ARNE DAHL CIEMNA LICZBA 1 JUŻ ZA PIERWSZYM RAZEM gdy zobaczył szczątki, pojął, że jest w nich coś szczególnego. To było w ubiegły piątek, tuż przed weekendem. Był sam w dole, pozostali wdrapali się już na górę i teraz siedzieli i gadali o podejrzanych planach na weekend. Ich nogi zwisały obok niego pod brezentem, gdy po raz ostatni w tym tygodniu miał wbić łopatę w ziemię, i… zamarł. Ale to było wtedy. Teraz było teraz. To było coś zupełnie innego. Od tego czasu upłynął niemal cały weekend. Ponury weekend. Szalony weekend. Niepotrzebny weekend. Ale teraz było teraz. Skręcił firmowym samochodem w Stora Nygatan przecinającą Starówkę i jego oczom ukazał się widok konnego posągu Karola XIV Jana przy Slussen. Stał w promieniach słońca, które wydawały się padać niemal poziomo, tak jakby słońce ostrożnie opuściło duży palec do jeziora Melar i zastanawiało się, czy odważy się zanurzyć w nim całe. Ale to było złudzenie. Choć zbliżał się wieczór, słońce stało wysoko na niebie. To, że Sztokholm wyglądał tak dziwnie magicznie, wynikało zapewne z podwójnego odbicia słońca w słonej i słodkiej wodzie zatoki Saltsjön i jeziora Melar. Nie potrafił pozbyć się wrażenia, że było coś szczególnego w świetle tu, przy Slussen, gdzie jezioro łączyło się z morzem. Lustrzana sztuczka samego Boga. Otrząsnął się i skupił na Stora Nygatan. Kogo można spotkać na Starówce wczesnym niedzielnym wieczorem w połowie czerwca? Głównie Japończyków, pomyślał z krzywym uśmiechem. Może paru Amerykanów, jakiegoś pojedynczego Niemca czy Holendra. Być może zagubioną rodzinę ze Smalandii. Ale na pewno nie mieszkańca Sztokholmu. Żadnych świadków, którzy zostaną w mieście. Jakby to ze świadkami było aktualne. Firmowy samochód wsunął się powoli pomiędzy prastare fasady domów; wydawały się zamykać wokół niego, układać w strzałkę wskazującą prosto na niego. Czuł się tak, jakby patrzył na niego cały Sztokholm. Po kilku sekundach w oddali pojawił się jednak brezent, niczym zagubiona piaszczysta wydma. Wyglądał na szczęście na nietknięty. Jak miraż. Nie, nie miraż. Oaza. Przejście do lepszego świata. Do lepszego życia. Istnieje szczegółowy plan postępowania dla robotników natrafiających na znaleziska archeologiczne. Wytyczne Głównego Urzędu Ochrony Zabytków dla robót ziemnych na terenie Starego Miasta. Ziemia tutaj jest naszpikowana historią. Nie sposób wbić łopaty tak, by nie dokopać się do ukrytej przeszłości. Z każdym krokiem, który robi się na starej wyspie Stadsholmen, stąpa się po kryjących się pod nogami światach. Podziemnych światach, minionych światach, nieznanych światach. Światach, które mogą zmienić teraźniejszość. Mrocznych światach. „Chłopcy, przecież wiecie, że każde, nawet najmniejsze znalezisko to nowy kawałek układanki, jaką jest historia Sztokholmu”. Zobaczył przed sobą napuszonego Allhema, gdy ten dureń wsunął gębę pod brezent i znowu wygłosił to niby- swojskie napomnienie, które wygłaszał już tuzin razy wcześniej. No przecież nie po raz pierwszy kopał na terenie Starówki. I nie był to też pierwszy raz, gdy natrafił na znalezisko. Podczas kopania przy Drakens gränd kilka lat temu znalazł srebrną zastawę z początku osiemnastego wieku, a zaledwie kilka miesięcy temu w dole przy Köpmangatan natrafił na nietkniętą czaszkę kobiety ze średniowiecza. Napuszony Allhem oczywiście się pojawił i wrzeszczał o grabarzu z Hamleta. Teraz faktycznie miałby coś, o czym mógłby wrzeszczeć, pomyślał, gdy firmowy samochód powoli sunął wzdłuż Stora Nygatan. Zdarzało się, że robotnicy mieli gdzieś wszystkie te wytyczne; pogwizdując, wdeptywali stary cebrzyk czy sczerniałą kość łokciową głębiej w ziemię i pracowali dalej jakby nigdy nic. Wszystko po to, żeby uniknąć ciągłych przerw w pracy i czasochłonnych wizyt oderwanych od rzeczywistości archeologów, których całe życie toczyło się w jakimś innym stuleciu. W gruncie rzeczy przecież naprawdę nic się nie stało. Nienawidził słowa „chłopcy”. To był tylko nowocześniejszy sposób, by z bardzo zadartym nosem powiedzieć „poddani”. Chłopaki, nie „chłopcy”, byle tylko nie „chłopcy”, siedzieli obok niego, machając nogami, i gadali o tym, o ile łatwiej jest poderwać laskę, jeśli tylko wybrać się na potańcówkę kawałek za miasto. Rille powiedział: – W promieniu dziesięciu mil jest ciężko. Dalej są zupełnie inne reguły. – Rzeczywiście tak jest – zgodził się Berra. – Nie przejmują się, że mają mężów. To właśnie w tamtej chwili miał po raz ostatni wbić łopatę w ziemię i… zamarł. Potem przyszedł weekend. Wyszło głupio – nie tak. Kobiety są diabłami. I aniołami. Aniołami i diabłami. Kiedy człowiek myśli, że są aniołami, są diabłami, a gdy myśli, że są diabłami, są aniołami. Marja. Gdybyś tylko się przyznała. Powiedz, z kim się spotykasz? Opowiedz, dlaczego jest o tyle lepszy ode mnie. Ale nie okłamuj mnie więcej. Nie zniosę więcej kłamstw. Piekielny weekend. Walka. Najczarniejsza zazdrość. Z godziny na godzinę szczątki wydawały mu się coraz ważniejsze. Im głębiej on i Marja zapadali się w to czarne bagno, tym wyraźniej miał je przed oczami. Jak drogę do lepszego życia. Drogę, na którą właśnie wstąpiłem, myślał, gdy firmowy samochód dojechał do brezentu. Wycofał w taki sposób, by kryta platforma znalazła się jak najbliżej dołu, i rozejrzał się wokół. Pojedynczy wieczorni przechodnie. Wyłącznie turyści. Nawet Japończycy z aparatami fotograficznymi na brzuchach, tak jak przewidywał. Wyskoczył z samochodu, zszedł do dołu, opuścił za sobą brezent i zapalił latarkę. W tej samej sekundzie, gdy Berra powiedział: „mają gdzieś, że mają mężów”, w tej samej sekundzie, gdy miał po raz ostatni wbić łopatę w ziemię i zamarł, zdał sobie sprawę, że to było coś innego niż zwykle. Krawędź starej trumny. Przez chwilę się w nią wpatrywał. Gdy pochylił się i zaczął unosić wieko, Rille i Berra dalej gadali o chętnych mieszkankach Nynäshamn i napalonych dziewczynach z Enköping. Po chwili nogi nad nim zniknęły i Rille zawołał: – No to jak, Steffe?! Idziesz z nami do monopolowego?! – Zanim się zrobi cholerna kolejka… – dodał Berra. – Pojadę do domu! – zawołał. – Upaprałem sobie spodnie cholernym olejem. – Biedactwo! – ryknął Rille. – No to widzimy się w poniedziałek – powiedział Berra. – Nie przejmuj się tak babą, Steffe. – Chyba pójdziemy do Gimo – powiedział Rille. – Tam ani jedna laska nie nosi majtek. Słyszał, jak dalej gadają, ich głosy stawały się coraz cichsze i w końcu zupełnie zamilkły. Zapadła absolutna cisza. Wieko trumny było odsłonięte. Zadrżał lekko, gdy wyczuł, że nie trzyma zbyt mocno. Odsunął je na bok. Ale to było wtedy. Możliwe, że przez cały ten cholerny weekend zastanawiał się nad tym, co wtedy zobaczył, ale teraz – bo teraz było teraz – był całkowicie pewien, że wszystko było dla niego jasne już wtedy. Od pierwszego spojrzenia. W...
krobert12345