Związki między śamathą, wipaśaną, a medytacjami rozróżniającą i stabilizującą.pdf

(302 KB) Pobierz
Związki między śamathą, wipaśaną, a
medytacjami rozróżniającą i
stabilizującą
Wersja do druku strony: http: / / www.berzinarchives.com / web / pl /
archives / sutra / level4_deepening_understanding_path / types_meditation
/ relation_meditations.html
Alexander Berzin,
Maj 2002 r., zredagowano w lutym 2004 r.
Logiczne wzajemne przenikanie się
(współobecność)
Śamatha
(zhi-gnas, spokojne przebywanie), nieporuszony i osadzony stan
umysłu, kładzie nacisk na medytację stabilizującą ('jog-sgom, formalną
medytacje).
Wipaśana
(lhag-mthong, szczególny wgląd), wyjątkowo
wnikliwy stan umysłu, kładzie nacisk na medytację rozróżniającą
(dpyad-sgom, medytację analityczną).
Stan wipaśany to wzajemnie przenikający się, współobecny stan połączonej
pary śamathy i wipaśany (zhi-lhag
zung-'brel).
Niekoniecznie jest on jednak
wzajemnie przenikający się i współobecny w sensie bycia jednocześnie
medytacją stabilizującą i rozróżniającą.
Tę połączoną parę: śamathę i wipaśanę osiąga się poprzez umysł ścieżki
zastosowania (sbyor-lam, ścieżka przygotowania), będącym drugim z
pięciu umysłów ścieżek (pięć ścieżek). Dzięki temu umysłowi ścieżki, owa
połączona para jest jednocześnie medytacją stabilizującą i rozróżniającą,
zarówno podczas fazy całkowitego pochłonięcia (mnyam-bzhag,
medytacyjna równowaga), jak i fazy późniejszego osiągnięcia (rjes-thob,
stan po-medytacyjny) w trakcie sesji medytacyjnej.
Zgodnie z wyjaśnieniem prasangiki gelug, przy umyśle ścieżki widzenia
(mthong-lam, ścieżka widzenia) i przy umyśle ścieżki nawykania
(sgom-lam, ścieżka medytacji), owa złączona para śamathy i wipaśany ma
[w sobie] te połączenie jedynie podczas późniejszej fazy osiągnięcia.
Podczas całkowitego pochłonięcia na tych dwóch ścieżkach, owa połączona
para jest jedynie medytacją stabilizującą.
Jak mamy to rozumieć?
Poznanie zrodzone z wnioskowania oraz
poznanie bezpośrednie
Zgodnie z wyjaśnieniami prasangiki gelug:
Związki między śamathą, wipaśaną, a medytacjami rozróżniającą i stabilizującą 1
Związki między śamathą, wipaśaną, a medytacjami rozróżniającą i stabilizującą
Poznanie zrodzone z wnioskowania
(rjes-dpag) jakiegoś przedmiotu,
na przykład pustki, powstaje poprzez bezpośrednie opieranie się o
tok rozumowania. Zatem jako swój przedmiot ma ono zawsze
poznanie pojęciowe (konceptualne) (rtog-pa).
Poznanie bezpośrednie
(
mngon-sum)
jakiegoś przedmiotu nie opiera
się wprost o tok rozumowania, choć może następować po
początkowej fazie zrodzonego z wnioskowania poznania tegoż
przedmiotu. W zależności od tego czy poznaje ono swój przedmiot
poprzez jego poza-pojęciową kategorię (
spyi,
powszechnik, ogólnik),
jego bezpośredniość może być pojęciowa lub niepojęciowa.
Przejawiające się przedmioty (
snang-yul)
poznań pojęciowych są
zawsze przejawieniami prawdziwego istnienia. Według prasangiki
gelug, za wyjątkiem bezpośredniego niepojęciowego poznania pustki,
przejawiające się przedmioty wszystkich innych form niepojęciowego
bezpośredniego poznania są również przejawieniami prawdziwego
istnienia.
Subtelne rozróżnianie
Charakterystyczną cechą medytacji rozpoznającej jest subtelne
rozróżniające rozpoznanie (
dpyod-pa
, analizowanie).
Subtelne
rozróżniające rozpoznanie
jest czynnikiem umysłu związanym z aktywnym
rozróżnianiem, rozpoznawaniem i rozumieniem drobnych szczegółów
przejawienia przedmiotu, dokonawszy jego gruntownej i starannej analizy.
Przejawienia jakie [ów czynnik] analizuje i szczegóły jakie rozróżnia są
przejawieniami prawdziwego istnienia (bden-snang).
Pierwsza faza medytacji rozpoznającej może wiązać się z poznaniem
zrodzonym z wnioskowania oraz z werbalnym myśleniem (które jest
zawsze pojęciowe). Gdy w zachodnich tłumaczeniach natykamy się na
określenie
medytacja analityczna
dla "medytacji rozpoznającej" możemy
mieć wrażenie, że pierwsza faza tej medytacji, [a mianowicie] poznanie
zrodzone z wnioskowania jest jej jedyną fazą. Jednakże stan wipaśany,
niezależnie czy jest on wprost wywoływany przez proces wnioskowania czy
też nie, jest bezpośrednim poznaniem swego przedmiotu. Jako takie,
zgodnie z interpretacją prasangiki gelug, może być ono pojęciowym lub
niepojęciowym poznaniem tegoż przedmiotu.
Jeśli przejawiający się przedmiot stanu wipaśany jest przejawieniem
prawdziwego istnienia, wipaśanie towarzyszy czynnik umysłu
subtelnego rozróżniania, a zatem ma ona [właściwości] medytacji
rozpoznającej.
Jeśli stanowi wipaśany brakuje przejawiającego się przedmiotu
jawiącego się jako prawdziwie istniejący, wipaśanie takiej nie
towarzyszy subtelne rozróżnianie, a zatem nie ma ona [właściwości]
medytacji rozpoznającej. Niemniej ma ona [w sobie] pełne
zrozumienie i głęboką świadomość (
ye-shes)
swojego przedmiotu.
Poznanie zrodzone z wnioskowania orazpoznanie bezpośrednie
2
Związki między śamathą, wipaśaną, a medytacjami rozróżniającą i stabilizującą
Umysły ścieżek zastosowania, widzenia, i
nawykania
Zgodnie z wyjaśnieniami prasangiki gelug, przy umyśle ścieżki
zastosowania, stan wipaśany (co oznacza połączoną parę: wipaśany i
śamathy), zarówno podczas poznania pustki poznaniem całkowitego
pochłonięcia, jak i podczas rozpoznania, że wszystkie zjawiska są jak
złudzenie podczas [fazy] późniejszego osiągnięcia, są bezpośrednimi
poznaniami pojęciowymi. Zanim osiągnie się umysł ścieżki zastosowania,
jakiekolwiek pojęciowe skupienie na pustce, nawet poprzez śamathę,
rozpoczyna się od początkowej fazy poznania zrodzonego z wnioskowania,
które opiera się bezpośrednio na toku rozumowania. Tutaj, pojęciowa
wipaśana pustki jest po prostu poznaniem bezpośrednim, które nie musi
opierać się wprost o tok rozumowania. Innymi słowy, niekoniecznie trzeba
wpierw przechodzić przez tok rozumowania, by upewnić się co do pustki
(zyskać pewność jej zrozumienia). Tym niemniej, przedmioty przejawiające
się, zarówno podczas całkowitego pochłonięcia, jak i podczas późniejszego
osiągnięcia są przejawieniami prawdziwego istnienia, a wskutek tego oba
te poznania są połączeniem medytacji rozpoznającej i stabilizującej.
Przy umysłach ścieżek widzenia i nawykania, stany wipaśany podczas
poznania pustki całkowitym pochłonięciem są niepojęciowymi
bezpośrednimi poznaniami, których przejawiające się przedmioty nie są
przejawieniami prawdziwego istnienia. Zatem owa złączona para śamathy i
wipaśany ma w sobie jedynie medytację stabilizującą i żadnej medytacji
rozpoznającej, bowiem gdyby była medytacją rozpoznającą, jej przedmiot
musiałaby być przejawieniem prawdziwego istnienia.
Podczas fazy późniejszego osiągnięcia, przy umysłach ścieżki widzenia i
ścieżki nawykania, stany wipaśany są niepojęciowymi bezpośrednimi
poznaniami, których przejawiające się przedmioty są przejawieniami
prawdziwego istnienia. Owa złączona para śamathy i wipaśany jest
zarówno medytacją stabilizującą jak i rozpoznającą, przy subtelnym
rozpoznaniu, że przejawienia prawdziwego istnienia są jak złudzenie.
Umysły ścieżek zastosowania, widzenia, i nawykania
3
Zgłoś jeśli naruszono regulamin