnych.

Gdy chodzi o infrastrukturę techniczną, gmina podejmuje następujące działania. Zapewnia lokalny transport zbiorowy (np. dba o spółki typu Miejskie Przedsiębiorstwo komunikacyjne czy Zarząd Transportu Miejskiego), zaopatruje gospodarstwa domowe w wodę, energię elektryczną i gaz ziemny. Spółki gminne muszą usuwać i oczyszczać ścieki, a także utrzymywać wysypiska śmieci.

W przypadku ładu przestrzennego i ekologicznego czy ochrony i bezpieczeństwa publicznego organy gminne dbają m.in. o odpowiednią gospodarkę nieruchomościami czy ochronę środowiskowo-przyrodniczą. Organy wykonawcze gminy zlecają straży gminnej (miejskiej) zadanie ochrony porządku i bezpieczeństwa obywateli.

Gminy, które są podstawowymi jednostkami podziału samorządu terytorialnego, sprawują wiele funkcji w kontekście realizowanych zadań. Aby pokazać obywatelom liczbę realizowanych zadań, trud, jaki zadają organy gminne, zajmują się szeroką kampanią informacyjną, nawiązują kontakty z samorządami terytorialnymi w innych państwach.

Zadania o charakterze ponadgminnym są realizowane przez powiaty. Podobnie jak w przypadku gminy, głównym zadaniem organów powiatu jest dbanie o infrastrukturę społeczną. Zajmują się one organizowaniem szkół ponadgimnazjalnych i artystycznych, a także promocją i ochroną zdrowia (poprzez dbanie o szpitale ogólne). W celu przeciwdziałania bezrobociu utworzono powiatowe urzędy pracy. Powiat dba także o kulturę i ochronę zabytków oraz utrzymanie powiatowych obiektów użyteczności publicznej.

Kwestia dotycząca technicznej infrastruktury wygląda następująco. Powiat ma na celu zapewnienie transportu zbiorowego oraz dbanie o stan powiatowych dróg publicznych. Zajmuje się także działalnością w zakresie komunikacji czy gospodarki wodnej.

Gospodarka nieruchomościami, zadania geodezyjne i kartograficzne należą do zadań z działu ładu przestrzennego i ekologicznego oraz ochrony i bezpieczeństwa publicznego. Zadania podejmowane w tej kwestii dotyczą także ochrony środowiska leśnego, wodnego i dbania o rybactwo śródlądowe. Koniecznością powiatu jest również organizowanie ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej oraz przeciwdziałanie innym zagrożeniom. Poszczególne powiaty, tak jak gminy, promują siebie na arenie samorządowej.

Regionalny charakter mają zadania realizowane przez województwo. Jego zdaniami w zakresie infrastruktury społecznej są m.in. organizowanie szkolnictwa wyższego oraz wspieranie specjalistycznych szpitali wojewódzkich. Analogicznie do powiatowych urzędów pracy utworzono wojewódzkie urzędy pracy, które również walczą z bezrobociem. Celem organów wojewódzkich jest także ochrona praw konsumentów, ochrona roszczeń pracowniczych w przypadku niewypłacalności pracodawcy. Województwo zajmuje się szczególnymi formami dziedzictwa kulturowego, np. opiekę nad najcenniejszymi zabytkami sprawuje wojewódzki konserwator zabytków, organy wojewódzkie wspierają finansowo instytucje kulturalne (teatry, muzea, filharmonie czy opery).

...