Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG) stanowi system legalizujący → działalność gospodarczą osób fizycznych. Podstawą prawną CEIDG są przepisy (art. 23-39) ustawy z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.) Przepisy te obowiązywać będą od 1.7.2011 r., kiedy to utracą moc art. 7a-7i ustawy z 9.11.1999 r. Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.) regulujące → ewidencję działalności gospodarczej.

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej prowadzona jest w systemie teleinformatycznym przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Przekazywanie danych i informacji do CEIDG oraz przekazywanie i udostępnianie danych z CEIDG odbywa się za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej (w fazie projektowania).

Wpisowi do CEIDG podlegają dane i informacje charakteryzujące przedsiębiorcę - osobę fizyczną, w tym m.in. informacje o: istnieniu lub ustaniu małżeńskiej wspólności majątkowej, zawartej umowie spółki cywilnej, zawieszeniu i wznowieniu wykonywania działalności gospodarczej, ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności prawnych, o ogłoszeniu upadłości lub wszczęciu postępowania naprawczego, a także zakazie prowadzenia działalności gospodarczej.

Wpis do CEIDG jest dokonywany na wniosek osoby fizycznej. Wniosek może być złożony przy wykorzystaniu formularza elektronicznego, a także w formie pisemnej - osobiście lub drogą pocztową (list polecony) - w wybranym przez przedsiębiorcę urzędzie gminy.

Wpis do CEIDG jest dokonywany, gdy wniosek zostaje złożony przez osobę uprawnioną i jest poprawny. Niepoprawny jest wniosek, który: nie zawiera danych i informacji charakteryzujących przedsiębiorcę, a podlegających wpisowi, zawierający dane błędne, dotyczący działalności nieobjętej przepisami ustawy z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095 ze zm.), złożony został przez osobę objętą zakazem wykonywania działalności gospodarczej lub wpisaną już do CEIDG, jak również wniosek niepodpisany. Złożenie wniosku niepoprawnego nie wszczyna postępowania administracyjnego w sprawie o wpis do CEIDG, przy czym system teleinformatyczny przesyła wnioskodawcy informację o przyczynach niepoprawności wniosku. Jeżeli wniosek złożony został w urzędzie gminy, wówczas organ wykonawczy gminy (wójt, burmistrz lub prezydent miasta) wzywa wnioskodawcę do skorygowania lub uzupełnienia wniosku.

Integralną częścią wniosku o wpis do CEIDG jest żądanie: wpisu do → REGON-u, zgłoszenia identyfikacyjnego lub aktualizacyjnego - stosownie do przepisów o ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz zgłoszenia płatnika składek z zakresu ubezpieczeń społecznych. Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej dane objęte wskazanym żądaniem przesyła odpowiednio do właściwego naczelnika urzędu skarbowego, Głównego Urzędu Statystycznego oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (lub Centrali Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego).

Wnioski o wpis do CEIDG są wolne od opłat. Dotyczy to także wniosków o zmianę i wykreślanie wpisu.

Dane wpisane do CEIDG są objęte domniemaniem ich prawdziwości. Nie podlegają one usunięciu, a zatem nawet ich wykreślenie nie oznacza usunięcia danych.

Minister właściwy do spraw gospodarki jako organ prowadzący CEIDG może z urzędu wykreślić albo sprostować wpis zawierający dane niezgodne ze stanem rzeczywistym. Powinien on także z urzędu sprostować wpis zawierający oczywiste błędy i niezgodności z treścią wniosku lub stanem faktycznym wynikającym z innych rejestrów (ewidencji) organów administracji publicznej.

Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej udostępnia dane i informacje o przedsiębiorcach, w tym informacje dotyczące wydanych na ich rzecz decyzji w sprawach koncesji, zezwoleń i licencji oraz dotyczących wpisu lub wykreślenia z rejestru działalności regulowanej. Nie są jednak udostępniane: numery PESEL i adres miejsca zamieszkania przedsiębiorcy, gdy w miejscu tym nie jest wykonywana działalność gospodarcza. Dane i informacje udostępniane przez CEIDG są jawne, a każdy zainteresowany może mieć do nich dostęp za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej. Dane i informacje mogą być także udostępniane nieodpłatnie - w inny sposób - na wniosek organu administracji publicznej oraz odpłatnie innym podmiotom w tym również w celach komercyjnych. Udostępnianie danych i informacji przez CEIDG wymaga uwzględnienia zapewnienia bezpieczeństwa obrotu, ochrony interesów przedsiębiorcy oraz zapewnienia bezpieczeństwa transmisji danych.

Centralna Informacja KRS jest komórką organizacyjną wyodrębnioną w ramach struktury Ministerstwa Sprawiedliwości, która zajmuje się prowadzeniem w systemie informatycznym zbioru danych rejestrowych podmiotów wpisanych do Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: Rejestr) oraz udzielaniem informacji z Rejestru bez względu na to, który z sądów rejestrowych dokonywał wpisu. Każdy ma prawo dostępu do danych zawartych w Rejestrze za pośrednictwem Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego.

Podstawę prawną funkcjonowania Centralnej Informacji KRS stanowi ustawa z 20.8.1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 168, poz. 1186 ze zm.) oraz rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 19.12.2006 r. w sprawie ustroju i organizacji Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego oraz szczegółowych zasad udzielania informacji z Rejestru i udostępniania kopii dokumentów z katalogu (Dz.U. Nr 247, poz. 1811).

Centralna Informacja Krajowego Rejestru Sądowego (dalej: Centralna Informacja) składa się z centrali (z siedzibą w Warszawie) oraz 50 oddziałów utworzonych przy sądach rejonowych, tzw. sądach rejestrowych.

Zadaniem Centralnej Informacji jest:

1) prowadzenie zbioru informacji Rejestru oraz elektronicznego katalogu dokumentów spółek (dalej: katalog),

2) udzielanie informacji z Rejestru oraz przechowywanie i udostępnianie kopii dokumentów z katalogu,

3) utworzenie i eksploatacja połączeń Rejestru i katalogu w systemie informatycznym.

Za pośrednictwem Centralnej Informacji realizowana jest zasada jawności Krajowego Rejestru Sądowego. Jest to jawność pełna i powszechna (A. Powałowski, J. Ciechanowicz-McLean, Prawo…, s. 51). Centralna Informacja wydaje odpisy, wyciągi i zaświadczenia oraz udziela informacji z Rejestru, a także udostępnia kopie dokumentów z katalogu po złożeniu wniosku w postaci papierowej lub elektronicznej.

Wydane przez Centralną Informację odpisy, wyciągi i zaświadczenia oraz udzielone informacje z Rejestru mają moc dokumentów urzędowych, jeżeli zostały wydane w formie papierowej. Wydane z katalogu dokumentów spółek drogą elektroniczną kopie dokumentów poświadczone są za zgodność z dokumentami znajdującymi się w aktach rejestrowych podmiotu. Centralna Informacja udziela pisemnych informacji oraz umożliwia przeglądanie danych w programie komputerowym, łącznie z możliwością wydruku (A. Nowicki, Poradnik…, s. 51). Urzędowe formularze wniosków udostępniane są w siedzibach oddziałów Centralnej Informacji oraz na stronie internetowej Ministerstwa Sprawiedliwości. Wnioski o wydanie odpisu, wyciągu, zaświadczeń lub o udzielenie innych informacji składa się w centrali Centralnej Informacji lub w jej oddziale. Z tym że wnioski w formie elektronicznej o wydanie odpisów, wyciągów, zaświadczeń i udzielenie informacji oraz o udostępnienie kopii dokumentu z elektronicznego katalogu dokumentów spółek składa się do centrali Centralnej Informacji, która w tej samej formie wydaje wnioskowany dokument lub udziela informacji o innym sposobie załatwienia wniosku na adres internetowy, z którego wniosek wysłano (patrz też: rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 20.12.2006 r. w sprawie warunków organizacyjno-technicznych dotyczących formy wniosków i dokumentów oraz ich składania do sądów rejestrowych i Centralnej Informacji Krajowego Rejestru Sądowego drogą elektroniczną, a także orzeczeń, odpisów, wyciągów, zaświadczeń, informacji i kopii dokumentów doręczanych wnioskodawcom drogą elektroniczną przez sądy rejestrowe i Centralną Informację - Dz.U. Nr 247, poz. 1813). Oddziały Centralnej Informacji udzielają informacji oraz wydają odpisy, zaświadczenia i wyciągi tylko na wniosek złożony bezpośrednio w oddziale. Centrala Centralnej Informacji udziela informacji na zasadach takich samych jak oddziały, a ponadto udziela informacji korespondencyjnie i przesyła zainteresowanym urzędowe formularze wniosków o wydanie odpisu, wyciągu lub zaświadczenia oraz o udzielenie informacji z Rejestru. Informacje z KRS wyszukiwane są na podstawie danych wyszukanych w Rejestrze i dokładnie odpowiadają danym zawartym we wniosku.

Odpis z Rejestru może być pełny lub aktualny. Odpis pełny zawiera treść wszystkich wpisów w rejestrze pod danym numerem KRS, dokonanych od chwili pierwszego wpisu, z wyjątkiem wpisów niepodlegających ujawnieniu. Aktualny odpis zawiera aktualną treść wpisów w rejestrze pod danym numerem KRS. Wyciąg z rejestru zawiera aktualną treść wpisów dotyczącą podmiotu wpisanego do rejestru pod określonym numerem KRS, obejmującą wskazane przez wnioskodawcę działy rejestru. Centralna Informacja wydaje:

1) zaświadczenie, że dany podmiot jest wpisany do Rejestru pod określonym numerem,

2) zaświadczenie, że dany podmiot nie jest wpisany do Rejestru,

3) zaświadczenie o wykreśleniu danego podmiotu z Rejestru,

4) zaświadczenie o posiadaniu przez podmiot statusu organizacji pożytku publicznego.

Za udzielanie informacji, wydawanie odpisów, wyciągów, zaświadczeń oraz za udostępnianie kopii dokumentów z katalogu przez Centralną Informację pobierane są opłaty. Opłaty te stanowią dochód budżetu państwa. Skarb Państwa oraz instytucje państwowe, których zadanie nie polega na prowadzeniu działalności gospodarczej, nie ponoszą opłat za udzielone informacje. Centralna Informacja udostępnia bezpłatnie, w ogólnodostępnych sieciach informatycznych, podstawowe informacje o podmiotach wpisanych do → rejestru przedsiębiorców KRS i do rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej, w tym również o organizacjach i podmiotach, które uzyskały status organizacji pożytku publicznego.

Ciągłość to normatywna, choć niezdefiniowana prawnie cecha → działalności gospodarczej (art. 2 SDGU).

Ciągłość działalności gospodarczej to - biorąc pod uwagę znaczenie językowe tej cechy - powtarzające się, regularnie występujące i trwające czynności. Jest przeciwstawna incydentalności, sporadyczności (działalność sporadyczna nie jest działalnością gospodarczą - tak w wyr. NSA z 17.9.1997 r., II SA 1089/96, Pr. Gosp. 1998, Nr 1, s. 32), okazjonalności i jednorazowości, nie jest natomiast zaprzeczeniem sezonowości, którą można odnieść do ciągłości działania w pewnym okresie (sezonie) (W.J. Katner, Prawo…, s. 23-24). Ciągłość jest - jak można przyjąć - elementem zamiaru podmiotu podejmującego działalność gospodarczą i wykonującego tę działalność. Zamiar ten obejmuje powtarzanie całego szeregu czynności składających się na określony rodzaj działalności charakteryzujący się pewną metodą postępowania, jemu tylko właściwą (S. Koroluk, Podejmowanie…, s. 37).

Wskazany podmiot nie byłby skłonny dokonywać wielu czynności legalizujących działalność gospodarczą i przygotowujących ją, gdyby miała ona mieć wymiar jedynie incydentalny. Wątpliwa byłaby racjonalność takiego działania choćby z uwagi na ponoszone koszty. Doświadczenie życiowe wskazuje raczej na dążenie do uczynienia z działalności gospodarczej stałego (ciągłego) źródła dochodu i czerpania z niej wymiernych korzyści, które pojawiają się w związku i na skutek kontynuacji określonych czynności noszących znamiona działalności gospodarczej. Należy zauważyć przy tym, że ciągłość nie jest tożsama z obowiązkiem nieprzerywania działalności, ponieważ pozostawałoby to w sprzeczności z wolnością zaprzestania (zakończenia) działalności gospodarczej (J. Odachowski, Ciągłość…, s. 31-32). W przypadku jednak niektórych rodzajów działalności (np. z zakresu użyteczności publicznej, energetyki, telekomunikacji) ciągłość stanowi szczególną i niezbędną cechę danej działalności, głównie ze względu na potrzeby nabywców dóbr lub usług oferowanych w ramach takiej działalności. Ciągłość działalności gospodarczej jest cechą pożądaną z uwagi na wymogi stawiane przedsiębiorcom, określone w art. 17-22 SDGU.

Z uwagi na okoliczność, iż ciągłość nie jest jedyną cechą działalności gospodarczej, nie jest możliwe wyłącznie na podstawie kryterium ciągłości odróżnienie działalności gospodarczej od innych rodzajów działalności (C. Kosikowski, Ustawa…, s. 27).

Czynem nieuczciwej konkurencji zgodnie z ustawą z 16.4.1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 53, poz. 1503 ze zm.) jest każde działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta.

Zgodnie z ustawą z 2.7.2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095) każdy przedsiębiorca ma obowiązek prowadzić → działalność gospodarczą na zasadach uczciwej konkurencji. Jego działania powinny być zgodne z przepisami prawa, dobrymi obyczajami, nie powinny godzić w pozostałych przedsiębiorców ani w potencjalnych konsumentów czy klientów. Obowiązujące przepisy służą ochronie jakości, uczciwości konkurencji w działalności gospodarczej, jej zgodności z zasadami etyki. Głównym celem ustawodawcy jest zapobieganie wszelkim praktykom monopolistycznym, wykorzystywanym przez podmioty gospodarcze. Cel ten realizowany jest poprzez wprowadzenie odpowiednich zakazów związanych z konkurencją. Nieprzestrzeganie tychże zakazów stanowi czyn zabroniony, swego rodzaju delikt, zwany czynem nieuczciwej konkurencji. (C. Kosikowski, Publiczne…, s. 349).

Do popełnienia czynu nieuczciwej konkurencji dochodzi wówczas, gdy jego przesłanki, a więc sprzeczność z prawem lub dobrymi obyczajami oraz naruszenie lub zagrożenie interesu innego przedsiębiorcy lub klienta, się kumulują (E. Nowińska, M. du Vall, Komentarz…, s. 43). Istotne jest także, aby działanie stanowiące delikt nieuczciwej konkurencji miało ścisły związek z prowadzoną działalnością gospodarczą. Sprawcą, podmiotem czynu nieuczciwej konkurencji może być przedsiębiorca, a więc osoba fizyczna, osoba prawna lub ułomna osoba prawna prowadząca działalność gospodarczą, lecz także, w wyjątkowych przypadkach, wyraźnie określony przez ustawę inny podmiot. Natomiast na adresata, podmiot dotknięty czynem nieuczciwej konkurencji, wskazany został przez ustawę o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji inny przedsiębiorca lub klient. Zgodnie z przepisami ustawy z 23.4.1964 r. - Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) konsumentem jest osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową (art. 221 KC). Pojęcie klienta jest natomiast szersze, jest to każdy odbiorca dóbr i usług, w tym także konsument.

Jeśli chodzi o istotę naruszenia prawa, ważną kwestią jest to, iż nie każde działalnie sprzeczne z prawem, nie każde złamanie przepisów, jest od razu tożsame z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji. Naruszony przepis ma bowiem regulować stosunki dotyczące konkurencji lub też jego przekroczenie gwarantowałoby sprawcy pozycję wyższą wobec konkurentów postępujących zgodnie z literą prawa. Nieprzestrzeganie natomiast dobrych obyczajów jest rozumiane jako łamanie zasad postępowania, ustalonych zwyczajów, zasad współżycia społecznego, także norm moralnych i etycznych, które powinny być przestrzegane przez przedsiębiorców (C. Kosikowski, Przedsiębiorca…, s. 260).

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wymienia poszczególne rodzaje czynów nieuczciwej konkurencji, są nimi w szczególności: wprowadzające w błąd oznaczenie przedsiębiorstwa, fałszywe lub oszukańcze oznaczenie pochodzenia geograficznego towarów albo usług, wprowadzające w błąd oznaczenie towarów lub usług, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa, nakłanianie do rozwiązania lub niewykonania umowy, naśladownictwo produktów, pomawianie lub nieuczciwe zachwalanie, utrudnianie dostępu do rynku, przekupstwo osoby pełniącej funkcję publiczną, nieuczciwa lub zakazana reklama, organizowanie systemu sprzedaży lawinowej, prowadzenie lub organizowanie działalności w systemie konsorcyjnym.

Warto zwrócić uwagę na to, że w ustawie o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mamy do czynienia ze swego rodzaju dwoistością definicji czynu nieuczciwej konkurencji. Pojawia się bowiem definicja ogólna oraz definicja szczegółowa. Pierwsza zawarta jest w art. 3 ust. 1, natomiast druga w ust. 2 ZNKU. Definicja ogólna niekoniecznie znajduje zastosowanie do poszczególnych czynów nieuczciwej konkurencji i przeciwnie - nie każdy z czynów, których znamiona wyznaczają art. 5-17e ZNKU, spełnia wymogi zawarte w definicji ogólnej. Definicja szczegółowa nie jest bowiem uściśleniem ani uszczegółowieniem definicji ogólnej. Zatem jeżeli dany, konkretny czyn popełniony przez przedsiębiorcę w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie mieści się w katalogu czynów nieuczciwej konkurencji z ust. 2 art. 3 ZNKU, wówczas należy ustalić, czy wypełnia on przesłanki sprzeczności z prawem lub dobrymi obyczajami oraz naruszenie lub zagrożenie interesu innego przedsiębiorcy lub klienta. Jeżeli tak, mamy wówczas do czynienia z czynem nieuczciwej konkurencji (A. Powałowski, S. Koroluk Prawo…, s. 31).

Za łamanie zakazów wymienionych i opisanych w niniejszej ustawie przedsiębiorcy grozi odpowiedzialność i to zarówno cywilna, jak i karna. Właściwe może się wydawać, iż ochroną powinny być objęte wszelkie podmioty potencjalnie narażone na dotknięcie czynem nieuczciwej konkurencji, a więc zarówno przedsiębiorcy, jak i klienci, i że właśnie te podmioty posiadać powinny legitymację do wystąpienia z roszczeniami i żądaniami. Jednakże możliwość taka została przyznana przez ustawodawcę jedynie przedsiębiorcom oraz krajowym lub regionalnym organizacjom, których celem statutowym jest ochrona interesów przedsiębiorców, pominięto natomiast klientów. Należy jednak pamiętać, że podmioty posiadające zdolność sądową mogą korzystać z ochrony i możliwości dochodzenia roszczeń na mocy przepisów o postępowaniu cywilnym.

W razie dokonania czynu nieuczciwej konkurencji podmioty uprawnione w świetle przepisów ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji mogą żądać: zaniechania niedozwolonych działań, usunięcia skutków niedozwolonych działań, złożenia jednokrotnego lub wielokrotnego oświadczenia odpowiedniej treści i w odpowiedniej formie, zasądzenia odpowiedniej sumy pieniężnej na określony cel społeczny związany ze wspieraniem kultury polskiej lub ochroną dziedzictwa narodowego - jeżeli czyn nieuczciwej konkurencji był zawiniony. Przedsiębiorcom przysługuje ponadto możliwość domagania się naprawienia wyrządzonej szkody, wydania bezpodstawnie uzyskanych korzyści, a w sprawach związanych z wyrobami, ich opakowaniami, materiałami reklamowymi i innymi przedmiotami bezpośrednio związanymi z popełnieniem czynu nieuczciwej konkurencji ich zniszczenie lub zaliczenie na poczet odszkodowania (C. Kosikowski, Przedsiębiorca…, s. 261).

...