Wojna w sredniowieczu - Philippe Contamine.pdf

(5191 KB) Pobierz
Philippe Contamine
w średniowieczu
przełożył
Michał Czajka
Wojna
Oficyna Wydawnicza Volumen
Dom Wydawniczy Bellona
Warszawa 1999
Przedmowa
W ostatnich latach ukazały się w języku francuskim znakomite syntezy na te­
mat wojny, zjawiska walki zbrojnej, armii zarówno w starożytności
1
, jak i w no­
2
wożytnej Europie . Ponieważ brakuje podobnych dzieł na temat średniowiecza,
podstawowym zamierzeniem niniejszej książki jest wypełnienie tej luki i przed­
stawienie ogólnego zarysu historii militarnej średniowiecza, rozwinięcie licznych
szczegółowych punktów stanowiących przedmiot najnowszych opracowań bądź
takich, wokół których według naszej opinii winny koncentrować się dalsze ba­
dania.
Niełatwym z pewnością zadaniem jest ogarnięcie jednym spojrzeniem, w jed­
nej książce, okresu liczącego powyżej dziesięć wieków, podczas których wojna
była stale obecna. Chętnie zgodzimy się ze zdaniem specjalisty: „Żaden uczony
nie może mieć nadziei, że opanuje źródła dotyczące tak rozległego zagadnienia
trwającego prawie tysiąclecie."
3
Tym bardziej że średniowieczna wojna była od­
rębnym światem, z którym łączyło się zarówno prawo kanoniczne, jak i przebła­
galne inskrypcje na mieczach, technika podkuwania koni, sztuka leczenia ran
4
,
5
6
użycie zatrutych strzał czy sposób odżywiania się zalecany walczącym . Krótko
mówiąc, jeśli chcielibyśmy ująć temat w jego rzeczywistych wymiarach, musieli­
byśmy wszechstronnie go zbadać, analizując sztukę wojenną^ uzbrojenie, zasady
werbunku, skład i życie armii, problemy religijne i moralne stawiane przez woj­
nę, powiązania między zjawiskiem wojny a środowiskiem społecznym, politycz-
Problemes de la guerre en Grece ancienne,
opr. J.-P. VERNANT, Paris-Haag 1968;
Pwblemes
de la guerre a Romę,
opr. J.-P. BRISSON, Paris-Haag 1969; J. HARMAND,
La guerre antiąue, de
Sumer a Ronie,
Paris 1973; Y. GARLAN,
La guerre dans VAntiquite,
Paris 1972.
2
A. CORVISIER,
Annees et societes en Europę, de 1494 a 1789,
Paris 1976.
1
R . C. SMAIL,
Crusading Warfare
[76], t. V. ([76] — numer pozycji w Bibliografii)
4
G u y d e C H A U L I A C ,
La grandę chirurgie,
wyd. E. NICAISE, Paris 1890, s. 15-16.
5
Enguerrand de MONSTRELET,
Chroniąues,
wyd. L. DOUET D'ARCQ, Paris 1857, t. I, s. 105;
V. GAY i H. STEIN,
Glossaire archeologiąue
[136], t. I, s. 721.
6
1
Les douze livres de Robert Yalturin touchant la discipline militaire,
Paris 1555, f. 9 1
r o
.
6
Przedmowa
nym czy gospodarczym. I wszystko to z koniecznym respektem dla chronologii
(rozumianej przede wszystkim jako rozróżnienie między „przed" i „po", a niejako
jednowymiarowa seria wydarzeń), która wydaje nam się być tym dla historii, czym
jest perspektywa dla malarstwa klasycznego.
W jaki sposób moglibyśmy jednak ograniczyć pole badań? Zwłaszcza jak ująć
temat, by nie zaczynać od początku, to znaczy od upadku zachodniego Cesarstwa
Rzymskiego i powstania państw barbarzyńskich, i nie poprzestać na zakończe­
niu, to jest pierwszych starych armiach, lancknechtach, prochu do dział i fortyfi­
kacjach bastionowych?
Podkreślmy także, że badania były prowadzone w ramach określonych granic
geograficznych: pozostawiliśmy na uboczu nie tylko świat bizantyjski i muzuł­
mański, ale i w samym chrześcijaństwie łacińskim skupiliśmy uwagę na Francji,
Anglii, Niemczech, Italii i Półwyspie Iberyjskim. Pominęliśmy również z koniecz­
ności zagadnienie wojny na morzu, którą należałoby raczej potraktować jako roz­
dział z dziejów statków i flot.
Nawet tak zdefiniowany temat pozostaje nadal rozległy, bardzo rozległy. Trzeba
więc było dokonywać wyborów, wskazywać niekiedy jedynie ogólne zarysy pro­
blemów, ograniczyć się tu czy tam do pobieżnego spojrzenia. Autor wyraził w tej
książce własne stanowisko, starając się jedynie, aby skróty, czasem raczej zu­
chwałe niż śmiałe, oraz pominięcia, często bolesne, nie przeszkodziły czytelniko­
wi ogarnąć całej złożoności wielokształtnego problemu.
Philippe Contamine
Stan wiedzy. Ogólna charakterystyka
historii wojskowości średniowiecznej

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin