Ks. Antoni Nowowiejski - Wykład Liturgii Kościoła Katolickiego Tom II (1902).pdf

(201200 KB) Pobierz
YRŁA~
IlTkIRGJI
KOSClOU
KAT~LICKIEG~
NAPlSAł~
•
Ksiądz
Antoni Nowowiejski
Magister
Św.
Teologji
Profesor SerniIlarjuIll djeoezalrjee-o
1l\l
Płooku.
"Hooc est lex
sacrificii et
libamentorum,
oiferent
filii
et coram altari."
qUJA
Anron coram Domino
--r
.
e
,
r:
'}
"Ten
jest zakon objaty
i
mokrych
ofiar,
które ofiarowac
będą.
synowie
Aal'OllOwi
prze~~em
i
przed
ołtarzem.
II
//2
'il,/ ..
UctJ
C2j'
?#tdt
w/(;-t
/--,_
•,
Ae:uitic. VL 14.
.---
TOM 11.
CZĘŚĆ
I.
o
ŚRODKACH ROZWINIĘCIA
KULTU.
I
,.
WARSZAWA
.
W DRUKARNl FRANCISZKA
CZERWThSKIEGO.
Krakowekie-Przeflrnil!'ście
,\J
2.
1902.
APPROBATUR.
Plocioo, die
16/ 29
Apriiis
1901
anno,
Administrator Dioocesis
PJocensis
V. Petrykowski.
Cancellarius
A.
Szelą,że
O.n;OBPEHO.
r. lll1ol\l\'L
1
Anpimn
HJ/~
9
AlUI
1901
l' o,u;a.
YrrpaBJIlllOlll,iil EuapxielO
Kc. B. ILempu'Iw6c'Ki'ti.
llpaBllTem,
EaHll,eaa:piu
Rc. A.
llIe.1,eH~ce1i'&.
J
•
;r:(oaBOlIeHO
~eHaypOlO.
BapmaBft,
15
MalI
1901
rOAa.
DZIAŁ
III.
PARAUENTYKA LITURGICZNA.
a)
W
i
a
d
o
fi
o
Ś
c
i
o
g
6 l
n
e.
i
przygotowanie miejsca,
w
kt6~
1. Znaczenie paramentyki.
Bezwątpienia,
odpowiednie
urządz
e
nie
rom
się czynności
liturgiczne
odbywają.,
wpływa
wiele na podniesienie
kultu
i
rozwinięcie
jego
świetności.
Lecz
miejsce
i
jego ozdoby to ko-
nieczny wprawdzie, lecz
cZQściowy
tylko
środek
i
przygotowanie do od-
powjedniego
uz-ewnętrznienia
k1,lltu; litul'gja
Kościoła
Katolickiego
posłu­
guje
aię
inńymi
jeszcze
środkami.
'\Vłaśnic będziemy
mówili
O
paramen-
tyce
liturgicznej,
L.
j.
wyjaśniali szczegóły,
dotyczą.ce
bielizny
i
szat litur-
gicznych,
kt6rych
uzywa
Jeżeli
kapłan,
gdy
czynności
liturgicznych
dopełnia.
miejsce liturgiczne
i
ozdobienie jego odpowiednie
usposabiają.
do oLldawania.
Panu
Bogu
czci)
to
i
szaty
liturgiczne do
spełniania.
godniej.
8zego
naj
świętszych
na.
ziemi
czynności
równie:';
przygotowują., oczyszczają.
uusze
ministrów
liturgicznych
i
myślami Bo~emi nasycają.
One,
okrywając
ministrów'
ołtarza
z
zewo"trz,
nczą,
co
ma
być wewo~trz; otaczającym zaŚ
mówią.,
CZOm
są.
i
jak
dostojny
urzą.d
w
dworskiej
slu~bio
Boga
zastępów
spełniaj,!
ci,
którzy
szaty
liturgiczne
nosz~.
'Wszak
ubiór jest zawsze od-
biciem
charakteru
człowieka
i
narouu,
sposobu :,;ycia,
klimatu
i
położenia.
kraju; ubiór iturgiczny zatem uosabia
świętość
i
godność
Syna
Boźego,
Naj,vytszego
Kapłana,
którego
kapłani
ziemscy
są.
przedstawicielami. Szaty,
na równi
z
ministrami,
pozostają.
w
blizkim
z
Przenajświętszą. Ofiarą. zwią-
-zku,
zdobią
świątynię
i przedmioty, do kultu
nalctące,
jednam
słowem
.podnoszą wspaniałość
Botej Ofiary i
pobudzają umysły
wiernych do 1'oz-
watania ukrytych
w
niej
tajemnic"
').
W Starym Zakonie,
który
był
cieniem bardzo
słabym
cudów i taje-
mnic Nowego Zakonu,
z
woli
Bożej używano
szat
bogatych
i
pięknych:
.Będ,!
i
uzywać
Aaron i
synowie jego, kielly
wchodzić będą
do
prżybytku
świ",lectwa,
"bo gay
przystępują
do
ołtarza,
aby
słutyli
W'
świątnicy,
teby
winni
grzechu
nie
umarli"
'l.
Wspanialym
musiał być
widok
arcykapłana
Starego Prawa,
gdy
w
obliczu
ludu, jak
to opisuje
Jezns, syn Syrach,
wchodził
do
sanktuaTjum:
n.Tako
gwiazda
jutrzenna
między mgłami,
11
jako
pełny księzyc
we dni swoje
świeci:
A jako
słońce
jasne, tak on
świecił
l)
Syn.
1'rid.
s.
XXlI,
c.
12
')
Wyjieia,
XXVIII,
43.
Wykład
r..
iturgji.
Tom II.
1
2
o
ŚRODKACH
ROZWINIF.CIA.
KUL'rU.
"
w
kościele
BO~ylll.
Jako
tęcza jaśniejąca się
pięknie
między
jasnemi
oblokami:
jako kwiat rózy we dnie wiosny: i jako
lilje,
które
są
nad
cie-
kącą wodą,
i jako
kadzidło
pachnąco
wc dni letnie. Jako Ogiell
błyskają­
cy
się,
i
kadzidło
gorejące
w
ogniu. Jako naczynie ze ztota
zupełne,
wszelkim drogim kamieniem
ozdobione. Jako oliwa
rodząca,
i cyprys
pod.
noszący
się
wysoko, gdy
brał
na
się
świetną
szatę,
i
ubierał się
IV
zupełność
powagi. A gdy
wstępował
do
ołtarza
świętego,
uczyni!
chwałą święty
ubiór" ').
powodów
jest, aby
Kościół,
oblubienica
Boza,
stawał
za
pośrednictwem
swych
ministrów przy
ołtarzu
w
szacie uroczystej,
skoro
tam
się
odprawia ofiara,
daj~!ca
na wygnaniu tej ziemi
przedsmak
radości
i
rozkoszy
uczty weselnej,
jakiej
kosztować
bQdziClOY na. wieki z Baran-
kiem
w
ojczyźnie
niebieskiej.
Stanąć
Jo Ofiary na
oJtal'ZU
w
szatach
nic
godowych.- to zniewaga
Ciała
Jezusowego, to zbrodnia przeciw
świętym
Tajemnicom.
.Dla
ozdoby
i
nalpżytej
czci toj Ofiary,
stosowne
było
ustanowienie
świętych
szat"
2),
t.
j.
paramentów.
O
p
a r a m e n
t
y
k
ą
nazywamy ton dziat
EtUl'giki, który
opisuje
s
a
c r
fi.
p
a r
u.
m c n
t
a, s
fi.
C
r a
i
n
<1
u rn
e
n
t
a.,
t.
j.
ubrania ministrów
i
niektórych
świQtych
przedmiotów,
w
kulcie
u~ywanych.
Ubrania
te
i
przybrAnia,
przechowywane
w
szatach zakrystyjnych
-
v c s
t.
i
a
r
i
a,
st}
doŚĆ
liczne
3);
wymieniaj
i).
je
księgi
litlugieznc,
wskazuje
użycie.
Nadto
historja wspo-
mina
o szatach, których
wątek,
ksztltlt i nazwy jedynie
się
pl'zechowały
w inwentarzach
skarbców
kościelnych
-
t
h e s a u r
i
c
c c
l
e s
i
fi,
e,-'
ja..
kic
sporządzały
niegdyś
k"pituły,
zakrystjltnie,
wizytatorowie i t. p.
Uen-
ne
te spisy prawdziwym
są
skarbem
ol),
z
którego
dzieje
paramen
tyki
czerpiemy.
Do
paramentyki
należą tak~o
opony
ścienne
i
ołtarzowe,
obrazy,
kobierce.
Że
je(lnak
o
nich
mówiliśmy już
w
pierwszym
tomie
!t),
tu
przc-
t o nie
będą
one przedmiotem
opowiadania.
Nim
wszak~e
przystąpimy
do
wykładu
o poszczcgólnych
szatach litur-
gicznych, opowiemy pierwej o
starotytnosci
ich
i o
wątku,
oraz
o
barwach
ich,
o
haftach, je
zdobią.cych,
i o koronkach.
1)
Eklezjast.
~)
Suarcz,
3
ilo~ więcej
L, 0--12.
J
Niegdyś kościoły
ohfitowlIly
'v
szaty dlu. Acino
kościelnych,
ministróW
j
nickt6ry<,h
przedmiotów
poświęconych.
Bogactwo
pa.rameotyki niekiedy
z(lumiewa..
Inwentarz
up.
~oś('i()llt
w
Moguncji
z
XIII
wieku
w
ten
spos6b
się
rozpoczyna:
"Ernot
ibi
płlrpUTlIrUJll
prccJ()8ftTllm
In
III disput. 82, sect.
2, n. 2.
tantue
copiuc, ut
diebus
festivis
totUtn
rnoTlRstcriUlU,
eUlIl
sit
tameo
longum et latum,
intrinsccus
tegcrctur,
et
tlLmen ILdhuc supcrnuefunt.
Erant
tapctin. et
dorsalin mira
pieturac
varietatc
di-
stincttl
,
qUtlO
operis 8ubtilitatc
et pulchritudine animos
intucntium
admi
ratione
delcetabant...
Erat
.
.
.
in
cnsuIis, dalmntieis, subtilibus
et
cappis sericeis et
pnrpureis,
auro
et
gemmis
lotextls, precJO-
SU8
the8ł\urus
... "
i
t.
d.
lo)
Jest
rzecz!ł
nader
pożądaną,
aby
za
przykładem
innych
narodowości
i
u
MS
inwcntu.:
rze
znaczniejszych
kościołów, dotąd
zachowane, dr
likiem
ogłoszo
no
dla
pożytku
badaczów
naszej,
ko~ciclnej
parnmcntyki.
') Por.
w
I
tomie
tutt.
o
kobiercach,
str. 374,
o
kortynach
i
baldachimach
ołtarzowych
oraz
O
Il.ntcpetljuch,
str.
430,
~'20
i
369, o
ObtUllł.cll,
str.
356,
i
O
ch
orągwjacb,
att.
985.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin