00. ENCYKLIKI.pdf

(299 KB) Pobierz
Ze zbiorów
Zygmunta Adamczyka
Encykliki
1
Doktryny katolickie
Doktryna socjalna Kościoła XIX wieku powstała w konfrontacji Ewangelii i zasad tam
zawartych z rzeczywistością. Kościół zajął stanowisko w sytuacji uprzemysłowienia w
kwestii społecznej. Doktryna socjalna Kościoła jest integralną częścią chrześcijańskiej
koncepcji
życia.
Jej celem jest pasterska posługa, stymulująca integralny rozwój człowieka.
Na tą doktryną składa się 8 encyklik i konstytucja duszpasterska:
1.
Rerum nova rum (1891) Leona XIII
o kwestii robotniczej zapoczątkowała
powstanie doktryny. Była odpowiedzią kościoła na postulaty reform społeczno-
gospodarczych i była zajęciem stanowiska w kwestii narastających konfliktów między
kapitałem a
światem
pracy. Ideą przewodnią tej encykliki była chrześcijańska idea
własności prywatnej. Centralną tezą było stwierdzenie,
że
socjalizm oparty na
własności wspólnej to rozwiązanie fałszywe. Twierdzono,
że
dla każdego robotnika
własność prywatna jest celem pracy, owocem oszczędności i sposobem rozwoju siebie
i rodziny. Własność wspólna jest szkodliwa dla robotnika, sprzeciwia się prawu natury
i zagraża rodzinie. Państwo ma obowiązki do których w pierwszej kolejności zalicza
się: troskę o dobrobyt ogółu co w konsekwencji oznacza opiekę nad warstwami
najsłabszymi ekonomicznie. Państwo nie może być bierne wobec ubóstwa, bo ma
zabezpieczać ideę sprawiedliwości.
2.
Quadraqesimo anno (1931) Piusa XI
o odnowieniu ustroju społeczno-
gospodarczego. Tłem encykliki był wielki kryzys gospodarczy. Zawiera ona krytykę
zarówno liberalizmu jak i socjalizmu. Liberalizm bowiem nie jest zdolny do
sprawiedliwego rozwiązywania kwestii społecznej, socjalizm natomiast doradził
lekarstwo
„stokroć gorsze od choroby”.
Pius Xi postulował odnowienie ustroju
społecznego. Państwo jako podmiot reform miało się kierować zasadą pomocniczości.
Jej istotą było uznawanie pierwszeństwa inicjatywy oddolnej i wspomagający
charakter interwencji państwa.
3.
Mater et magistra (1961) Jana XXIII
o przemianach w
świecie
współczesnym.
Encyklika dostrzega zmiany zachodzące w rozwoju ludzkości, ale dokonuje także
moralnych ocen istniejącej rzeczywistości. W dziedzinie
życia
gospodarczego
encyklika uznaje pierwszeństwo prywatnej inicjatywy poszczególnych ludzi, a
interwencje państwa ogranicza do pobierania, pobudzania,, koordynowania, pomocy i
uzupełniania pobudzanych inicjatyw indywidualnych zgodnie z zasadą
pomocniczości. Państwo ma zadanie realizacji
„dobra wspólnego”,
które jest w
istocie rzeczy programem katolickiej polityki społecznej. Obejmuje ona:
a)
Zatrudnienie jak największej liczby pracowników;
b)
Przeciwdziałanie tworzeniu się uprzywilejowanych grup społecznych;
c)
Odpowiednie dostosowanie płac do cen towarów;
d)
Likwidację lub ograniczenie dysproporcji między rolnictwem, przemysłem a
usługami;
e)
Troskę o to, by osiągnięty dobrobyt służył następnym pokoleniom.
Jan XXIII postulował szeroką humanizację ustroju przedsiębiorstwa przez
upodmiotowienie i udział pracowników we wszystkich dziedzinach
życia.
Szczególnym wyrazem tego procesu miało być upowszechnienie własności. Do
2
nowych aspektów w kwestii społecznej zaliczono zaniedbania w rolnictwie. Cechą
charakterystyczną encykliki jest zasada proporcjonalnego rozwoju społecznego, która
zakładała dynamiczną równowagę sił, wartości i kierunków działania.
4.
Pacem in terris (1963) tzn. pokój na ziemi, Jana XXIII
o prawach człowieka. Punktem
wyjścia encykliki jest stwierdzenie,
że
koniecznym warunkiem pokoju jest
ład,
porządek
w
świecie
i pomiędzy ludźmi. Jan XXIII wymienia szereg praw określających porządek
między ludźmi:
a) Prawo do
życia
b) Prawo do godnej człowieka stopy
życiowej
c) Prawo do wolnego wyboru stanu cywilnego i swobody
życia
rodzinnego
d) Prawo do godziwych warunków pracy
e) Prawo do sprawiedliwego wynagrodzenia
f) Prawo do własności prywatnej
g) Prawo do zrzeszania się
h) Prawo do emigracji i imigracji
i) Prawo do udziału w
życiu
publicznym
Przypomina ona zadania władzy, których treścią jest realizacja dobra wspólnego. To
swoisty program społeczno-gospodarczy oparty na godności człowieka.
5.
Gaudium et spes (1965)
Konstytucja o Kościele w
świecie
współczesnym; uchwalona w
czasie V soboru watykańskiego. Opowiada się za metodą dialogu ze wszystkimi ludźmi,
ale odrzuca ateizm. Związek z polityką społeczną zawarty jest w tej części konstytucji,
która mówi o braku równowagi w
świecie
i samym człowieku. W konstytucji wyrażono
potrzebę usunięcia ogromnych różnic gospodarczo-społecznych jakie dzielą ludzi i
zagrażają tak sprawiedliwości jak i godności człowieka.
6.
Popularum progressio (1967) Pawła VI
o rozwoju ludów. Mówi o kwestii społecznej w
wymiarze
światowym.
Jest uznawana za konkretny program przezwyciężania
niedorozwoju, ubóstwa , przeludnienia i głodu w skali
światowej.
W/g tej encykliki całość
działań społeczności międzynarodowej winna być podporządkowana rozwojowi
ludzkiemu. Rozwój jest nowym imieniem pokoju i oznacza przejście od warunków
życia
mniej ludzkich do warunków bardziej godnych człowieka. Encykliki proponuje realizację
międzynarodowego programu pomocy dla rozwoju podstawowych dziedzin takich jak:
oświata, zdrowie, kultura i rozbudowa infrastruktury.
7.
Laborem exercens (1981) Jana Pawła II
została wydana w 90-tą rocznicę rerum
novarum. Punktem wyjścia tej encykliki jest diagnoza głębokich przemian technicznych,
ekonomicznych, politycznych jakie zaszły na
świecie
od czasów Leona XIII. Centralną
tezą tej encykliki jest stwierdzenie ,
że
praca ludzka to klucz do rozwiązania kwestii
społecznej. Praca jest rozumiana w dwojakim znaczeniu:
a) przedmiotowym jako technika panowania nad ziemią;
b) podmiotowym jako człowiek stanowiący ostateczny cel pracy.
Jan Paweł II uważa,
że
istnieje zagrożenie porządku własności w istniejących systemach
pracy. Człowiek jest traktowany w niej jako towar lub jako siła robocza. W tym
historycznym konflikcie Kościół wyraża pogląd,
że
człowiek ma zawsze pierwszeństwo
przed materią. Encyklika podkreśliła podmiotowe znaczenie związków zawodowych ,
wskazując ,
że
są one wykładnikiem walki o sprawiedliwość społeczną.
3
8.
Solicitudo rei socialis (1987) Jana Pawła II
o społecznej trosce kościoła . Prezentuje
panoramę współczesnych kwestii społecznych. Zalicza się do nich rosnący dystans
między bogatą północą a biednym południem. Krytykuje ona cywilizację konsumpcji .
Rzeczywisty rozwój wg Jana Pawła II oznacza poszanowanie i realizację praw człowieka.
Istotną rolę odgrywa zasada solidarności czyli protest przeciwko degradacji człowieka
jako podmiotu pracy. Sugeruje ona konieczność prowadzenia międzynarodowej polityki
społecznej której celem byłaby realizacja praw człowieka.
9.
Centesimus annus (1991) Jana Pawła II
(w setną rocznicę rerum novarum). Rocznica
stała się okazją do pogłębienia tezy Leona XIII iż socjalizm jest rozwiązaniem fałszywym.
Jan Paweł II zauważa upadek socjalizmu jako skutek błędnej koncepcji osoby ludzkiej.
Dokonano tu również krytyki społeczeństwa konsumpcyjnego jako modelu rozwoju który
pomija wartości duchowe . Encyklika opowiada się za budową nowego modelu
społeczeństwa w którym miałyby istnieć:
a) wolność pracy;
b) uczestnictwo;
c) przedsiębiorczość;
dlatego współpraca międzynarodowa jest potrzebna tak jak i pomoc krajów bogatych na
rzecz słabszych i biednych. Podmiotem takich obowiązków jest państwo które ma
zabezpieczać dobra zbiorowe takie jak
środowisko
naturalne i ludzkie.
4

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin