Główne koncepcje pedagogiczne polskiego odrodzenia.
W odrodzeniu nie myślano już o życiu pozagrobowym, lecz myślano o człowieku z jego słabościami i wadami. Ten kierunek myślenia nazwano humanizmem. Człowiek mógł myśleć samodzielnie, mógł krytykować, wyrażać swoje myśli, poglądy. Szkoły prowadzone przez duchowieństwo tracą
zaufanie, a uniwersytety stają się celem ataków, jeśli nie zarzucają kierunku scholastycznego. Dwory i sfery zamożne organizują u siebie wychowanie prywatne, poszukując humanistów jako wychowawców. Wprowadzono wychowanie fizyczne: zabawy, pływanie, ćwiczenia gimnastyczne. Młodzież chwalono i nagradzano przez wzajemne współzawodnictwo.Osobistością torującą drogi humanizmowi był poeta włoski Franciszek Petrarka.Pogardzał szkolną nauką , uważał, że należy szukać mądrości, cnoty i wymowy. Prawdziwe wcielenie wymowy widział tylko w pismach starożytnych, w okresach Cycerona, wierszach Wergilego i on to głównie przyczynił się do rozkrzewienia kultu pisarzy rzymskich. Entuzjazm do starożytności ogarnął całe Włochy. Poeci i uczeni zaszczepili go i świeckim iduchownym. Uważano, że łagodnością można uzyskać lepsze rezultaty niż surowymi karami. Największej zmianie uległ program kształcenia naukowego.Treść zaczęła ustępować na drugi plan, ważniejsze było to, jak się mówi. Rzeczy błachej treści były cenione, jeśli je podano w pociągającej i wytwornej postaci. Wykształcenie językowe wzięło górę nad rzeczowem. Kto chciał należeć do klasy wykształconej musiał nauczyć się poprawnie i pięknie władać językiem. Ale nie chodziło tu o język rodzimy. Nawrócono do czystego języka Cyceronów i Horacych, do puryzmu klasycznego. Już od najwcześniejszych początków uczono dziecko czystego słownictwa, poprawnych form i płynnych okresów łaciny cycerońskiej. Mowy ojczystej zakazywano używać, aby nie mąciła języka martwego. Usunięto średniowieczne podręczniki gramatyczne, wprowadzając nowe oparte na łacinie klasycznej. Jak najwcześniej przystępowano do lektury pisarzów starożytnych, by z nich czerpać przede wszystkim poprawny język i piękny styl. Po gramatyce szła retoryka, oparta na lekturze arcydzieł wymowy, na studium przepisów krasomówczych i różnego rodzaju retorycznych ćwiczeniach. Pierwszym przepojonym nowymi poglądami była Vergeria Książeczka o szlachetnych obyczajach i studiach wyzwolonych humanistycznego pedagoga Piotra Pawła. Krytykował on klasztorny system chowania, uważając za obowiązek rodziców dać synom wszechstronne wykształcenie w takich sztukach i naukach, z których w życiu może przyjść rzetelny pożytek. Jak najwcześniej należy obserwować uzdolnienie duchowe dzieci i od niego uzależniać sposób wychowania. Obok rodziców i państwo powinno się mieszać do spraw wychowania , ponieważ w jego interesie leży, aby młodzież była obyczajna i metodycznie wykształcona. Reguły życia towarzyskiego należy wcześnie zaszczepiać młodzieży, dbać o jej zdrowie i siłę, wprawiać w bieganiu, skakaniu, strzelaniu z łuku, jeździe konnej. Nauka powinna być przystosowana do potrzeb życia. Niekażdy ma się wszystkigo uczyć, młodzież powinna być kierowana do tych nauk, do których okazuje największe zdolności. Przykazuje unikać przeciążenia pracą, uczyć dziennie mało, ale gruntownie, dobrze ułożyć porządek nauczania, często powtarzać to, czego się nauczyło.
nikosia20