J. Gawęcki - Żywienie człowieka . Zdrowego i chorego.pdf

(28526 KB) Pobierz
Spis
treści
9.
Praktyczne
ws kuó„ki
do
pral>'idło„ego żywienia
w
różnych
okresach
życia
. .
.
.
. . .
. . . . . . .
.
. . . . . .
9
9
9.1.
/':)wK:'ft.c:
NiCml.>'4'4t..
drieci
1
młodzxzy
(\\o'andi
ST(lto~•)
. .
9.2
Ż)'lrtetue
osób
dorodych
z:ak:mic: od
all)"*fk"'-.ci fv}Unt'J
fS\tr13IOSl3W
L.i('.111-
laiuł.ll
•
•
Żyw1Cmc:
kobiet
~)eh
1
l~d
(Lbipucw
Slomko. Jan Hasik.
93.
uQR)'u BllllMk•·Hcpt<r. Joanna
Ktmpak.
Adam
Moicidt~
Manola Ro-
31
J*UI
.
9_4
-")•1c:nlC
\IM.lb
r.taru)ch
(\\.o;ciecb
Rosz:ko•"JkH
•
ży.,.ienia
4ll
86
9S
10.
Rola
.,. prolilakrytt
i
lccz.eniu
chorób
10.l. Choroby ptcNoolnc
n.a
Ile oiedoborów
ży'A-..en1o"'ych
(Lucjan
S1ponar.
Wio-
letta
Re•11<>n<lck)
10.2.
Żywienie
w
chorobach
jamy ustnej (Anna
Kurhailsk"
fhsykow>kn)
10.J.
J0.4.
105
Żywicn..:
w
chorobach
Wl<:ku
~o
Umy Sochu)
9S
111
123
136
IS4
ly„ocnae "
h1pcrhptdcmii !Wiktor
8.
5'0>l<ll.
84rb.int
(.ybul•l•)
Żyw1eD1C
"
Ol)Ma
1Magd3""1a
Białkowska.
WU.tor
li
S•O!l!ll)
10.6.
Żyw1cD1c
"
c:bc>mbodt
""'°
1
naayn cHenryk
Wisodu.
Sosna
Wierusz·
\\ y>O<kll
10.7.
Żyw1Cmc:
nadaw.n.u
~iaym
IJaJI
IUsikl
10.8.
ŻywJCIUC
"'
ai.lrryq
\
\fariaa
Gnynusiawtli)
10.9
.?y-..teDIC
„
• •
• •
„
„,t><an>ch
choroltadl
paoewodu
pobrmo„...,
cManan Grrynu·
165
173
178
187
197
IO.IO.
10.11.
10.12.
10.13.
10.14.
10.15.
10.16.
10.17.
•law„l.i..
1'17,mol
Linłc1
. .
l)"IC"'° •
cbcuobKb
~troby
(1..cch
HryGIC"'tedtl
ŻY""""
,..
cborobacb
1m1<1łt
onen.....,.,li)
ży„ocruc
"
dtoroNdt
D<rcl
!Alicja
Gniegorzew;ka)
2y„ocmc
<lllD< moczanowi
(Ahqa
Gne!!O"""-.k•I
•
.
•
ży„1cmc
"
chorobach """""
i
lkanli
qcmtj
1Mar1&11
Ort)mo>lawski)
l:yv.1cruc "'
Oltcoporotic
(Marian
Gr7)mJSłav.s.k1.
Jan
Has1k)
/'.y.,.,icn1c 4 n<>"-Ol9.0I) (Jan
Hasik)
•
JadloW111~1
poychiczny
i
bulimia
(Jc17y
Kos.>wict)
„.,.
„
213
22S
234
238
241
247
2S4
11.
ży.,.ienie
po7,ajelilo„·e
i
dojelitowe
(Bruno
Szczygieł)
261
7
f
I
llJ
Il
1
hJ101iWCJll
.ł,)'v.lrnl11
v.·
11plł14Lhh l~łuft1111
11.1
ł\01l1JW•lP
\'t'u)dt·t.·hni,i,~ka)
żi„11111
w
(fan
ll.1•ik)
,
I
2H
I
IJ1.ł11_.
~poK•hu i)'~ir111.1 1h111111Yrfłlt1
(I
u~'jlll
S1ponn1
1
IJ
.1111111
lurlcJ'ka)
"''''""[.!
·""
9
Praktyczne \Vskazówki
do
prawidło\'vego żywienia
w
różnych
okresach
życia
9.1.
ŻYWIENIE NIEMOWLĄT
I DZIECI
Wanda
Szotowa
285
lłoł
l'111~11ln1ctYt"11
1hcl\'l)'.,:lllt.'
~~łalaor1.11u
K1ulin·ttt.~.1 \\.'111t.11:d111w,ł.11)
l2'ł
l11lff11lc1c
lrlbw
i
ł}·wnoM.·14
(lh·nr)ł.
Cicn•ILLI
102
307
·'17
th
k
<ll>11tn"·1<
Słom
I.o,
Jan I
la\lk
)
121
,„w,
m
9.1.1.
Żywienie niemowląt
9.1.1.1.
Karmienie pler1l14
(karmienie
naturalne)
-
ludzkiego,
technik• kmrmlenla
piersią
laktacja,
skład
mleka
Jedynym
swoislym galunkowo
rokarmem dla
niemowlęcia
jest mleko
matki.
Karmienie
d.dccka
picr~ią
powinno
trwać
od urod7enia
do
9-10
miesiąca
7ycia.
Dla efektywnej
lak1ncji
podstawowe maczcnic ma
uwzględnienie
samoregulacji
okresów
knnnienin
pr7ez osesku,
tj.
jego okres glodu
i
nasycenia,
począwszy
od picrws1ych dni
łycla.
o
nawet
od
pierwszej
godziny
po urodzeniu.
Nnjc1ęqc1ej
ro
kilkunu\tu <Iniach
lub 1..ilku
tygodniach ujawnia
się
swoisty
ryton hiologicwy
l..11rn11cnin
,
w
każdym
prtypndku indywiduulny
i
powtar7alny
cod1iennie
pr.1.c1
okres
knrmicniu. S1aly priyrost masy
ciała
i
waostu
oznaC1;1
pokrydc po1r1ch li7jologicrnych w 1nkrcs1e
ilości
i jakoM:i
składników
pokar·
mowych. Pokarm kobiecy JXlkrywa
bowiem
ct1łkow1cie
7.apotr7ebowaruc
na
1>kladn1l..1
1
mk<lrmowc iywoonego
nom
11iemowl~'1!1a
pr7e7 pierwsze
4-6
moc;ięcy
i}cia
Kontrowcrsyj114
sprawą
Jest
tylko
a1potr7ehowanie
na
witamin~
O,
Więk'Loi.ć
c.lonosrnn}'Ch noworodki>w w pierwszych tygodniach
iycoa
domaga
>1ę
kornucnoa kilkana>cic rnlY na
dobę.
Niekti>rc tylko
nasycaJą
się
ptl
1.amucmu
na okres
4
godzin; urodlone 7.
malą
mas;i
ciała
lub noworodki, a takie
111emo11<lę1a,
<;rybko opró.i:niaj4c.:
ioł;idek
wymagają
karmienia
nawet co 2
god1JO}
.
Gli>d 1 pragnienie
niemowlęcia manif~to11<ane płaczem
lub
l..rz)l.tcm
nalet)
ro1po111a„ać
po
wyklucLCniu innych przyczyn dyokomfortu, t;1l..1d1
9
I
1~
711•11 ph 17y 1111.1111111 11111111111', 11111111c 1111111.1
11111 lyl11111ti pow1ctrla, kolkn
•t711'1J1.1
1
llllll
,
811.lljl"lr"
~11.1111'1111•
J1>1pn111uwc1ti ma
nocu,tawanie
krzyku
111110
p11y~l.1w11·11lo1
<111
1,
p1rr<1; wymugu to konsultacji
lckar1a.
gdyż
na
pewno
IQ
iw1.1tł•1y
" 11111.!1111
111e111owł1·ciu
Po
3
6
tygodniach wiele
niemowląt
nie
t1tłl1 ~i~
/
gło1ł11
w
~1n1łk11
111"y, a niektóre
tego w
ogóle
nigdy nie
czynią.
ł'1<·rn,,7c
2
luh
J
tyg1ldmc
!)O
Urod7ClllU dliecla
\Q
okre>em bardzo
lillnym dla 1<tiniqm1,a111a i U>talcnia
laktacji. h1jolog1a
wyd7icłania
mleka
f7l'l
grut1oł
~utkowy
(lr7cchod11
prtcL
dwie foq
.
.lanim
d1iecko
urod1i
I~.
1hoc1ai tk;mka
wyd1.ielaJąca j~I
w
pełni ro1w1męta,
>eknx:ja mleka jest
1<mnw.1m1 prti:t wysoki poziom estrogenów i (lrogcslcronu w >Urowicy
krwi
lct11rnc1
Po
uro<lti:niu
po.dom t)ch hormonów ohniia
się
i
wtedy ac-tyna
W)J11clanrc mleka
Głi1wnym ch~mictnym bodżcem
do wyd11elania mleka
•t prnl.1ltyna
-
hormon pocdnicgo pl•llil prty...idk1, O(ltymalnym bod7ccm
11
"Y"'arLanfa mleka jest ssanie,
l't>kilrm
W)dL1elany przez p1erw'7C 2-4 dni
!)O
UrOOlCniu twany
je>t
11/1Nrun1
tj. siara, mlu<lt1wo.
Ma
ono 1ólty
kolor.
Jest
ałkalicmc
i ma
rl(kll'q
t1ę>tość
(g·cm'J nii rokarm v.ydllchtn) póaucj. Siara zawiera wiele
117)
w
ięi:cj
bialka
niż
mleko
dOJr7ałe.
1a\
mmcJ
w~glowuJanów
i
tłuszczu.
'ut.1111~ białka
zawartego w siarte
stanowią
immunoglobuliny. prtcdc wszys-
~1111
'clrecyjna
lgA.
W kilku
doi po porodlic siara
pm:chodzi
w mleko
•~
Lwane
przejściowe,
które
ulega
dal~1ym
zmiaoom,
by
około
3
tygodnia
~' 1~•rodzic osiągnąć
L'eChy
charaktery~tyc1ne
dla
dojrlałego
mleka
ludzkiego.
Skład
mleka ludzkiego nic
jcsl staly i nawet
u tej
samej
kobiety
ró~ni
11•
w
rMnych
okresach laktacji i
?.alciy
w
pewnej
mierze od diety karmicielki
11
mlc
wsqstkim dotyczy to rod1.aju
?jadanych
llUSlClów).
istnieją również
111111•c
we
w1głędnym
stęi.cniu
niektórych
składników
mleka wydzielanego
·
ri>1nych (lorach dnia,
a
nawet na
początku
i pod koniec karmienia.
t~1cnie
tlusLczu np. jest
najwięks7.C
okolo poludnia, a najmniejsze
około
11lnucy
i wuasrn w przebiegu
S(loiywaniu
posilku.
Znuc1enie mleka matki dla
niemowlęcia
jest
1wią1.ane
nic tylko
ze
woMym
składem
biochemicznym (tub. 9.1.1), ale
1
właściwościami
wiciu
klMdn1kC.w
ułatwiującymi niemowlęciu Jlrl-CJ~cic
1.
bczpiecmego
środowiska
c„n1t1r1mac1clncgo do
świuta 1ewn~trwcgo
7.nwarta np.
w
tym
mleku
1k1uk1yna
hialko
wiąiqL'C
icluzo
komórki
bakteryJnej 1aroh1ega 1akaic-
t11111
/
,,,
lrair/1111
co/I.
Sworsta
lgA
d1iuh1 w jelicie
mcmowl~cia hamując
W?rost
nn1111ia/anic bakterii
orv
wirusów. P01a t)'m
dL1;1hlją
w 1ym mleku cn1ymy
wlAk1wo'-:iach baktcno.1atyC1n)'ch,
Jlr7eciwttała
7
krwi matcl}ncj. lcukocy-
,, nruu11file
i
m1kroragi,
''lal.ie
niepalo~cnne
bakterie. Tc 1 inne
wła~1woi.ci
1lrk11 lud1k1cgo
i
jego
'kład
gatunkowo •WOi>t) dla potr7eb
ro?Wojow
ych
•rmnw
l~1a
111c
dad14
'ię
1ldtwor
tyć
"
waruok;tcb pulilustrojowych.
I
>oyw1~1e
Ili
rów111r1 pr;1k1yc1nc aspekty
karmi~nia
picn.iq.
Mleko
matki
•I
ł'.1ws1c
li!l\\11
do~trpnc,
ma
wła~iw4
tcmpcralul'\'.
jCl>l
lilW~.te
świeże
l>et
l-•~.1i01J4t)d1
l>.1ltcr11 N1cmo111lrta l.armionc
(liers1~
"I biernie
uodpar-
l•nc
1
w
1h11y11n póh1><:111 iyc1.1
wyl.<111114
mmc1"1Z4
1'1(ladalno~
na
thoroh~
ukl.11111
n1łdcd111wc1111.
11 wyp1y'k .1h11111wy
(tJ.
11111011)' ulc1111v11l' 1111
~k<'•lh'I
wy't\'llll!e
u
nkh
kilkakrnttuc
w1d1.icj ni1 u
k11rmionyd1
vtul1111c
S1ulcc
n1cmowlijt kamuonych
picrsr:1
1.łocis1e,
papkowute, odd11w1111u
kilka
razy w
ciągu
dnia
wykaTUją niżst.e
pH
ni7.
karmionych
vtu1:1111<',
co warunkuje
międtY
innymi
utrzymywanie
się
w
przewodzie
pokarnHIW)lll
niemowlęcia
bak1cr11
l.<1<' tobacil/1is
bifi1Ju,.
<lłównym
cz1nnikiem utrzymuw
cym
lę florę jelitową, .wpubicgającą
ro1(llemowi
pałec1,ek
coli
w ichti1
niemowlęcia,
jest je<lcn
/
c1ynnrków wt.ro>towych (EGF
-
ang.
ep1dcrm.1I
growth factor), LilWIUly w
mleku
ludd1m,
a
nieobecny w mleku krowim
Przej"=iowc
pr1.ec1ww~kawnia
do
karmienia
pien.ią
tc
~trony
d1ii:d1
bądi
mat
li
••I mc1wykle ogranictone.
P1crws1e
dotycl<j
rucdojr?.alości
fiZ)'tlncj
d.ticda (hard10
mal.! uroJ1cmowa masa
ciuła).
lub
mogą wynikać
z
c1~A1c1
infcl.cyJOeJ
łub
nicmfoh)JDCJ choroby dLicck.a, w
Ir.
tórych to stanach mem
owir
mo1c
h)'Ć
1.armionc
kiąganym
pokarmem 7
pier.si
mat.li.
W
ten spo<óh
można
podtrL)1113Ć laktację
do
Clil>U
wygaśnięcia
pr~"<.1wwskazań
do kur
·
mienia
p1cn.u1 Ze
~trony
matki
~
pr1cciwwskuarucm
pr7ąściowym
pt
Lapalcnie
pier.11
w
okrt1>1C
mten~yw
nego
k.'C'.tcnia
antybiotykami
ostre choroh}
1.aka1nc, takie
Jal.
o.pa
wietrzna.
łu-Llusicc
1
inne.
Przeciwwslr.al3n1a
trwale
1c
strony
ma1k1
stanowią:
gruilica Jamista,
wirusowe w:uczepienne
zapalenie
wątroby
Lypu
8,
C
I
in
.•
Li.tk.aicnie
wirusem HlV,
C)tomegalia, zakai.cnic
wirus-cm
opryszczki i
kiłowe
1miany na pien;i
oraz
stany chorobowe
matki,
których leczenie
mogłoby
szkodzić
karm
ionemu
niemowlęciu. Listę
leków
przechodtących
do rokarmu,
szkodliwych
dla
niemowlęcia,
znajdzie czytelnik
w takich
podręcznikach
pcdiatrycmych jak
Pediatria
(wyd. PZWL, Warstawa
1995) lub
Pediarria Nel.wina
(PWN, Waruawa
1995)
i innych.
Koriyści,
które daje karmienie
piersią
dziecku i matce, p-0winno
~·~
przcdstnwiać
kobietom w
okresie
ciąży,
a nawet
dziewczętom
w
szkole.
Udowodniono,
że
podstawowe
1.naczenie dla powodzenia
laktacji,
tj.
skutcc1
nego karmieniu
piersią,
ma postawa matki
świadomie
dokonującej
wybtiru
S(lOsobu iywicnia swojego
niemowlęcia.
W
O>latnich
latach udowodniono,
7e
pierwstym psychofizycznym
bodi-
ccm
do
ro7JlOCtęciu
wydtiełania
mleka jest
połoi.cnie
noworodku
w
kilka
minut
p•l
urod1eniu,je>Lc1c
pr1cd
odpęrnienicm,
na
br:1:uchu
matki
z
usrnmi
w okohcy
sutku, u
mu.t~pnic
podanie
i:o
tło
pieni I
·2
godziny po urod7eniu. Od14d,
1u~
jui.
upr1cd1110
w~pomni:1nl>,
noworodek, a
pol~m niemowlę
(lOWinno hy<·
priybtaw1ane do ricrbi
n11
:ądw1ie,
10
jest kiedy
płac1em
maoirestujc gl6d lub
Jlragnienic. S!>anic jest
llBJ~kutecznicjst)'m
bod}cem do wydliclania mltk11
,
a dobr.re
•>~cy
noworodek a potem
memowi~
najlepiej opró/niajq (licrA.
Do
prawidłowego
wytwarLi<OIB mleka \\ pier>i
koniec1ne
jest równh
i
racjonalne odiywianic
"ię
maiki. Dieta powinna
mieć wi~k~ wartośC
encrgcty•
c1n:1 o
około
500
kcal
i
t;1w1crac
więcej płynów
i witamin nii dla niekarmiqc)dl
,
.
Picn;1
11owmny b)'C utrl) manc \\ naiclytcj crystoi.ci, jednak nic n.olei)
sutl.l'>w
im) w.11:·
wod• cl)
myć mydłem
prz,ed
i
ro
karmienm, lc.:1
dti.1t
"to,
l
y
nu~dn ~
..111111rn1.11111
były
1>uchc.
Pr1cd karmicmem
na)lcp1c1
bft1daw~~
o
1I
11y1lt1da11q111
W
c.lr11ud1/
l11łt 1.11111.ł111111
lt
l'J J
I
Jl\!
r"1l.un11cmu
<lt11•;;k11
11ow11111y
b>c
opróinianc
r J!Hl11\11tlcp11
w
111\11
lnl,~u
NaJbard1iej ko11y•lnc icst
ręczne
odciąganie
1wl11111111,
n
11111lqllrj
t•pru~ma
p1er>
zdrowe.
dobrze
ssące
niemowlę.
Niebei-
p1«n11•t110
z.1~t0Ju
11C1ku1111u iest
najwięlvc
ololo
5.
dnia.
Naleiy
wtedy
b.uJ10
.:1ę•h• pt~)'rn11111ć
c.lLiccko
do
pie,.;i,
Nrcmuy,J~
pl7VUt1„1•ne do piersi
po1~;nno
byc glodnc. )Ucbc,
w warun-
lud1
umi;irl.11wunes11
.icpła
.
W
c1a~ic
larmiema
powinno
być
ułożone
w
1>i•l\lccJ1.ąccJ
pozyq1
na przec.Jramien1u matki.
co
ulatwia mu kontakt
1
111.111.;1
1
oc.Jbunmc
połkniętego
powietr7a
be7
n1cbc1.p1cc1.eń.iwa
wym1oto·
w1111rn
Jc1cli
mutku
nie karmi
jut
"
161.ku. powmnu wy1todnic
sied1icł
na
l
m·'te
/
oparciu mi i jcc.Jnym ramieniem
otac1.11ć
d1iecko, drug11
r~k•1 triymać
p1cr,;, tak by
nienmwlę
swoboc.Jnie obejmowu
lo
ustami
cal~
tirodnwkę
i jej
ol•>l·1kę.
PrLy
każdym
knrmicniu
należy
pr1y~1nwiuć
d1.iccko kolejno do
uhy<lwu piersi.
Nustępne
karmienie
rozpoczynać
od piersi podanej jako
1l111ga
Po nakarmieniu
nale7y d1icclo
potrzymać
w po1ycji wyprostnej do
lllllłllCnlu
wydalenia powietrza
(odbicia)
i
poloz>Ć
na prawym OOkll Jub
l•1rnvku, jezeli w takiej
po.ty~ji można
jui je
l.laść.
W
picrn;,ąch
dniach
;ycia S1.CLególnie
niepokoJący
c.Jla matki
jest 3.
dzieó
7
Clęsto
mal;,ymaln~
utratą
masy
ciała
noworodka
i JCgo
niezwykłą
sennością.
W
następnych
dniach
objawy te
ustępują
i
odtąd
zdrowe d11ccko zachowuje
się
n..l(lO\\
1~-doio
do posiC7..cgólnycb
etapów rozwoju
psychosomatyC7nego. Nowo-
1
tiJcl..
a potem
niemowlę
karmione
wyląC7nic piersią przeciętnie 7Więks1.a
111.1sę
ciala co
tydaeń
o
130-220
g.
Pr1.ez
4-6
miesięcy
po
uroc.Jzeniu wszystkie
Jt~o
potm:by i:ywicnio"e pokrywa pokarm z piersi ma1k1.
poza
witaminą
0
1,
lh>rą należy podawać
codaennie w
ilości
500-800
j.m.
W
5.
micsiijeu (w u1.asadnionych przypadkach w
4.
lub
6.)
należy wprowad:lić
1
•1•·rw~7.y
pMilck lxlzmleczny zbo:i>owo-jarzynowy (kleik
10
:tbo.i;u
bezglutenowe-
µ11,
nr.
ryżu
na
wywarze
z
jednego rod1aju, a potem
7.
wielu rod1.ajów jarzyn),
''}hl.o
dochodzqc do
codlicnnego
podawania
1.upy
jurzynowej. Nru;t>pnie
"'Ili
11wad1ać
'oki owocowe, owocowo-warzywne,
a
potem pr1.eciery owocowe
1\\.u1ywne (nie \tchowui: c.Jo
końca
pierwszego roku
ry•cia owociiw cylrusowych.
1111,kawck, po1t0mel
Cl)
bananów 7e
W?ględu
na ich
wla~1wo<.<:i
alcrgiluj;ice).
l'o
1111e"ącu
dudu11ać
do
ropy
mięw, międ7y
7.
a
8.
m1cs14cem
-
>óhko Jaja.
\\ pm\\aJ1anc proc.Jul.ty
:tboiowc do
10.
miesiąca
l)'Cta
powinny
być
/>e:g/ukfll>•
lt•'.
W
ten
spo~b
mot'.Da
utrzymać
karrmcnic
picmą
do 10-12 miC)i;ica
7ycia.
lli>l~puiąc
U\\U
karm1emn
piersią
op1sanym1 posill.11m1
be1111lcc1nyrni.
Ola
1apobicLcnia alerg1a1cji powodowanej przct
niek1óre produkty
001.·
mk•7nc 1alcca
~ię poc.Jać
p1ers na krótko przed
posiłkiem
bcanlecznym, jak
1011111c1
po
nim
I
l•hlW~U
,1.il l~
<hłf\JUlłlff
p11~11111111.
Jlll'IW~l)'dl
Cll•h
~1>wni11111•• 1~iwi111111~11•111<1;11.1\
„J~llt\\11111111
11•1c.(11iq
111>
1~
~
111ieiqlU
t
)'<ill,
1;ik1111c od \topnia
•l11111•1lu(o.1
'"'"'*'wcj
(h1nlo~1um·1) nh·11111wl~la
1'1oc.:.
o<htawia111a
,,J
picr",
w
kt
iuyml.olw1ck
/
okrcM'>w
pic1w1ir11"
1oku 1yda, powinien
'ię
odbywać
powoli
Po
wprowacJ1cn1u p1,·nuq•h
p.hilkó11
be7mlccznych (pa
tri
W)
icj i ryc.
9.
I.I)
ich
~1oo,owa111e
mote 11
"'u'
pr.r.c1
\alka
miesięcy
opróct
karmienia
picr\ią.
Mot'.Da
rówmci,
'll'"hue
1
wolą
mall.i,
wprowad1ać
np. w
O<htępach
m1C:>ięcznych
p<Nll.1
/
mldH
n;1>t~pnego
(p. 1e;1awienie na s 17)
i
miev;rnek mlCC7'no-zboiowych,
1.1111111u
odpowiednich
posiłków
t
ptcrs1,
chociat obecnie
uważa
się.
1c
tło
kun<"
I.
roku 1ycia
nie nalc.iy
wprowad1ać
po"lków
/.
mleka
krowiego.
Karmienie
picr~1ą
ranne 1 wieczorne (i/lub nocne)
moina
1.alcc11c i<'Vl111
po
12.
m1e,11\cu i:ycia.
Wicie
mutc1'.
spo11ll1111c1n1c
~tosuje
dlugotrwulc
tu~i~
niecałkowite
odstawienill ud piersi. Jest to korzystne dla
niemowlęciu,
li
/lu·
otr1ymuje wtedy jcs1.c:i.c pojcdync1e porcje
optynrnlncgo
dla
siebie
pok11111111
utrtymujll nicocJ1waw1lny
w
innych
wurunkach kontakt
7.
matk11.
POl<arm maiki
--+
--+
o
4
6 m1e11qc
~
Mleko poczqll<owo
Kiełki
5
•
7
mlo1i41C
L~
.....
Owoce. warzywa
(sOl<i.
zUl>kl)
Mleko
następne
I
--+j
,,..
/
/
e
10
m
1e1łąc
L
.......
~
'
.....
I
Mięso
.
ż61tko
1111
Cukier.
lłuszcze
Kaszki
rnleczno~2botow•
dodane
be1glutanowe
Ml oko
modyfikowane,
gluten
--+
„
10
--+
12
mleslqc
..___
I
Mlciko krowie
modyłlkowan•
"'
"
'
Klllkl
ml
ee.z
l'\0-l'bo.t
c'w
•
>
12
mlff•'ICY
..___
Klutkl,
ryl
,
chleb
b•11t...Oply
Ayc.
8.1.1.
Sehemet
wprowadzania
produktów
bezmteetnyeh
(
kłelk6w
bezglutenowych, 1..1wn
c:owo-war<ywnych
oraz mleczno-zboiowych) do diety nlemowlql S1rzalk1
ciągle odnn11~ ol~
do podal.awowych
łu
b
wa.tnych
zaleceń,
przerywane
-
do
zo.loceń
zasto1ow1nyc.h
u1nanla.
W
azyatkle
wprowadzone
w
danym
w
jeku
obowlqzujq
w
wieku
p6tn1
e111yn1
1'11\I
alnwowe
pożywienie
stanowi mle
ko
maiki (lub
jego
1ub1lytu1
modyllkowane
mltko
kruwl•
Od1t1wl1nl1
od
plertl.
JcM to
proces
pr1.echodzcnia
niemowl~cin karmion~go
1
>l<•r•li1
do
iywie11i11
nic1.11lcincgo
od
spożywania
mleka matki.
Zależy
w
więk­
~1tl\l'I
wu
11r1ypudków ud
spo~obu
żywienia niemowlęcia,
l.tóry
wybrała
mall.n
llk
niloko
pocrątkow•
lub
nu1ępne)
12
13
l
IU, 11.
lałur.rne lywlenł•
nlemow1
111
I
Skl;idnlk1
Mikroelementy
(na
litr)
Żelt11(>
(mgJ
Cynl (mg)
Mi
edź
(mg)
Jod
(mg)
Kohalł
(111&)
M11ng.an
(nlA)
~·1 unr
-
-
1y\\1c11io- 11lr11111\\l1fl jest wrml11c111
nkrci.lającym
inne
i:ywicnic
nic-
1111111111[, 111i11!'ll k111111lr1111·
l'"''~1ą,
lec1.
w
okrc1oic, w którym
niemowlę
powinno
K1l11l~11t
Sl.hul
t.
ht"t11h111}'
1lojr1.tkllo
111lr~u
luJ1k1ca.o
--
~
lllWIC'llt I
-
l
1
11111wnunit'
'kl.1<111 chemicznego
mleka
ludzkiego
z
krowim opisano
11 h111
<1111
wiciu puhlik11cjuch,
które
doprowad7.ają
do jednoznacznego wnios-
~łl.
Il'
w W<lfunkuch
i11
Pilro
nic
można odtworzyć
skladu mleka
ludzkiego
1111
1>111lc
mleka innego
ssaka.
ŚwiadC7.y
Io
o
wysokiej
swoistości
gatunkowej
111ltku
ludzkiego. Mleko innych
ssaków
wyka7.uje
swoistość
gaiunkową
adck-
\\.1!1111 tln
potrzeb
jednoimiennego
11utunkowo
oseska,
natomiast
może
być
1111wr1
~1ko<lliwe
dla
osesków
innego
g:uunku, SZCi\C!!Ólnie czlowieka, je7eli
•lmuw
'ię
je
w postaci nie
zmienionej,
tj. nic upodobnionej do mleka
l111l1k1<'ll"·
Wszystkie imitacje
s~
niedoskonale, niemniej w mleku upodab-
1111111vm
dokonuje
się
pewnych zmian, które
zmniejszają
stopie1i
szkodliwości
1111 11111cnionego
mleka krowiego. Nic zmienione pclne mleko krowie w porów-
111111111
/
mlekiem ludzkim zawiera znaC7.nie
wi~ccj białka, podobną ilość,
ale
11111r~o
tlus1czu, mniej
w~glowodanów
i trzykrotnie
więcej
soli
mineralnych.
fi111
11owi•1
one s1.c1.egóinc
zagro:Wnie dla zdrowia
i
życia
niemowlęcia.
Po-
w111luii1c osmotyczne
obcią7.cnic
nerek,
doprowadzają
do
ujemnego
bilansu
w111l11r110. a
przy
zwiększających się
stratach wodnych
do hiperosmii.
Ponadto
wśród składników
mineralnych
zwraca
uwagę d
uże
stężenie
wn11111a i
fosforu ora:i:
mała
wartość
stosunku tych pierwiastków (ta
b.
9.1.1).
Tabela
9.1.1. Porównanie
mleka
ludzkiego
z
mlekiem krowim
">"
~llllllillllL'
ph•i<ilJ
1,5
1,2
0,4
0,07
1,0
3,8
OJ
0,21
0,6
0,02
ll•d
śl•d
(mJl)
Selen (mil
/I
m i
n ok
0.
107
0,02
1
230,0
860,0
1610,0
790,0
230.0
640,0
w•
s
y
(mil/Litr)
-
-
0,04
-
Hi•lydyn«
l1ol1,;w.:yn11
1.eucyoa
Lizyna
Metionina
FcDyl oalłłnin;i
Trc<Jninu
Tryptofan
\\'al ina
Alanina
620,0
220,0
900.0
-
Arginina
Kwas asparaginO\\'Y
Cystyoa
K
wus glulaminowy
(;J
iC)'lla
Prolina
0,43
I
-
-
-
-
ff!Kl,O
2120.0
3S<i0.0
2570.0
870,0
1730,0
1520,0
500.0
2280.0
0,75
1,4
1,7
6,8
0,11
R,S
Składniki
,.._
Skltt.d chemiczny
ludzkiego
87,(>
1,2
0,4
0,6
doj
rzałego
1nleka
Seryna
Tyrozynłl
,___
1,6
krowiego
Wo<ln
(%)
Białko
('Vo)
kaz.cina
scrv.•,t1kowc
ll.lk
1ui.lbumina
ln~IOJllohul
i
nu
biłdko
„
(%)
Tlu"111c1 (0
/u)
Sole
muH.:r.ilnc
(popi
ół,
%)
Lo~tOl3
-
0,3
87,3
3,3
2,8
0,6
0,4
0,2
4.~
W
i
t
a m
i
ny (na
lilr)
Wil•mina A
(mg)
Karc)ten)'
(r
ug)
Witn1ni1Hl
O
(i.m.}
l'okofcrol
(msl
TiHminu (mi,:)
RyhoOuwina
(m~)
Wito.1
ninn
l:J11
(m&)
7.0
3,8
0,21
3,7
0,72
Sole mincrulnc (na
litr)
~·1
akroolc1ucnly
Sód
(m111ol)
Potas
(mmol)
{'hlor (mmol)
\Vnpil
(rng•
-
Kwas
nikotyllo~·y
(mll)
Wit11m1nu
Ru
(1ng)
K
WiL"I
rc11iowy (1
11(1.)
1•0,for
(mg)
Muanc1 (ona)
Smrkt1
(mg)
7.0
14,Q
12,0
330,0
150.0
40.0
140,0
2S,O
3S.O
29.0
1250,0
960.0
120,0
300.0
l)iotyna (µgJ
Kwas
pautotcnowy (mg)
Kwas a::,kor-binowy
(mg)
0,6
1
0,25
40,0
2,4
0,142
0.373
0.18
1,RJ
<!od
1,4
2.0
2.46
52,0
710.0
2975
0,27
0,37
0,6
0,4)
-
1.56
0,51
0,71>
6.6
J.3
22,0
3,4
I
I.O
kcal/litr
kJ/litr
ż
r
6
d
1o:
nltktOrt
dan•
690,0
2890
Walker,
J
B. Watklnt:
Nutrltion fn
Ps1dl11trla
1985,
1 849
oraz
ESPGAN Commlltee on
Nutntlon AAP
LA. Barn•as 1993, • 3541359
w.
H
-
14
15

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin