Lk_Dostosuj zakład do obowiązującego prawa.pdf

Stanisław Staszewski

Dostosuj swój zakład

do obowiązującego

prawa pracy

Lista kontrolna z komentarzem

– 1 –

Projekt okładki

Dorota Zając

Opracowanie typograficzne i łamanie

Barbara Charewicz

Wydawca:

GŁÓWNY INSPEKTORAT PRACY

Departament Informacji i Promocji

www.pip.gov.pl

e-mail: kancelaria@gip.pl

– 2 –

WSTĘP

Poszanowanie godności i innych dóbr osobistych pracownika oraz za-

pewnienie mu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy są podstawowymi

obowiązkami pracodawcy. Problem ochrony pracownika w procesie pracy ma

nie tylko aspekt humanitarny, ale również ekonomiczny. Człowiek w trakcie

wykonywania pracy narażony jest na zagrożenia wynikające nie tylko z samej

pracy, ale również z oddziaływania warunków środowiska, w którym pracuje.

Wskutek tego odczuwanie przez niego uciążliwości pracy będzie tym niższe, a

jej efektywność tym wyższa, im bardziej sprzyjające będą warunki, w których

ona przebiega.

Coraz częściej upowszechnianym narzędziem do określenia, czy działa-

nia w zakładzie pracy są zgodne z obowiązującym prawem oraz wskazania czy

i gdzie występują nieprawidłowości, są listy kontrolne. W założeniach stanowią

one narzędzie służące do oceny rzeczywistego poziomu przestrzegania pra-

wa w danym zakładzie, na stanowisku pracy.

Prezentowana w opracowaniu Lista kontrolna jest przeznaczona

w szczególności dla pracodawców (właścicieli małych zakładów pracy) jako

pomoc w ocenie prawnej ochrony pracy oraz warunków bezpieczeństwa i

higieny pracy w zakładzie.

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy określa prawa i obo-

wiązki pracowników i pracodawców. Jest to podstawowy akt prawny

z zakresu prawa pracy, lecz nie jedyny. Szereg zagadnień uregulowany jest

w przepisach odrębnych.

Praktyka (prowadzone przez inspektorów pracy czynności kontrolno-

nadzorcze) wykazuje, że przepisy prawa pracy w wielu przypadkach nie są

przestrzegane. Powodem tego stanu (w większości małych firm) jest niewie-

dza pracodawcy o obowiązującym stanie prawnym oraz brak środków finan-

sowych, aby sprostać ustawowym (prawnym) obowiązkom.

Problematyka bhp i prawnej ochrony pracy jest skomplikowana, występu-

je w różnych aspektach działalności firmy, dlatego przygotowano zestaw upo-

rządkowanych, pogrupowanych problemowo i w jednolity sposób zredagowa-

nych pytań wymagających sformułowania konkretnej odpowiedzi. Pytania za-

warte w liście kontrolnej zostały wybrane na podstawie przeprowadzonych

kontroli i najczęściej występujących nieprawidłowości. Opracowanie ma cha-

rakter ogólny, aby było użyteczne w zakładach różnych branż. Zachowano

zbliżony poziom ogólności pytań, a zagadnienia potraktowano w sposób rów-

norzędny. Lista kontrolna zawiera wykaz potencjalnych nieprawidłowości

mogących występować w większości małych przedsiębiorstw wraz z niezbęd-

nymi odniesieniami do obowiązujących przepisów.

Kontrola (czy samokontrola) jest porównaniem stanu obecnego do stanu

prawidłowego (zgodnego z obowiązującym prawem). Jej celem jest likwidacja

występujących w przedsiębiorstwie nieprawidłowości i zagrożeń poprzez

podjęcie działań korygujących.

Jak używać listy kontrolnej?

W celu dokonania samokontroli należy wykorzystać listę (stanowiącą

załącznik nr 1) oraz udzielić (na postawione w niej pytania) odpowiedzi ,, Tak”

lub ,, Nie”, a w przypadkach, gdy podany problem nie występuje w zakładzie -

odpowiedzi ,, Nie Dotyczy” . Pracodawco, jeżeli na pytanie odpowiedziałeś

twierdząco, przejdź do następnego ( Æ ). Jeżeli odpowiedź jest negatywna,

zapoznaj się z komentarzem ( Ä ).

Kodeks pracy zawiera prawa i obowiązki pracowników i pracodawców.

Zawiera również pojęcie prawa pracy. Rozumie się przez to przepisy kodeksu

pracy oraz przepisy innych ustaw i aktów wykonawczych określające prawa i

obowiązki pracowników oraz pracodawców, a także postanowienia układów

zbiorowych pracy i innych opartych na ustawie porozumień zbiorowych, okre-

ślających prawa i obowiązki stron stosunku pracy. Do źródeł prawa zalicza

się również wewnątrzzakładowe uregulowania, do których należą między

innymi regulaminy pracy, regulaminy wynagradzania oraz statuty określające

prawa i obowiązki stron stosunku pracy.

– 3 –

Co powinno się wykonać w przypadku odpowiedzi ,,NIE”

Termin realizacji

zgodnie

z przepisami

prawnymi

Odpowiedzi

L.p

Pytania dotyczące

badanego zagadnienia

Nie

dotyczy

Podstawa prawna podejmowanych działań naprawczych [nr pozycji literatury]

Tak

Nie

Informacje ogólne

Pracodawco, czy

zawiadomiłeś na piśmie

Państwową Inspekcję

Pracy o miejscu, rodzaju

i zakresie prowadzonej

działalności?

Tak

Nie

Pracodawco, jeśli rozpoczynasz działalność, masz obowiązek w terminie 30

dni od dnia rozpoczęcia działalności zawiadomić na piśmie właściwego in-

spektora pracy i właściwego państwowego inspektora sanitarnego o miejscu,

rodzaju i zakresie prowadzonej działalności.

30 dni

od rozpoczęcia

działalności.

Jak ten obowiązek spełnić?

Państwowa Inspekcja Pracy opracowała formularz (druk). Możesz pojawić się

w placówce (okręgu, oddziale lub biurze terenowym) Państwowej Inspekcji

Pracy, wówczas otrzymasz stosowny druk, wypełnisz go i prześlesz (dostar-

czysz) do naszej jednostki terenowej. Formularz znajdziesz również na stronie

internetowej PIP (www.pip.gov.pl).

art. 209 § 1 [1]

Pracodawco, czy wyko-

nałeś wcześniej wydane

decyzje inspektora pra-

cy?

Jesteś obowiązany wykonać decyzje wydawane przez organy nadzoru nad

warunkami pracy. Pamiętaj, że jeśli odwiedzi Cię inspektor pracy, kontrolę

rozpocznie od sprawdzenia realizacji wcześniej wydanych decyzji. Sprawdź

więc, czy zostały wykonane decyzje. Sięgnij do dokumentu NAKAZ (jeśli

byłeś kontrolowany), zobacz, czego dotyczyły wydane decyzje, czy upłynęły

już terminy ich wykonania, a jeżeli tak, zastosuj się do pouczenia - poinformuj

instytucję o wykonaniu decyzji.

Nie później niż z

upływem terminu

wykonania określo-

nego w nakazie.

art. 207 § 2 pkt 3 [1]

Pracodawco, czy wyko-

nałeś wcześniej wydane

decyzje Państwowej In-

spekcji Sanitarnej?

Jednym z organów nadzoru jest Państwowa Inspekcja Sanitarna. Pracodawco,

decyzje wydawane przez te organy jesteś również obowiązany wykonać, a

inspektor pracy w trakcie czynności kontrolnych dokona sprawdzenia realizacji

tych decyzji. Upewnij się więc, czy zostały one wykonane.

Nie później niż z

upływem terminu

wykonania określo-

nego w decyzji.

art. 207 § 2 pkt 3 [1]

– 4 –

Co powinno się wykonać w przypadku odpowiedzi ,,NIE”

Termin realizacji

zgodnie

z przepisami

prawnymi

Odpowiedzi

L.p

Pytania dotyczące

badanego zagadnienia

Nie

dotyczy

Podstawa prawna podejmowanych działań naprawczych [nr pozycji literatury]

Tak

Nie

Pracodawco, czy wyko-

nałeś wcześniej wydane

wnioski z wystąpień

inspektora pracy?

Inspektorzy pracy mają także obowiązek skontrolowania wcześniej wydanych

wniosków. Sięgnij do dokumentu WYSTĄPIENIE (jeśli byłeś już kontrolowa-

ny), zobacz, czego dotyczyły wydane wnioski. Na ich realizację obowiązywał

termin 30 dni od daty otrzymania (obecnie termin ten ustala inspektor i nie

może on być dłuższy niż 30 dni). Jeżeli wnioski zostały wykonane, zastosuj

się do pouczenia zawartego w końcowej części wystąpienia - poinformuj in-

spektora pracy o wykonaniu wniosków. Pamiętaj również o tym, że jeżeli

wnioski dotyczyły wypłat świadczeń pieniężnych, należy podać sumę wypła-

conych kwot oraz liczbę osób, którym świadczenia wypłaciłeś.

Ustalony

w wystąpieniu

(max do 30 dni).

art. 207 § 2 pkt 3 [1]

Stosunek pracy

Pracodawco, czy ustali-

łeś regulamin pracy?

Jeżeli zatrudnieni w Twojej firmie pracownicy nie są objęci układem zbioro-

wym pracy regulującym organizację i porządek w procesie pracy oraz związa-

ne z tym prawa i obowiązki pracodawcy i pracowników, to – zgodnie z art. 104

kp – musisz tego dokonać w regulaminie pracy. Obowiązek ustalania regula-

minu pracy dotyczy każdego pracodawcy zatrudniającego co najmniej 20

pracowników, bez względu na podstawę nawiązania stosunku pracy czy ro-

dzaj umowy o pracę. Każda zatem osoba fizyczna, osoba prawna czy jed-

nostka organizacyjna zatrudniająca co najmniej 20 pracowników – jako praco-

dawca – ma obowiązek ustalenia regulaminu pracy.

Niezwłocznie.

art. 104 § 1 i 2 [1]

Pracodawco, czy

regulamin pracy

opracowałeś

prawidłowo?

Regulamin pracy musi zawierać wszystkie zagadnienia, o których mowa w art.

104 1 kp, z tym zastrzeżeniem, że sprawy wskazane w punktach 6, 7 i 7 a tego

artykułu, podaje się w regulaminie pracy w razie potrzeby – jeśli zatrudniasz

kobiety i pracowników młodocianych. Regulamin wchodzi w życie po upływie

2 tygodni od dnia podania go do wiadomości pracowników, w sposób przyjęty

Na bieżąco.

– 5 –

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: