Obserwacja pedagogiczna (diagnoza przedszkolaka) prowadzona we wrześniu i październiku pozwala spojrzeć indywidualnie na każde dziecko.Odkryć jego talenty, zainteresowania, a także dostrzec trudności i problemy, z którymi nie potrafi sobie poradzić. Dzięki obserwacji (diagnozie) nauczyciel określa potrzeby rozwojowe dziecka, w tym zauważone predyspozycje, uzdolnienia i zainteresowania. Udziela wsparcia odpowiednio do potrzeb dziecka, jego możliwości, m.in. dzięki prowadzeniu indywidualnej lub zespołowej pracy o charakterze dydaktyczno-wyrównawczym. Z rozmów z nauczycielami wynika, że prowadzenie obserwacji dziecka nie przysparza szczególnych trudności. Problemem jest natomiast analiza i ocena kompetencji dziecka oraz opisanie w krótki, zwięzły, jednoznaczny sposób osiągnięć, możliwości, potrzeb oraz działań naprawczych.
Wychodząc naprzeciwko oczekiwaniom nauczycieli, postanowiliśmy artykuł Ewy Zielińskiej na temat wypełniania informacji o gotowości szkolnej dziecka wydrukować dwukrotnie: w bieżącym numerze oraz w marcu 2013 roku. Jesteśmy przekonani, że dokumentowanie wstępnej obserwacji (diagnozy przedszkolaka) przy wykorzystaniu proponowanych przez autorkę konkretnych ocen, stwierdzeń, sformułowań, ułatwi nauczycielom opis stanu wiedzy i umiejętności badanego dziecka. Natomiast gotowe rozwiązania metodyczne – propozycje zajęć – pomogą już teraz w bezpośredniej pracy dydaktyczno-wyrównawczej.
Zaprezentowany sposób dokumentowania obserwacji jest tylko propozycją, z której można skorzystać lub nie. Ostateczna decyzja zawsze należy do nauczyciela. Taki sposób odnotowywania obserwacji (diagnozy) ma na celu również ograniczenie do niezbędnego minimum dokumentacji nauczycielskiej w tym zakresie.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 maja 2010 roku (§ 3 ust. 5) w sprawie świadectw, dyplomów państwowych i innych druków szkolnych przedszkole, szkoła podstawowa, w której zorganizowano oddział przedszkolny, zespół wychowania przedszkolnego i punkt przedszkolny, wydają rodzicom dziecka objętego wychowaniem przedszkolnym informację o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej. Informację na druku nr 70–MEN–I/54/2 wydaje się do końca kwietnia roku szkolnego poprzedzającego rok szkolny, w którym dziecko ma obowiązek albo może rozpocząć naukę w szkole podstawowej.
red.
Ewa Zielińska
Wskazówki pomocne w wypełnianiu Informacji o gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole podstawowej
Informacja o stanie przygotowania dziecka do podjęcia nauki w szkole
I. Opanowanie wymagań określonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego w obszarze
1. Umiejętności społeczne i odporność emocjonalna
W zakresie umiejętności społecznych i odporności emocjonalnej dziecko rozpoczynające naukę w szkole potrafi:
· zorganizować sobie zabawę, bawić się z dziećmi i rywalizować z nimi np. podczas zabaw i gier sportowych;
· przestrzegać reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej i grzecznie zwracać się do innych;
· dzielić się swoją wiedzą i umiejętnościami, a także brać udział w występach i konkursach;
· racjonalnie radzić sobie w sytuacjach trudnych, a także łagodnie znosić porażki.
n Mocne strony dziecka
Dziecko łatwo nawiązuje kontakty i szybko adaptuje się do nowych warunków. Planuje i organizuje zabawy, bezkonfliktowo współdziała z dziećmi oraz potrafi z nimi rywalizować. Służy radą i pomocą w różnych sytuacjach i zgodnie dzieli się zabawkami. Interesuje się czynnościami szkolnymi i chętnie bierze udział w zajęciach organizowanych przez nauczyciela. Przestrzega zasad (umów) ustalonych zarówno przez dorosłego, jak i społeczność dziecięcą. Grzecznie zwraca się do innych i jest usłużny wobec nich. Racjonalnie radzi sobie w sytuacjach trudnych, nie zniechęca się i potrafi znosić porażki. Dzieli się swoją wiedzą i umiejętnościami z innymi oraz bierze udział w występach i konkursach.
n Zauważone trudności
Dziecko ma trudności z przystosowaniem się do nowych warunków i nawiązywaniem kontaktów z dziećmi oraz dorosłymi. Niechętnie uczestniczy w organizowanych przez nauczyciela zabawach i zajęciach z całą grupą. Nie interesuje się czynnościami szkolnymi. Często izoluje się i trudno namówić je do wspólnego działania. W zabawach z rówieśnikami zapomina o stosowaniu form grzecznościowych, popada w konflikty, a nawet przejawia zachowania agresywne. Ma kłopoty z respektowaniem zasad, umów i z przestrzeganiem regulaminów. Nie stosuje się do poleceń nauczycielki, a w kontaktach z dorosłymi i dziećmi jest spięte lub przejawia postawę lękową. Nie radzi sobie z emocjami: izoluje się, obraża na innych, płacze bez powodu, tęskni za domem i łatwo wpadaw złość. Trudno jest je namówić do wspólnego działania, a w sytuacji trudnej wycofuje się i nie potrafi znosić porażek.
n Podjęte lub potrzebne działania wspierające potrzeby dziecka
Organizowanie zabawy i zajęć w małych zespołach na miarę możliwości wykonawczych dziecka. Wspomaganie ich realizacji poprzez podsuwanie ciekawych pomysłów, zabawek i pomocy, oraz zachęcanie do działania i chwalenie za podejmowany wysiłek. Podczas gier planszowych realizowanych w parach lub małych zespołach kształtowanie odporności emocjonalnej dziecka poprzez hartowanie, a więc rozwijanie umiejętności znoszenia porażek. Prowadzenie rozmów indywidualnych lub w małych grupach, wyjaśniających dziecku konieczność przestrzegania ustalonych wspólnie zasad. Uświadamianie trudności (kłopoty, niewygoda) wynikających z nieprzestrzegania ich. Angażowanie do podejmowania dyżurów na rzecz grupy i chwalenie za podjęty wysiłek, pomoc innym i drobne osiągnięcia.
n Wskazówki dla rodziców
Zapraszanie do domu kolegów, koleżanek z przedszkola i pomoc w organizowaniu oraz podejmowaniu przez dzieci wspólnych zabaw, gier towarzyskich. Zachęcanie do podejmowania różnych działań na rzecz członków rodziny (nakładanie obowiązków), np. wkładanie naczyń do zmywarki, nakrywanie do stołu i wspieranie w ich realizacji. Nagradzanie (pochwała) za pamiętanie o obowiązkach, dobrze wykonaną pracę lub samorzutną pomoc. Wspólnie z dzieckiem ustalenie i spisanie zasad obowiązujących w domu (mogą być takie same jak w przedszkolu) i konsekwentne ich przestrzeganie. Wspieranie działań dziecka uśmiechem, pochwałą i zachętą.
2. Umiejętności matematyczne i gotowość do nauki czytania i pisania
W zakresie umiejętności matematycznych dziecko rozpoczynające naukę w szkole potrafi:
· liczyć na miarę swoich możliwości, pokazując palcem liczone obiekty i zna reguły obowiązujące podczas liczenia;
· ustalać równoliczność poprzez liczenie i ustawianie w pary oraz wie, gdzie jest więcej, a gdzie mniej elementów;
· wyznaczać wynik dodawania i odejmowania poprzez liczenie na palcach i na innych zbiorach zastępczych;
· różnicować stronę lewą i prawą, określać kierunki oraz ustalać położenie obiektów w stosunku do własnej osoby oraz w odniesieniu do innych obiektów;
· dokonywać prostych sposobów mierzenia: krokami, stopa za stopą, łokciem, dłonią i palcami;
...
Lim0nka