Karpackie szlaki winne.pdf

Ka r p a c k i e

S z l a k i

W i n n e

Województwo podkarpackie położone jest

w południowo‑wschodniej części Polski. Swoim

zasięgiem obejmuje Pogórze Karpackie oraz

Kotlinę Sandomierską. Obszar o powierzchni

17 890 km 2 zamieszkuje 2,1 mln ludzi. W skład

województwa wchodzi 21 powiatów. Stolicą

podkarpackiego jest Rzeszów, który zamiesz‑

kuje 178 tys. osób. Inne większe miasta to:

Stalowa Wola, Przemyśl, Mielec, Krosno, Tar‑

nobrzeg. W województwie znajdują się dwa

parki narodowe: Magurski Park Narodowy

i Bieszczadzki Park Narodowy, który należy do

największych i najstarszych w Polsce. Z uwagi

na wybitne walory przyrodnicze wszedł w skład

powstałego w 1992 r. Światowego Rezerwatu

Biosfery UNESCO „Karpaty Wschodnie”. Dla

ochrony roślin i zwierząt na obszarze woje‑

wództwa utworzono też 10 parków krajobra‑

zowych, ok. 100 rezerwatów przyrody oraz

17 obszarów chronionego krajobrazu i około

1,5 tys. pomników przyrody.

Prešovský kraj (województwo prešov‑

skie) o powierzchni 8993 km 2 leży w północ‑

no‑wschodniej części Słowacji, rozciągając się

z zachodu na wschód. Obszar ten zamieszkuje

807 011 osób. Na północy graniczy z Polską,

a od wschodu z Ukrainą. W skład wojewó‑

dztwa wchodzi 13 powiatów. Centrum regionu

Szarisz (Šariš), a zarazem stolicą województwa

jest trzecie pod względem wielkości miasto na

Słowacji – Preszów. Innymi większymi miastami

są: Bardejov, Humenné, Levoča, Medzilaborce,

Kežmarok, Poprad, Sabinov, Snina, Stará Ľu‑

bovňa, Stropkov, Svidník, Vranov nad Topľou.

Region może poszczycić się bogactwem przy‑

rodniczym i kulturowym. W jego obrębie znaj‑

duje się pięć parków narodowych (Tatrzański,

Pieniński, Niskie Tatry, Słowacki Raj oraz Naro‑

dowy Park Połoniny), dwa parki krajobrazowe

(Vychorlat, Vychodne Karpaty) oraz kilka rezer‑

watów przyrody.

I. Szlak wina białego , który prowadzi od

winnic i winiarni w południowej części Wo‑

jewództwa Podkarpackiego znajdujących się

w sąsiedztwie zamku Golesz w rejonie Ja‑

sielskim, przez m.in. Jasło – Krosno – Miejsce

Piastowe – Iwonicz‑Zdrój – Klimkówkę – Ryma‑

nów‑Zdrój do Sanoka i Zagórza. Stąd kieruje się

przez Komańczę na Medzilaborce – Krasny Brod

– Humenné – zamek Brekov i położone w jego

sąsiedztwie winnice pod Winną Skałą.

II. Szlak wina czerwonego przywożone‑

go z węgierskich regionów Egerskiego i Matra

przez Słowację Wschodnią do Polski, wiedzie

przez Košice – Prešov – Bardejov do Gorlic oraz

przez – Svidnik – Przełęcz Dukielską – Duklę

– Miejsce Piastowe – Krosno do Rzeszowa roz‑

gałęziając się za Przełęczą Dukielską na Jaśliska

– Rymanów – Sanok – Dynów – Przeworsk – Ja‑

rosław i Przemyśl.

Historyczne karpackie szlaki winne, prowadzące z regionu tokajskiego,

egerskiego i regionu Matry ówczesnych Węgier do miast podkarpackich,

znane były już w czasach piastowskich. Do ich popularyzacji przyczyniły

się ożywione kontakty handlowe między Polską a Węgrami za Jagiello‑

nów i królów elekcyjnych. Przez cały okres staropolski (1340–1772) i cza‑

sy galicyjskie (1772–1918) wina węgierskie „płynęły strumieniami” przez

przełęcze karpackie do Polski, przyczyniając się do rozwoju wielu miast

dzisiejszego Podkarpacia. Wina stały się przysmakiem na dworze królew‑

skim w Krakowie, a potem w magnackich rezydencjach i dworach tutej‑

szej szlachty. Handel nimi rozwijał się również w czasach zaboru austriac‑

kiego (1772–1918), przynosząc pomyślność wielu miastom położonym

po północnej stronie Karpat. Zahamowana po II wojnie światowej w wy‑

niku umowy jałtańskiej i powstania bloku państw socjalistycznych, dawna

tradycja spożywania win odżywa dziś na nowo, a enoturystyka i podróże

dawnymi szlakami historycznymi stają się coraz popularniejsze.

Folder turystyczny „Karpackie szlaki winne” opisuje miejscowości

oraz atrakcje turystyczne leżące na dwóch historycznych szlakach han‑

dlowych: wina białego i wina czerwonego. Podróżując po proponowa‑

nych trasach, można poznać malownicze obszary górskie, najciekawsze

miejsca i miasta, muzea oraz zabytki przeszłości, perły drewnianej i mu‑

rowanej architektury sakralnej, a przy okazji poznać smak wytwarzanych

tutaj win i tradycje winiarstwa w tej części Karpat.

SZLAK WINA BIAŁEGO

JASŁO

Jasło to miasto leżące na szlaku winnym − prowadzą stąd waż‑

ne szlaki komunikacyjne na Słowację, Węgry i Ukrainę. Wina

węgierskie były tak bardzo popularne w dawnej Rzeczypospo‑

litej, że najczęściej przywożono młode i niedrogie trunki, aby

tutaj dojrzewały. O takich winach pisano wówczas: Hungariae

natum, Poloniae educatum , tzn. „zrodzone na Węgrzech, wy‑

kształcone w Polsce”. Dziś w samym Jaśle i w jego okolicach

rozwija się winiarstwo i powstają znakomite jakościowo trun‑

ki, a członkowie Stowarzyszenia Winiarze Podkarpacia oferują

możliwość poznania tradycji winiarskich, rokrocznie organi‑

zując Międzynarodowe Dni Wina. W mieście warto również

zobaczyć Muzeum Regionalne związane z tradycją i kulturą

okolic Jasła oraz Skansen Archeologiczny „Karpacka Troja”

w Trzcinicy, powstały na miejscu odkrytego średniowiecznego

grodziska i porównywany do znanego szeroko Biskupina.

Punkt Informacji Turystycznej PTTK − ul. Floriańska 15

tel. +48 13 446 33 40, e‑mail: ptkjaslo@wp.pl

Skansen Archeologiczny Karpacka Troja w Trzcinicy

KROSNO

Krosno w czasach rozkwitu (XVI−XVII w.) zwane Parva Craco‑

via, od 1. poł. XVI w. było jednym z najważniejszych centrów

handlu winem węgierskim. Jego największym importerem

był Robert Wojciech Porius (1600–1661), który zaopatrywał

w wina tokajskie dwory królów polskich z dynasii Wazów:

Zygmunta III, Władysława IV i Jana Kazimierza. Stowarzysze‑

nie Porius, czerpiąc z historii miasta, organizuje na krośnień‑

skim rynku Fesiwale Win Węgierskich im. Poriusa, które

wraz z Karpackimi Klimatami nawiązują do dawnych tradycji

handlu winem. Podczas imprezy prezentowana jest kultura

węgierska w połączeniu z degustacją wina. Krosno to także ko‑

lebka przemysłu natowego, którego historię można poznać,

odwiedzając Muzeum Podkarpackie z największą w Europie

kolekcją lamp natowych. Dziś miasto słynie z produkcji szkła

ozdobnego i użytkowego.

Krosno, rynek

Punkt Informacji Turystycznej: Rynek 5, tel./fax: +48 13 432 77 07

e‑mail: pikt@muzeumrzemiosla.pl, www.krosno.pl

MIEJSCE PIASTOWE

Miejsce Piastowe położone przy skrzyżowaniu dawnych szla‑

ków handlowych i dróg o znaczeniu międzynarodowym pro‑

wadzących na Słowację i Ukrainę, znane jest ze Zgromadzenia

Księży Michalitów i szkoły rzadkich zawodów rzemieślniczych.

Dziś jest miejscowością chętnie odwiedzaną przez turystów

z uwagi na jej osobliwości duchowe. Gości przyciąga Sanktu‑

arium św. Michała Archanioła i bł. Bronisława Markiewicza

z jego doczesnymi szczątkami w kościele klasztornym i otwar‑

te w 1979 r. muzeum biograiczne założyciela Zgromadzenia

w ich Domu Macierzystym, a także Dom Centralny ss. Micha‑

litek związany z postacią s. Anny Kaworek i kościół paraialny

pw. Nawiedzenia NMP (1886–1892 r.), w którym znajduje się

gotycka rzeźba Matki Boskiej z Dzieciątkiem z 3. ćw. XIV w.

Muzeum Podkarpackie w Krośnie

Urząd Gminy Miejsce Piastowe − ul. Dukielska 14

tel. +48 13 435 30 12, e‑mail: gmina@miejscepiastowe.pl

Gminny Ośrodek Kultury w Miejscu Piastowym: ul. Dukielska 2b

tel./fax: +48 13 435 30 74, e‑mail: gokmpiastowe@interia.pl

Miejsce Piastowe, sanktuarium ks. Michalitów

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: