Ubezpieczenie społeczne wywodzi się z ubezpieczeń gospodarczych i posiada z nim cechy wspólne takie jak: składka, wspólny fundusz, oznaczone ryzyko, szkoda, pokrycie szkody (świadczenie).
Ciężar szkody podlega rozłożeniu na wszystkich uczestniczących w tworzeniu funduszu na rzecz pokrycia szkody osobie opłacającej składkę, która to została dotknięta wypadkiem losowym (zasada wzajemności). Wysokość świadczeń uzależniona jest od dokonanego wkładu, czyli wysokości płaconych składek oraz czasu ich opłacania. Istotą ubezpieczenia społecznego jest jego powszechność rodząca skutek w postaci obowiązku podlegania tymże ubezpieczeniom. Przymus ten sprawia, iż ubezpieczenie społeczne ma charakter publiczny, administracyjno prawny.
Zawarcie umowy o pracę rodzi obowiązek zgłoszenia się do ubezpieczeń społecznych oraz opłacania składek. Zarówno pracownik i jak i pracodawca nie maja prawa do zrezygnowania z tychże opłat nawet w przypadku, gdy pracownik jest już ubezpieczony w związku z tym, iż zawarł już umowę o pracę z innym pracodawcą.
Ubezpieczenie wypadkowe jest kwalifikowane do grupy 5 działu I ubezpieczeń na życie. Głównym celem tego ubezpieczenia jest ochrona ubezpieczonego przed następstwami nieszczęśliwych wypadków.
Nieszczęśliwymi wypadkami są nagłe zdarzenia, które pochodzą z zewnątrz, niezależnie od woli człowieka. Ich konsekwencje uderzają w istotne dobra człowieka, jakimi są zdrowie i życie.
W przypadku utraty zdolności do pracy w wyniku wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, podleganie ubezpieczeniu wypadkowemu daje prawo do szczególnych świadczeń typu:
· zasiłek chorobowy,
· świadczenie rehabilitacyjne,
· zasiłek wyrównawczy,
· jednorazowe odszkodowanie,
· renta z tytułu niezdolności do pracy,
· renta szkoleniowa,
· renta rodzinna,
· dodatek do renty rodzinnej,
· dodatek pielęgnacyjny,
Definicja choroby zawodowej
za chorobę zawodową uważa się chorobę, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych narażeniem zawodowym. np: pylica płuc, astma, alergie
Domniemania prawne są domniemaniami ustanowionymi przez prawo, które w swoich regulacjach wskazuje okoliczności, w jakich należy domniemywać, że istnieją określone stany czy zależności. Domniemanie prawne wynika z normy prawnej, wyrażone jest w przepisie prawa.
Z domniemaniem prawnym mamy do czynienia wtedy, gdy prawo nakazuje podmiotowi stosującemu prawo uznać za istniejący jakiś fakt, jeśli został udowodniony inny fakt, mimo iż nie ma pewności co do tego, czy rzeczywiście on zaistniał (np. domniemanie ojcostwa, czyli uznanie, że ojcem dziecka jest mąż matki).
ochrona ubezpieczeniowa - zobowiązanie zakładu ubezpieczeń (towarzystwa ubezpieczeniowego) do wypłaty świadczenia (-> suma ubezpieczenia) osobie lub osobom wskazanym w umowie ubezpieczenia w razie zaistnienia zdarzenia losowego (zwłaszcza: śmierci ubezpieczonego, częściowej utraty zdrowia, trwałego inwalidztwa), objętego o.u.
Cechy zdarzeń losowych.
Zdarzenie losowe-zdarzenie losowe musi być zdarzeniem przyszłym. Zdarzenia losowe są niepewne. Źródła zdarzeń losowych:
-obiektywne zdarzenie losowe wywołane przez siły przyrody, naturę;
-zachowanie człowieka.
Cechy zdarzenia losowego:
a)Losowość – wiąże się z przypadkowością, losowe zdarzenia same wybierają „ofiarę”.
b)Nadzwyczajność – wiąże się z losowością; nadzwyczajność dla podmiotu dotkniętego zdarzeniem.
c)Niezależność od woli podmiotu dotkniętego skutkami zdarzenia – wiąże się z nadzwyczajnością, człowiek jest sprawcą danego zdarzenia.
d)Statystyczna prawidłowość występowania-zdarzenia losowe poddają się prawom statystyki.
Pojęcie ryzyka ubezpieczeniowego.
Teoria Knighta
Niepewność to działania przyszłe obarczone niewiadomą co do skutków. Pewna część niepewności nie daje się skwantyfikować dlatego pozostaje czystą formą niepewności. Tą część, którą da się oszacować nazywamy ryzykiem.
Ryzyko-to mierzalna niepewność czyli działania przyszłe o niewiadomych skutkach, których wystąpienie możemy oszacować czyli przedstawić liczbowo.
Ryzyko(definicje):
1.Ryzyko ubezpieczeniowe występuje w przypadku istnienia jakiegokolwiek prawdopodobieństwa wystąpienia określonego zdarzenia losowego objętego ubezpieczeniem.
2.Ryzyko ubezpieczeniowe rozumiane jako przyczyna, jako samo wystąpienie zdarzenia losowego (ryzyko ognia, kradzieży, upadku samolotu, kolizji drogowej)..
3.Ryzyko ubezpieczeniowe dotyczy przedmiotu, obiektu (w odniesieniu do ludzi) ubezpieczenia.
Ryzyko ubezpieczeniowe jest częścią globalnego ryzyka. Ryzyko możemy wyliczyć, oszacować, zmierzyć. Ubezpieczenia dotyczą ryzyka, nie zaś niepewności, gdyż jest ona niemierzalna. Aby można było jakiś stan zaliczyć do ryzyka musi być on mierzalny.
5)Pojęcie ubezpieczenia
Ubezpieczenia polegają na gromadzeniu funduszy przeznaczonych na wspieranie działań ludzkich w różnych trudnych sytuacjach życiowych oraz na wyrównywaniu strat i zaspokajaniu potrzeb wywołanych przez zdarzenia losowe, to jest przez klęski żywiołowe i nieszczęśliwe wypadki.
Ubezpieczenie(pojęcie prawne)-stosunek prawny(dwustronny) pomiędzy dwoma podmiotami z których pierwszy-zakład ubezpieczeń zobowiązany jest do wypłaty świadczenia o ile zaistnieje określone zdarzenie losowe przewidziane ubezpieczeniem, a drugi-ubezpieczający zobowiązuje się do zapłacenia składki.
Ubezpieczenie (pojęcie ekonomiczno-społeczne)-urządzenie gospodarcze służące wyrównywaniu skutków zdarzeń losowych oparte na świadczeniu ochrony ubezpieczeniowej. Istota ubezpieczenia jest ochrona ubezpieczeniowa. Ten kto wniósł składkę nabywa prawo do wyrównania szkody w przypadku jej zaistnienia. Za wniesioną składkę „kupuje się” ochronę ubezpieczeniową. Sama gotowość zakładu ubezpieczeń do wypłaty świadczenia też jest usługą zatem każdy kto wnosi składkę korzysta z usług zakładu ubezpieczeń.
7)Funkcja ochrony ubezpieczeniowej.
Funkcja ochrony ubezpieczeniowej (kompensacyjna)
Jest to podstawowa funkcja ubezpieczeń mająca na celu wyrównywanie szkód. Prócz tego istotę ubezpieczenia stanowi również gotowość zakładu ubezpieczeń do wypłaty odszkodowania w razie wystąpienia szkody u osoby ubezpieczonej. Ochrona ubezpieczeniowa jest to wszystko co ubezpieczony otrzymuje od zakładu ubezpieczeń, a w szczególnym przypadku jest to kompensacja zaistniałej szkody. Kompensacja nie dotyczy każdego, natomiast ochrona ubezpieczeniowa dotyczy każdego kto korzysta z ubezpieczenia. Posiada również efekt negatywny: jeśli zajdzie zdarzenie losowe to oczekujemy że zakład wypłaci odszkodowanie.
Zarządzanie ryzykiem ubezpieczeniowym
1. Analiza ryzyka - identyfikacja i oszacowanie ryzyka oraz ustalenie hierarchii ryzyk;
2.Aktywne podejście do ryzyka - eliminowanie, ograniczanie, segmentowanie, podział, kontrola i przemieszczenie ryzyka ;
3.Finansowanie ryzyka - rozeznanie możliwości samoubezpieczenia lub ubezpieczenia w systemie ubezpieczeń gospodarczych (transfer ryzyka);
4.Administrowanie ryzykiem ; forma działania, w której systematycznie oszacowuje się przyjęty program działania, ocenia się jego przebieg i dostosowuje się do procesu zarządzania ryzykiem;
Składka jest bezzwrotna, pod warunkiem, że została prawidłowo pobrana. Ubezpieczający nie ma prawa żądania zwrotu składki należnie zapłaconej nawet w przypadku, gdy ubezpieczonemu z jakiś przyczyn świadczenie nie zostanie w przyszłości wypłacone. Można jednak mówić o pewnych wyjątkach związanych z uprawnieniami spadkobierców do nabywania prawa do części zgromadzonych składek przez zmarłego ubezpieczonego, który nie nabył w momencie śmierci prawa do świadczeń. Nie jest to jednak przypadek, który narusza zasadę bezzwrotności składki.
Pracowniczy stosunek prawny ubezpieczenia społecznego nie jest jednolity, a jego konstrukcja zależy od liczby podmiotów będących stronami tego stosunku. Mogą to być stosunki prawne między trzema lub dwoma podmiotami. Podmiotami tych stosunków zobowiązanymi do opłacania składek (ubezpieczającymi) mogą bowiem być bądź pracodawca i pracownik (w ubezpieczeniu emerytalnym i rentowym), bądź tylko pracodawca (w ubezpieczeniu wypadkowym) lub tylko pracownik (w ubezpieczeniu zdrowotnym i chorobowym) oraz organ ubezpieczający (Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub Kasa Chorych).
Stosunek pracowniczego ubezpieczenia społecznego powstaje po zgłoszeniu do ubezpieczeń społecznych i opłaceniu składki na dany rodzaj ubezpieczenia, ustaje zaś w zależności od rodzaju ubezpieczenia, z chwilą zaprzestania opłacania składek albo z chwilą wygaśnięcia prawa do świadczeń (przy rencie rodzinnej) lub śmierci uprawnionego. Natomiast świadczenia z tytułu pracowniczego ubezpieczenia społecznego, w zależności od rodzaju świadczenia, przysługują bądź bezpośrednio po powstaniu tego stosunku, bądź po ustalonych w przepisach prawa okresach wyczekiwania i przysługują do czasu wygaśnięcia prawa do ich pobierania albo dożywotnio.
Logistics6