Muza polska na tryjumfalny wjazd Najaśniejszego Jana III_1996 [Wacław Potocki].pdf

(3383 KB) Pobierz
WACŁAW
POTOCKI
MUZA POLSKA
BIBLIOTEKA
PISARZY
STAROPOLSKICH
zespół redakcyjny
Adam Karpiński (przewodniczący)
Krzysztof Mrowcewicz
Ariadna Masłowska-Nowak (sekretarz)
TOM
4
Instytut Badań Literackich PAN
Stowarzyszenie „Pro Cultura Litteraria”
WACŁAW
POTOCKI
MUZA POLSKA
NA TRYJUMFALNY WJAZD NAJAŚNIEJSZEGO JANA III
W
YDAŁ
ADAM KARPIŃSKI
Ж
■
ЪТГ
Instytut
-M—I
—ß JL A
LiterackicI
Wydawnictwo 1996 Warszawa
I n
I JBdń
aa
Redakcja
Ariadna Masłowska-Nowak
Korekta
Ariadna Masłowska-Nowak
Projekt okładki
Małgorzata Żarska
Opracowanie typograficzne
Adam Rysiewicz
Skład i łamanie
Wydawnictwo IBL / Helena Dziumikowska
Wydrukowano na objętościowym papierze ekologicznym
Munken Print Extra 15
Książka dofinansowana ze środków Komitetu Badań Naukowych
© Copyright by Adam Karpiński, 1996
© Copyright by Stowarzyszenie „Pro Cultura Letteraria”, 1996
© Copyright for this edition by Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich
PAN, 1996
Druk i oprawa
Wrocławska Drukarnia Naukowa
ISBN 83-85605-78-9
WPROWADZENIE DO LEKTURY
SOBIESKI I POTOCKI - BOHATER I AUTOR
MUZY POLSKIEJ
Jan III Sobieski przeszedł do historii literatury w równym stopniu jako
autor listów do Marii Kazimiery i jako bohater literacki - „Tarcza Sarma-
cji”. W masie poświęconych mu utworów poetyckich królowały panegiry-
ki uświetniające kolejne wydarzenia burzliwych dziejów panowania,
niewiele ustępowały im dzieła głoszące przewagi oręża, od sławetnej
wiktorii chocimskiej po jeszcze sławniejszą odsiecz wiedeńską, a wyjątko­
wość postaci króla utwierdzały poematy historiozoficzne wiążące osobę
Sobieskiego z refleksją na temat dziejów narodu, państwa, a nawet chrześ­
cijańskiego świata. Wśród autorów przeważali poeci
minorum gentium,
ale ton nadawali ci, którzy tworzyli kościec literatury końca wieku XVII,
Wacław Potocki i Wespazjan Kochowski; nie zabrakło też w tym hołdo­
wniczym poczcie Jana Andrzeja i Zbigniewa Morsztynów. Pod panegiry-
cznym adresem większości z tych utworów - a jest to znak czasów, odcisk
„wieku panegiryków” - kryło się często coś więcej niż wyrażony w wiąza­
nej mowie hołd. Zainteresowanie postacią Sobieskiego wiązało się z zaan­
gażowaniem poezji w sprawy polityczne, skłaniało do przedstawiania
burzliwej, epickiej nieraz panoramy wydarzeń, wyzwalało wreszcie emo­
cje sarmackich pisarzy.
Muza polska na tryjumfalny wjazd najaśniejszegojana III...
Wacława
Potockiego (1621-1696) wydana została z okazji koronacji Sobieskiego,
która odbyła się w Krakowie 2 lutego 1676 r. Druk ukazał się anonimowo,
na karcie tytułowej zabrakło zarówno informacji o miejscu i roku wyda­
nia, jak i nazwiska autora. Ta nierzadka w owych czasach anonimowość
spowodowała, że aż do dziś rzeczywisty twórca
Muzy polskiej
pozostawał
nieznany . Jako autora wskazano natomiast Stanisława Herakliusza Lu-
1 Problem autorstwa
Muzy polskiej
szerzej omówiłem w artykule:
Sobieski - nie napi­
sany poemat epicki Wacława Potockiego. Śladem atrybucji „Muzy polskiej”,
„Barok” 1/2
(1994), s. 71-84. Tam też dokładniejsze informacje bibliograficzne.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin