5_Peryderma i martwica_2011.pdf

(1204 KB) Pobierz
Wtórne tkanki okrywaj¹ce roœlin drzewiastych:
peryderma (korkowica) i martwica korkowa (korowina)
Zak³adanie siê perydermy i metamorfizacja ³yka niefunkcjonuj¹cego
Zak³adanie siê perydermy (korkowicy), w³aœciwoœci korka
Przekrój poprzeczny przez perydermê w 1-rocznej ³odydze bzu czarnego - Sambucus nigra
(przewiertniowate - Caprifoliaceae). Budowa mikroskopowa. Preparat trwa³y, barwiony - œciany
celulozowe zabarwione s¹ na czerwono.
Na podstawie obserwacji mikroskopowej i objaœnieñ uzupe³nij rysunek i odpowiedz na pytania:
1) W opisie rysunku uzupe³nij w³aœciwoœci komórek perydermy (¿ywe/martwe, cienko-/gruboœcienne, œciany
celulozowe/skorkowacia³e, œciany sztywne/giêtkie) oraz ich funkcje (twórcza, okrywaj¹ca, spichrzowa).
2) Z jakich komórek i gdzie odró¿nicowuje siê w ³odydze bzu pierwszy felogen?
3) Porównaj kszta³ty komórek perydermy, opisz ich uk³ad, wyjaœnij z czego on wynika.
4) Czym wyró¿nia siê obszar przetchlinki i jaka jest jej funkcja?
skórka - pierwotna tkanka okrywaj¹ca,
przez pewien czas wspó³istnieje z peryderm¹, potem obumiera i z³uszcza siê
korek (felem): komórki martwe; ..............................................
....................................................................................................
kambium korkotwórcze (felogen): komórki ¿ywe; ............
.......................................................................................
feloderma: komórki ¿ywe; ................................................
.......................................................................................
Ad. 2.
Ad. 3
Ad. 4.
Korek naturalny u¿ytkowy (korki do butelek, podstawki korkowe), parafarmaceutyki i surowce
zielarskie z kory dêbu, wierzby, kruszyny i innych gatunków drzew. Obserwacja makroskopowa.
Na podstawie obserwacji ww. obiektów opisz w³aœciwoœci fizyczne (gêstoœæ, przewodnictwo cieplne,
przepuszczalnoœæ dla cieczyi gazów) , mechaniczne (reakcja na odkszta³cenia np. œciœliwoœæ, sprê¿ystoœæ) i
chemiczne (toksycznoϾ, palnoϾ, reaktywnoϾ) korka.
Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, SGGW w Warszawie
52
1246966146.051.png 1246966146.057.png 1246966146.058.png 1246966146.059.png 1246966146.001.png 1246966146.002.png
Rozwój perydermy i metamorfizacja tkanek po³o¿onych na zewn¹trz od kambium
Przekroje poprzeczne przez pieñ jod³y pospolitej - Abies alba (sosnowate - Pinaceae ). U jod³y
pierwszy felogen funkcjonuje kilkadziesi¹t lat. Wraz z wiekiem w perydermie przyrasta g³ównie
pok³ad korka, jednak jednoczeœnie jego najstarsze warstwy z³uszczaj¹ siê.
1
2
3
4
5
10
wtórne ³yko
sklereidy
kora pierwotna
peryderma
15
1 mm
20
Na podstawie obserwacji mikroskopowej oraz zamieszczonego powy¿ej schematu napisz na czym polegaj¹,
jak postêpuj¹ i jakich tkanek dotycz¹ przekszta³cenia zachodz¹ce na zewn¹trz od kambim wraz z wiekiem
drzewa i rozwojem perydermy. Jakie procesy czêsto poprzedzaj¹ skleryfikacjê komórek? Jak zmienia siê
szerokoœæ pok³adów tkanek le¿¹cych na zewn¹trz od kambium?
Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, SGGW w Warszawie
53
1246966146.003.png 1246966146.004.png 1246966146.005.png 1246966146.006.png 1246966146.007.png 1246966146.008.png 1246966146.009.png 1246966146.010.png 1246966146.011.png 1246966146.012.png 1246966146.013.png 1246966146.014.png 1246966146.015.png 1246966146.016.png 1246966146.017.png 1246966146.018.png 1246966146.019.png 1246966146.020.png 1246966146.021.png 1246966146.022.png 1246966146.023.png 1246966146.024.png 1246966146.025.png 1246966146.026.png 1246966146.027.png 1246966146.028.png 1246966146.029.png 1246966146.030.png 1246966146.031.png 1246966146.032.png 1246966146.033.png
Powstawanie i rozwój martwicy korkowej (rhytidome, rhytidom)
Martwica korkowa u sosny pospolitej - Pinus sylvestris (sosnowate - Pinaceae) - obserwacja
makroskopowa.
Opisz budowê makroskopow¹ lub narysuj fragment martwicy korkowej uwzglêdniaj¹c p³aszczyznê czo³ow¹ i
wierzchni¹ obiektu i wprowadzaj¹c terminy: pok³ady korka bêd¹ce pozosta³oœci¹ starszych peryderm,
zmetamorfizowane, niefunkcjonujace ³yko wtórne. Jaki uk³ad i barwê maj¹ pok³ady korka a jak wygl¹da
zmetamorfizowane ³yko?
Przekrój poprzeczny przez martwicê korkow¹ u sosny pospolitej - Pinus sylvestris (sosnowate -
Pinaceae).
Budowa mikroskopowa. Preparat nietrwa³y, nie barwiony.
Zwróæ uwagê na wystêpowanie ró¿nych rodzajów korka w jednym pok³adzie. Opisz budowê mikroskopow¹
martwicy lub narysuj jej schemat wprowadzaj¹c terminy: pok³ady korka bêd¹ce pozosta³oœci¹ starszych
peryderm; korek flobafenowy, g¹bczasty i kamienny; zmetamorfizowane, niefunkcjonuj¹ce ³yko wtórne. Zwróæ
uwagê na ró¿nice w wymiarze promieniowym komórek korka, gruboœci i zabarwieniu ich œcian oraz
zabarwieniu wnêtrz komórek. Na czym polega metamorfizacja ³yka u sosny?
Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, SGGW w Warszawie
54
1246966146.034.png 1246966146.035.png 1246966146.036.png 1246966146.037.png 1246966146.038.png 1246966146.039.png 1246966146.040.png
Martwica korkowa u dêbu - Quercus sp. (bukowate - Fagaceae) - obserwacja makroskopowa.
Opisz lub narysuj fragment martwicy korkowej uwzglêdniaj¹c p³aszczyznê czo³ow¹ i wierzchni¹ obiektu i
wprowadzaj¹c terminy: pok³ady korka bêd¹ce pozosta³oœci¹ starszych peryderm, zmetamorfizowane ³yko
wtórne, grupy sklereidów na terenie przekszta³conego ³yka wtórnego.
Przekrój poprzeczny przez martwicê korkow¹ dêbu.
Budowa mikroskopowa. Preparat nietrwa³y, nie barwiony.
Opisz budowê martwicy lub narysuj jej schemat wprowadzaj¹c terminy: pok³ady korka bêd¹ce pozosta³oœci¹
starszych peryderm; korek flobafenowy; zmetamorfizowane, niefunkcjonuj¹ce ³yko wtórne, sklereidy, w³ókna
³ykowe sklerenchymatyczne, zeskleryfikowane promienie ³ykowe.
Zwróæ uwagê na wygl¹d komórek korka. Napisz na czym polega metamorfizacja ³yka u dêbu.
Literatura podstawowa:
Hejnowicz Z. - Anatomia i histogeneza roœlin naczyniowych. 2002. PWN.
Tomanek J. - Botanika leœna. 2008. PWRiL, Warszawa.
&
Literatura uzupe³niaj¹ca:
Hejnowicz Z. - Anatomia rozwojowa drzew. 1973. PWN, Warszawa.
Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, SGGW w Warszawie
55
1246966146.041.png 1246966146.042.png 1246966146.043.png 1246966146.044.png 1246966146.045.png 1246966146.046.png 1246966146.047.png 1246966146.048.png 1246966146.049.png 1246966146.050.png 1246966146.052.png 1246966146.053.png
W³aœciwoœci perydermy i martwicy korkowej oraz ich funkcje
Na podstawie obserwacji obiektów makro i mikroskopowych oraz objaœnieñ prowadz¹cego odpowiedz
pisemnie na nastêpuj¹ce pytania :
1. Na czym polega korkowacenie (suberynizacja) œciany komórkowej?
2. Jaki w³aœciwoœciami charakteryzuj¹ siê komórki o œcianach skorkowacia³ych?
2. Czym ró¿ni siê peryderma od martwicy korkowej i w jakiej kolejnoœci te tkanki powstaj¹?
3. Jakie funkcje spe³niaj¹ peryderma i martwica korkowa? Jakie komórki, i które z ich cech w g³ównej mierze
decyduj¹ o w³aœciwoœciach tych tkanek?
Literatura podstawowa:
Hejnowicz Z. - Anatomia i histogeneza roœlin naczyniowych. 2002. PWN.
Tomanek J. - Botanika leœna. 2008. PWRiL, Warszawa.
&
Literatura uzupe³niaj¹ca:
Hejnowicz Z. - Anatomia rozwojowa drzew. 1973. PWN, Warszawa.
Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowane przez zespó³ pracowników Samodzielnego Zak³adu Botaniki Leœnej, SGGW w Warszawie
56
1246966146.054.png 1246966146.055.png 1246966146.056.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin