Oznaczenia:
Q, q – wielkość produkcji, TC – koszt całkowity, FC – koszt stały, VC – koszt zmienny, AFC – przeciętny koszt stały, AVC – przeciętny koszt zmienny, ATC – przeciętny koszt całkowity, MC – koszt krańcowy, p – cena produktu, TR – utarg całkowity.
1. Pani Zosia prowadzi samodzielnie zakład krawiecki. W ubiegłym roku jej utarg wyniósł 55.000 £, a koszty bezpośrednie 27.000 £. Kapitał finansowy włożony w działalność zakładu wynosił przez cały rok 25.000 £. Stopa procentowa wynosiła 10%. Gdyby Pani Zosia zdecydowała się podjąć pracę zarobkową w dużej firmie, mieszczącej się nieopodal, mogłaby tam zarobić 21.000 £. Oblicz:
a) koszt księgowy,
b) zysk księgowy,
c) koszt alternatywny pracy własnej,
d) koszt alternatywny wyłożonego kapitału,
e) łączny koszt ekonomiczny,
f) zysk ekonomiczny (nadzwyczajny).
(Źródło: D.Begg, P. Smith, „Ekonomia. Zbiór zadań”, PWE, Warszawa 1994)
2. Z Warszawy do Gdańska można polecieć samolotem lub pojechać pociągiem. Bilet lotniczy kosztuje 190 zł, lot trwa 1 godz. Bilet na pociąg kosztuje 60 zł, jazda trwa 4 godziny. Wyjaśnij, jaki będzie najbardziej ekonomiczny sposób podróży z punktu widzenia przedsiębiorcy, którego czas kosztuje 80 zł za godzinę i studenta, którego godzina jest warta 10 zł.
3. Właśnie dostałaś/eś nową pracę. Zarabiasz 50 zł za godzinę. Już w drugim tygodniu pracy masz towarzyszyć swojemu szefowi w podróży służbowej. Do wyboru masz pociąg i samolot. Twój szef na pewno pojedzie pociągiem, ponieważ nie znosi latania. Czy będziesz mu towarzyszyć, czy raczej wybierzesz samolot, biorąc pod uwagę, że bilet na pociąg kosztuje 80 zł i podróż trwa 6 godzin, zaś bilet na samolot jest droższy o 350%, podróż samolotem trwa godzinę. Przy jakiej stawce godzinowej zmienił(a)byś zdanie?
4. Pani Nowak i pan Kowalski założyli do spółki sklep. Przed założeniem sklepu pani Nowak pracowała w Żuczku i zarabiała 600 zł miesięcznie. Pan Kowalski był tramwajarzem i zarabiał 1000 zł miesięcznie. Oboje są właścicielami pomieszczenia, w którym urządzili sklep. W przeszłości wynajmowali je osobom trzecim za 1500 zł miesięcznie. Jakie są koszty alternatywne prowadzenia sklepu przez panią Kowalską i pana Nowaka? Wiedząc, że koszt księgowy prowadzenia własnego biznesu wynosi 6000 zł, a miesięczne utargi 9000 zł oblicz zyski księgowe oraz zyski ekonomiczne z prowadzenia sklepu. Co bardziej się opłaca prowadzenie sklepu czy praca w poprzednich miejscach zatrudnienia.
5. Joanna jest świeżo upieczoną panią doktor i stoi na progu życiowej decyzji dotyczącej kupna samochodu jako własnego narzędzia pracy aby móc jeździć do chorych. Za używany samochód musi zapłacić 8.000 zł. Przychody Joanny z prywatnej praktyki wynoszą 1500 zł miesięcznie. Koszty benzyny wynoszą 200 zł miesięcznie. Joanna mogłaby zatrudnić się w przychodni po sąsiedzku za 750 zł miesięcznie. Nie musiałaby wówczas kupować samochodu, a pieniądze mogłaby trzymać na lokacie oprocentowanej 5% w skali roku. Oblicz koszt księgowy, koszt ekonomiczny, zysk księgowy i zysk ekonomiczny z działalności Joanny.
6. Pan Zbyszek jest właścicielem magla. Miesięczne przychody z magla wynoszą 1500 zł. Koszty związane z opłatami za prąd wynoszą 800 zł. Gdyby Pan Zbyszek zamknął swój zakład mógłby starać się o wcześniejszą emeryturę, która wynosi 700 zł, ponadto mógłby wynająć pomieszczenie po maglu na skład cebulek tulipanów co przyniosłoby mu dochód w wysokości 250 zł miesięcznie. Oblicz koszt księgowy prowadzenia magla, zysk księgowy z tej działalności, koszt alternatywny pracy Pana Zbyszka, koszt alternatywny kapitału pana Zbyszka, łączny koszt ekonomiczny, oraz zysk ekonomiczny z prowadzenia magla.
7. Firma „Kowalski Art. International” produkuje dwa typy landszaftów – „Jeleń na rykowisku” i „Zachód słońca nad jeziorem”. Kowalski produkuje 8 „Jeleni na rykowisku” miesięcznie i sprzedaje je po 250 zł sztuka oraz 10 zachodów słońca, których cena rynkowa za sztukę wynosi 200 zł. Koszty miesięczne związane z produkcją obrazów kształtują się następująco: wynajem atelier 800 zł; farby, pędzle, płótna i ramy 500 zł, reklama 200 zł, wynagrodzenie dla pomocnika 1000 zł. Kowalski gdyby zrezygnował z produkcji landszaftów mógłby się zatrudnić w szkole podstawowej jako nauczyciel plastyki zarabiałby wówczas 800 zł, podobną pracę mógłby znaleźć jego pomocnik. Oblicz koszt księgowy oraz zysk księgowy z produkcji landszaftów, a także koszt ekonomiczny, oraz zysk ekonomiczny z prowadzenia tej działalności.
8. Stanisław Nowak posiadane przez siebie pieniądze w kwocie 300 tys. zł może zainwestować w piekarnię, albo może ulokować je na koncie terminowym w banku (stopa procentowa 10%) zatrudniając się jednocześnie w firmie, w której otrzymuje miesięczne wynagrodzenie w wysokości 2500 zł. Prowadząc piekarnię pan Nowak jest w stanie osiągnąć w ciągu roku przychód w wysokości 200 tys. zł. Koszty prowadzenia piekarni w ciągu roku przedstawiają się następująco (w zł):
- wynagrodzenie pracowników - 60 000,
- czynsz - 15 000,
- energia - 10 000,
- reklama - 40 000,
- inne wydatki - 5 000.
Jaką decyzję powinien podjąć pan Nowak: uruchomić piekarnię, czy wpłacić pieniądze do banku?
(Źródło: T. Zalega, „Mikroekonomia. Ćwiczenia”, WSPiZ, Warszawa 1999)
9. Dane zawarte w poniższej tabeli charakteryzują sytuację firmy Jasia Kwiatkowskiego oraz warunki jej działania.
Wyszczególnienie
Wartość
Wielkość sprzedaży wyrobu A
10.000
Wielkość sprzedaży wyrobu B
5.000
Wielkość sprzedaży wyrobu C
3.000
Cena dobra A
2
Cena dobra B
4
Cena dobra C
7
Amortyzacja
Wynagrodzenie zatrudnionych pracowników (do produkcji, przyp. Autora)
15.000
Składka ZUS
40%
Odsetki od zaciągniętych kredytów
4.000
Surowce do produkcji
Koszt czasu pracy Jasia Kwiatkowskiego
6.000
Rynkowa wartość majątku firmy
100.000
Stopa procentowa
20%
Podatek od zysku
a) koszty stałe,
b) koszty zmienne,
c) koszty całkowite,
d) koszty alternatywne,
e) przychód całkowity,
f) zysk księgowy brutto,
g) zysk księgowy netto,
h) zysk ekonomiczny.
Firma Jasia Kwiatkowskiego funkcjonuje w krótkim czy długim okresie? Uzasadnij odpowiedź.
10. Poniższe dane zawarte w tabeli charakteryzują pewną firmę produkującą szlafroki damskie i męskie oraz warunki jej działania.
Wielkość sprzedaży szlafroków damskich
20.000
Wielkość sprzedaży szlafroków męskich
12.000
Cena szlafroka damskiego
90
Cena szlafroku męskiego
...
SGH-owy