Abulia
Objaw kliniczny pod postacią zaburzenia aktywności, polegający na chorobliwym niedostatku lub braku woli, który przejawia się w niemożności podejmowania decyzji i działania. Towarzyszy obniżeniu napędu psychoruchowego występującemu w niektórych zaburzeniach neurotycznych i psychotycznych.Objaw Charakterystyczny dla depresji endogennej, schizofrenii oraz uszkodzenia płatów czołowych (zespół czołowy).
Agelia
Niezdolność do reakcji wyrażających się śmiechem. Tego rodzaju brak reakcji na przeżycia radosne i zabawne spotyka się u ludzi z depresją, zaburzeniami rozwoju intelektualnego, w stanach otępienia organicznego, schizofrenii oraz również czasami u ludzi zdrowych.
Anhedonia
Brak lub utrata zdolności odczuwania przyjemności. Jest jednym z kluczowych objawów pomocnych przy diagnozowaniu depresji. Występuje również (jako objaw negatywny) w przypadku schizofrenii oraz niektórych innych zaburzeń psychicznych.
Aproseksja
Zaburzenia czynności uwagi czynnej. Objaw spotykany zarówno w stanach psychopatologii jak i w niektórych schorzeniach somatycznych (np. przy nieżycie nosa).
Arytmomania
Natrętna i przymusowa potrzeba liczenia lub wykonywania działań arytmetycznych, występująca jako samodzielna obsesja lub częściej jako jeden z objawów w zaburzeniu obsesyjno-kompulsyjnym
Autoskopia
Objaw z grupy pseudohalucynacji i zaburzeń czucia ustrojowego wiążący się z doznaniem, że jakiś organ ciała (np. mózg, serce, kończyny) albo całe ciało uległo podwojeniu.
Ból fantomowy
Ból odczuwany w miejscu nieistniejącej, amputowanej kończyny lub w miejscu, w którym nie nastąpiły zmiany fizjologiczne, lub które nie zostało uszkodzone mechanicznie tak by mogło powodować ból rzeczywisty, np. w przypadku bolących, lecz zdrowych zębów.
Dysforia
Polega na wyolbrzymianiu pewnych sytuacji oraz innych bodźców, co powoduje reakcje nieadekwatne – gniewne, złość lub wręcz agresję chorego. Ogólna drażliwość, wybuchowość, zrzędliwość, rozdrażnienie. jeden z objawów występujących w zaburzeniach psychicznych np. w charakteropatiach, w depresji, w niektórych odmianach padaczki (tzw. napady dystymiczne), jako powikłanie wieloletniej, źle kontrolowanej padaczki z cechami uszkodzenia oun, w zespołach psychoorganicznych, a niekiedy w psychozach schizofrenicznych.
Echolalia
Zaburzenie myślenia, objawiające się jako niepotrzebne powtarzanie słów lub zwrotów wypowiedzianych przez inne osoby. Często występuje u osób cierpiących na autyzm, zespół tourette'a oraz schizofrenię. Wyróżnia się formę echolalii natychmiastową i odroczoną.
Echomimia
Patologiczne naśladowanie mimiki oraz gestów ujrzanych u innych osób.
Echopraksja
Automatyczne powtarzanie zaobserwowanych ruchów wykonywanych przez inne osoby. Występuje w upośledzeniu umysłowym, katatonii, otępieniu.
Giętkość woskowa
Psychoruchowy objaw hipokinetycznej postaci schizofrenii katatonicznej w którym występuje zmniejszona wrażliwość na bodźce, a także skłonność do pozostawania w jednej pozycji. Części ciała osoby z takim objawem utrzymują się w określonej, nadanej wcześniej pozycji.
Halucynacje / omamy
Spostrzeżenia zmysłowe pojawiające się bez wystąpienia zewnętrznego bodźca.Omamy;
-są przez chorego odbierane jako prawdziwe doznania zmysłowe
-odbierane są jako wrażenia pochodzące z jednego z narządów zmysłów
-nie są zniekształceniem istniejących bodźców zewnętrznych (złudzenia)
-halucynacje dzielą się na: słuchowe, wzrokowe, węchowe, smakowe oraz somatyczne.
Iluzje fortyfikacyjne
Odzaj zaburzeń wzrokowych w przebiegu ataku migreny. W psychopatologii należą do parahalucynacji wzrokowych. Iluzje fortyfikacyjne czasami nazywane są widmem fortyfikacji i mają zygzakowaty kształt. Iluzje mogą się rozszerzać i przemieszczać w polu widzenia, są najczęściej migocące i błyszczące.
Infantylizm
Na poziomie somatycznym przyczyną infantylizmu jest wywołana np. chorobą genetyczną niedoczynność przysadki w okresie dzieciństwa i idące za tym niedobór hormonu wzrostu oraz wtórna niedoczynność gruczołów płciowych. Zarówno u osobników dorosłych jak i młodocianych infantylizm objawia się dziecięcymi proporcjami ciała, niskim wzrostem, brakiem oznak dojrzewania płciowego. Na poziomie psychicznym zespół cech infantylizmu może objawić się po długotrwałym zażywaniu niektórych środków psychoaktywnych (alkoholu, narkotyków, leków), po przebytych chorobach lub urazach.
Inkoherencja
Rzadziej określana też jako splątanie - zaburzenie myślenia, wyrażające się w rozrywaniu związków pomiędzy członami myślenia. Zaliczana jest do zaburzeń struktury myślenia i skutkuje utratą spójności wypowiedzi w obrębie zdań. Dla zobrazowania dezorganizacji wypowiedzi używa się również określenia "sałata słowna". Może wystąpić w przebiegu ostrych psychoz z zaburzeniami świadomości np. w zespole splątaniowym (amentywnym), w schizofrenii o ostrym przebiegu.
Katalepsja
Specyficzne zesztywnienie mięśni, połączone z zastyganiem postawy ciała oraz położeniu kończyn i wygięciu szyi, także w nienaturalnych pozycjach. Jeden z objawów chorobowych mogących występować w katatonii, a także w niektórych chorobach mózgu lub zatruciach. Podobne objawy można wywołać także hipnozą lub zablokowaniem receptorów dopaminergicznych (w skrajnych przypadkach – może być powikłaniem stosowania leków antypsychotycznych).
Katatymia
Myślenie życzeniowe. Dotyczy stosunku uczuć do sądów. Polega na życzeniowym przekształcaniu spostrzeżeń. Sądy wydają się prawdziwe, jeśli odpowiadają przeżywanym uczuciom. Przykładowo: osoba czekająca na kogoś już słyszy kroki osoby, której oczekuje; skazańcowi wydaje się, że go uniewinniono.
Konfabulacja, wspomnienie rzekome
Uzupełnianie brakujących wspomnień informacjami nieprawdziwymi, które możliwie dobrze pasują do całego logicznego ciągu wydarzeń. Konfabulacja różni się od świadomego zmyślenia tym, że konfabulujący człowiek jest przekonany o prawdziwości swoich wspomnień, i jeśli o nich kogoś informuje, to wówczas nie kłamie, gdyż kłamać można wyłącznie świadomie. Konfabulacja często jest zjawiskiem czysto wewnętrznym, gdy człowiek jedynie przywołuje wspomnienia wyłącznie dla siebie. Przesadna konfabulacja jest jedną z cech myślenia dziecięcego, a także objawem zaburzeń psychicznych - pamięci i myślenia, zwłaszcza u ludzi w podeszłym wieku.
Koprolalia
Patologiczna, niedająca się opanować potrzeba wypowiadania nieprzyzwoitych słów lub zdań, przekleństw lub obelg (wulgaryzmów) kierowanych do obcych. Występuje w zespole tourette'a (poniżej 15% wszystkich chorych), ale również w schizofrenii, psychozach alkoholowych, czasem w zaburzeniu obsesyjno-kompulsyjnym.
Kopropraksja
Zaburzenie ruchowe polegające na mimowolnym, nagłym okazywaniu nieprzyzwoitych gestów. Jest charakterystyczym objawem zespołu tourette'a, lecz może także występować w schizofrenii lub nerwicach natręctw.
Moria
Wesołkowaty nastrój; podwyższenie nastroju, któremu towarzyszy beztroska, pusta wesołkowatość, głupkowate żarty. Objaw charakterystyczny dla guzów płata czołowego i innych organicznych uszkodzeń tej części mózgu (zespół czołowy).
Myślenie magiczne
Pojęcie z zakresu psychologii i psychiatrii określające taką treść rozumowania, w którym (w przekonaniu podmiotu) myślenie jest tożsame z działaniem. Na przykład życzenie komuś śmierci powoduje (w przekonaniu podmiotu), że ten ktoś umiera. Myślenie magiczne jest charakterystyczne dla myślenia przedoperacyjnego u dzieci, cywilizacji prymitywnych, schizofrenii oraz nerwicy natręctw.
Myślenie paralogiczne
Zaburzenie formalne myślenia, polegające na występowaniu u chorego braku logicznego następstwa myśli, często z wyprowadzaniem absurdalnych wniosków. Myślenie paralogiczne może łączyć się z synkretyzmem - niedostrzeganiem sprzeczności i logicznym sprzęganiem wykluczających się tez. Objaw ten występuje w schizofrenii.
Napęd
Pojęcie stosowane w psychiatrii na określenie wyjściowego tempa procesów psychicznych i ruchowych danej osoby, składające się na jego temperament, utożsamiane zazwyczaj z aktywnością złożoną, spontanicznością.
Objaw aschaffenburga
Objaw psychiatryczny świadczący o podatności na sugestię. Obserwowany jest przez lekarzy gdy np. pacjent rozmawia przez podany mu wyłączony telefon lub czyta niezapisaną kartkę.
Objaw liepmanna
Wyzwolenie omamów wzrokowych w majaczeniu alkoholowym poprzez delikatny ucisk gałek ocznych.
Objawy negatywne
Objawy związane z ograniczeniem różnych czynności psychicznych. Narastają wraz z czasem trwania zaburzeń. Ich występowanie koreluje z aktywnością objawów osiowych schizofrenii (autyzm, zobojętnienie uczuciowe, rozszczepienie osobowości). Typowe dla przewlekających się zaburzeń schizofrenicznych.
Objawy pozytywne
Grupa objawów aktywnie tworzonych występujących w zaburzeniach psychotycznych. Do objawów pozytywnych zaliczają się: halucynacje, urojenia, rozkojarzenie myślenia, niezrozumiałe wypowiedzi oraz dziwaczne zachowanie.
Omamy rzekome
Zaburzenie spostrzegania, polegające na osądzie realizującym istnienia doznania zmysłowego (obrazu, dźwięku) bez rzeczywistego bodźca, przy czym osoba doznająca omamu rzekomego umiejscawia spostrzeżenie zmysłowe w przestrzeni niewłaściwej dla danego zmysłu.
Otamowanie
Zaburzenie myślenia mogące być objawem zaburzeń psychotycznych, objawiające się nagłym zatrzymaniem toku myślenia. Jeśli nastąpi ono w środku wypowiedzi, uwidacznia się jako przerwa w zdaniu, po czym pacjent kontynuuje je na inny temat, nie pamiętając, o czym mówił przed przerwaniem wątku.
Palilalia
Objaw chorobowy polegający na mimowolnym powtarzaniu własnych słów, lub sylab. Jest to tik, występujący m.in. u osób cierpiących na zespół tourette'a.
Paragelia
Zjawisko spontanicznego, bardzo silnego i niepohamowanego (nawet pomimo silnych starań) śmiechu w nieadekwatnej sytuacji, np. na mszy, w kościele, na pogrzebie, podczas mówienia o czyjejś tragedii. Występuje zwykle u osób z objawami schizofrenii lub spektrum autyzmu, często od wczesnego dzieciństwa. Może być traktowane jako brak współczucia lub przejaw złego wychowania czy złośliwość. Jeżeli występuje u dzieci, to mogą być one bardzo surowo ukarane. Przykład niedostosowania afektu. W łagodniejszej postaci potocznie zwana "głupawką", może być także objawem dyssemii.
Dyssemia
Zaburzenie polegające na niemożności odczytania przekazów niewerbalnych i niemożności odpowiedniego zachowywania się w sytuacjach społecznych. Objawia się między innymi nieadekwatną komunikacją niewerbalną, nieodpowiednim śmiechem czy trudnościami w ubieraniu się i dbaniu o fryzurę, utrudnia rozumienie emocji. Może przejawiać się brakiem kontaktu wzrokowego, niewłaściwą intonacją głosu czy nawet charakterystycznym dla autyzmu trzepotanie rękami w chwili zadowolenia.
Paragnomen
Niezwykłe, zdumiewające dla otoczenia zachowanie się osoby (czasem niezgodne z kodeksem karnym, stanowiące przestępstwo), zachowanie wbrew oczekiwaniu, niekiedy będące pierwszym objawem choroby psychicznej.
Parasomnia
Grupa zaburzeń, polegających na występowaniu w trakcie snu lub przy wybudzaniu się nieprawidłowych lub niepożądanych zachowań. Do parasomnii zalicza się somnambulizm, lęki nocne, koszmary senne, bruksizm, mówienie przez sen, seksomnię.
Bruksizm
Termin medyczny określający patologiczne tarcie zębami żuchwy o zęby szczęki, występujący najczęściej w nocy (zgrzytanie zębami). Bruksizm zaliczany jest do parasomnii.Przyczyna Tej choroby jest nieznana, ale wśród jej przyczyn postuluje się nadmierny stres i nadmierna wrażliwość na stres.
Perseweracja
Bjaw niektórych zaburzeń psychicznych, polegający na uporczywym powtarzaniu tej samej czynności (mogą być to słowa, zdania, skojarzenia, ale również fragmenty melodii lub omyłki), mimo zaniku wywołującej ją przyczyny. Występuje w schizofrenii, katatonii, otępieniu, upośledzeniu umysłowym.
Pseudologia
Patologiczna skłonność do kłamania, zatajania prawdy i opowiadania zmyślonych historii, przedstawiających najczęściej opowiadającego w korzystnym świetle. Pseudologia różni się tym od zwykłego kłamstwa, że osoba opowiadająca sama nie jest w stanie oddzielić prawdy od własnej fantazji.Tendencja Do posługiwania się kłamstwem patologicznym bywa czasem skutkiem przebytych chorób organicznych mózgu (np. zapaleń), albo też bywa zależna od wrodzonych właściwości psychopatycznych. U niektórych osób o usposobieniu histerycznym mitomania może być środkiem zwrócenia na siebie uwagi otoczenia i dodania sobie znaczenia.
Ruminacje
Odzaj obsesyjnych myśli charakteryzujący się ciągłymi wątpliwościami co do jakości i faktu wykonanych czynności; występują one najczęściej w zaburzeniu obsesyjno-kompulsyjnym, jednak mogą pojawić się również samodzielnie jako jedna z odmian obsesji.
Schizofazja
Objaw psychiatryczny, świadczący o znacznym rozkojarzeniu myślenia. W schizofazji słowa wypowiadane przez pacjenta nie układają się w logiczny ciąg i są chaotycznie przemieszane.
Urojenia
Zaburzenia treści myślenia polegające na fałszywych przekonaniach, błędnych sądach, odpornych na wszelką argumentację i podtrzymywane mimo obecności dowodów wskazujących na ich nieprawdziwość. Obecne w wielu psychozach, w tym w przebiegu schizofrenii. Szczególnie rozbudowany system urojeń charakteryzuje schizofrenię paranoidalną. Treść urojeń często nie odpowiada poziomowi wiedzy chorego.
Werbigeracja
Objaw chorobowy świadczący o rozkojarzeniu i (lub) przyspieszeniu toku myślenia. Spotykany w psychozach schizofrenicznych, stanach maniakalnych oraz amencji. Charakteryzuje się wypowiadaniem głosek lub słów nie powiązanych ze sobą logicznie, podobnych do siebie tylko pod względem rytmu lub rymu.
Skatolia
Zaburzenie psychiczne polegające na rozsmarowywaniu swoich fekaliów na ciele i otoczeniu. Skatolię, czyli aktywne rozsmarowywanie fek...
ABCneuropsychologia