Hnac J - Odpowiedzialność karna osób współdziałających [2013].pdf

(350 KB) Pobierz
ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA OSÓB
WSPÓŁDZIAŁAJĄCYCH
mgr Jakub Hanc
HISTORIA EWOLUCJI ODPOWIEDZIALNOŚCI
KARNEJ OSÓB WSPÓŁDZIAŁAJĄCYCH
Pierwotna
koncepcja
odpowiedzialności
współdziałających,
występująca już w cywilizowanych rozwiązaniach normatywnych to –
tzw.
KONCEPCJA UDZIAŁU W CUDZYM PRZESTĘPSTWIE
(WINY
AKCESORYJNEJ).
Pierwotna postać tej koncepcji sprowadzała się do
tezy, że wszyscy współdziałający są współodpowiedzialni za
popełnienie przestępstwa przez tego sprawcę, który własnoręcznie,
swoimi rękoma, swym czynem, wypełnił znamiona. Oni
partycypują,
uczestniczą w jego przestępstwie.
Nie popełniają samodzielnie,
przestępstwa, tylko ich przestępstwo jest pochodną przestępstwa
popełnionego przez osobę wypełniającą znamiona.
HISTORIA EWOLUCJI ODPOWIEDZIALNOŚCI
KARNEJ OSÓB WSPÓŁDZIAŁAJĄCYCH
Ta koncepcja dość rychło zaowocowała komplikacjami. Naruszało
bowiem poczucie sprawiedliwości to, że brak przestępstwa po stronie
osoby wypełniającej znamiona, powodował bark przestępstwa po
stronie osób współdziałających. Np.
Podżegacz – podżegał, pomocnik
– pomógł osobie niepoczytalnej. Ta osoba wypełniła znamiona, ale z
powodu niepoczytalności nie popełnia przestępstwa. A zatem
podżegacz podżegał do czegoś co nie było przestępstwem, pomocnik
pomagał do czegoś co nie było przestępstwem. Zatem nie było
podstaw dla ich odpowiedzialności karnej.
HISTORIA EWOLUCJI ODPOWIEDZIALNOŚCI
KARNEJ OSÓB WSPÓŁDZIAŁAJĄCYCH
Koncepcja
SPRAWSTWA POŚREDNIEGO
– sprawcą uznawano
podżegacza i pomocnika, co oparte było o założenie, że osoba
wypełniająca znamiona, stanowiła bezwolne narzędzie w ręku
podżegacza, czy pomocnika. Bezwolne – bo niezdolna była ta osoba
do zawinienia – niepoczytalna.
Konstrukcja sprawstwa pośredniego tak rozumianego, była niezwykle
niebezpieczna, zwłaszcza wówczas, kiedy stanowiła narzędzie
państwa totalitarnego, dlatego że wskazywanie tych osób, które
można byłoby uznać za sprawców pośrednich, było niczym
nieograniczone.
HISTORIA EWOLUCJI ODPOWIEDZIALNOŚCI
KARNEJ OSÓB WSPÓŁDZIAŁAJĄCYCH
Pewnym rozwiązaniem, eliminującym podstawowe wady koncepcji
winy akcesoryjnej jest tzw. koncepcja
OGRANICZONEJ
AKSECORYJNOŚCI,
która przyjęta jest np. w ustawodawstwie
niemieckim. Nie mówi się tam o udziale w cudzym przestępstwie, tylko
o udziale w cudzym czynie zabronionym.
Te niedogodności
wynikające z poprzednich koncepcji – w ten sposób się eliminuje. A
zatem dla odpowiedzialności osób współdziałających nie jest
potrzebny byt przestępstwa, po stronie wypełniającego znamiona,
wystarczy by po jego stronie był czyn zabroniony.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin