Prawo handlowe, red. Józef Okolski, M. Modrzejewska, Warszawa 2012, s. 712
Konstrukcja faktoringu opiera sięna możliwości gospodarczego wykorzystania wierzytelności, która – rperezentując określoną wartośc majątkową – może w pewnych syt. stać się surogatem pieniądza. Służy temu inst. cesji wierzytelności, pozwalajaca na podmiotowazmianę stos. obligacyjnego bez zmiany jego treści. Cesja wierzytelności jest konstrukcyjną podstawą faktoringu.
Dochodzi tu do ukształtowania syt. prawnej 3 podmiotów, co nie oznacza, że jest to stos. trójstronny. Bliżej mu do kompleksu umów, a więc stos. obligacyjnych opartycg na ścisłym powiązaniu gosp. w ten sposób, że istnieje pomiędzy nimi współzależność o charakterze funkcjonalnym, nie są to przy tym stos. akcesjoryjne.
A - Wierzyciel w ramach stos. podstawowego, faktorant – ceduje na wyspecjalizowaną instytucję – faktora - (np. bank) przysługującą mu względem C (Dłużnik) wierzytelność, w zamian za oznaczoną w umowie sumę pieniędzy. Jej wysokość uzależniona jest od treści wierzytel (treść umow, terminy) a także od szczegołowo okreslonych praw i obowiązków stron umowy – cedenta i cesjonariusza – dot. cedowanej wierzytelności. Umowa zawierana miedzy W a wyspecjalizowaną inst. jest nazywa umową faktoringową.
Klasyfikacja faktoringu ze wzgl. na przejęcie przez faktora ryzyka wypłacalności dłużnika:
1) f. właściwy – pełne przejęcie ryzyka wypłacalności dłużnika przez faktora. W ujęciu prawnym oznacza to, że podstawą tego f. jest dokonanie definitywnej cesji wierzytelności nafaktora
2) f. niewłasciwy – nie oznacza przejęcia ryzyka wypłacalności D przez faktora. Konstrukcją prawną jest cesja pod warunkiem rozwiązującym - niewypłacalności D. W razje jej wystapienia cedowana wierzytelnośc „powraca” do faktoranta.
Obowiązku stron w praktyce – zawarte w klauzulach:
· prowadzenie obsługi finansowo-księgowej działalnosci cedenta
· doradztwo finansowe
· egzekucja przypadających należności
Charakterystyczne jest połączenie elementów o charakt. finansowym ze świadczeniem określonego rodzaj uusług prze faktora.
Konwencja UNIDROIT o faktoringu międzyn. z 28.05.1988 r. Zawiera def. faktoringu. Przez faktoring rozumiana jest umowa charakteryzująca sięelementami:
1) cesję wierzytelności z umów sprzdaży lub odstawy wyłączenie o charakterze profesjonalnym.
2) zobow. faktora do św. co najmniej dwóch sposród 5 wskazanych w konwencji usług,
3) zawiadomienie dłużnika o dkonnanym przelewie
wysokość sumy należnej bankowi zależy przede wszystkim od daty wymagalności wierzytelności. bank potrąca sobie za ryzyko niewypłacalności D, które bierze na siebie. – art. 516 kc
W praktyce najczęściej spotyka się faktoring w obrocie międzynarodowym
Eksporterzy – wierzyciele – faktoranci
Importerzy – dłużnicy
Banki – faktor
Przy umowie na dłuższy okres banki faktycznie kredytują wierzycieli, a przy tym zapewniają dodatkowe usługi: prowadzenie księgowości, marketing, doradztwo finansowe – bardz oto ułatwia prowadzenie dział.
Przedawnienie po 3 latach - bo obrót profesjonalny. Właściwe są przepisy kc art. 509 i n.
Polskie prawo handlowe, j. Ciszewski, Warszawa 2009 r.
De facto faktoring obejmuje 3 kat. podmiotów:
1) pod .prowadzący działalność faktoringową (faktor)
2) podmiot prowadzący dział. gosp. w zakresie sprzedazy/dostawy dóbr i usług (dostawca dóbr i usług) – W
3) podmiot nabywający te dobra i usługi (dłużnik)
De iure faktoring tworzy stos.zobow. wyłącznie między faktorem a dostawcą dóbr i usług.
Umowa na linii D – W, to umowa pierwotna.
W Pl faktoringiem moga zajmować się banki, SA i sp. zoo, os. fizyczne prowadzące dział. fkatoringową w sposób profesjonalny (nie postyka się)
Przedmiot faktoringu – nabywanie preze faktora wierzytelności, jakie przysługują dostawcom w stos. do nabywców towarów i usług.
Wierzytelności dostawcy wynikające z zawieranych przez niego umów dostawy, sprzedaży oraz umnów o wykoanie usług i to z reguły o charakterze dwustronnie handlowym lub zawodowym. Nie mogą to być przedmioty lub usługi przeznaczone na osobisty użytek odbiorcy. Zazawyczaj dot. wierzytelności o krótkim terminie zaspokojenia. Jest to cesja globalna – dot zarówno wierzytelności przyszłych jak i istniejących.
Podstawowym przedmiotem jest przelew wierzytelności. Poza tym:
· udzielanie dostawcom zaliczek i kredytów
· przejmowanie ryzyka del credere
· prowadzenie ksiąg handlowych i rachunkowych dostawców
· sporządzanie dla nichj bilansów
· upominanie spóźnialskich nabywców towarów
· sicąiganie (inkaso) należności objętych umowa fkaktoringu.
· poza tym: kontrola stanu wypłacalności nabywców towarów,
· zbieranie danych mających znaczenie gosp. dla dostawcy
· sporządzanie statystyk
· prowadzenie akcji marketinkowej
· doradztwo prawne – podatkowe
· budowanie nowych strategii handlowych
· działania mediacyjne
Na mocy Konwencji UNIDROIT Faktor musi się zobowiązać co najmmniej do 2, ale nie muszą być w pełnym zakresie :
1. finansowanie dostawcy, 2. księgowanie wierzytelności, 3 inkasowanie wirrzytelności, 4. zapewnienie ochrony przeciw niewywiązywaniu się dłużników ze zobow.
Faktoring ma charakter umowy nienazwanej. Można ją zdefiniwać jako umowe, przez którą jedna ze stron (dostawca) zobowiązuje się do przeniesienia określonych w umowie wierzytelności z tytułu umów sprzedaży, dostawy bądź świadczenia usług oraz do zapłaty prowizji na rzecz faktora, faktor zaś zobow. się do uiszczenia wynagrodzenia za nabywanie wierzytelności oraz do świadczeniao znaczonych usług dodatkowych oraz w zal. od postaci (właściwej lub niewł.) niekiedy do przejęcia ryzyka wypłacalności dłużników dostawcy.
Jest umow olbigacyjną, wzajemną, konsensualną, kauzalną o charakterze odpłatnym. Zwykle tzw. umowa formularzowa – z góry ustalona przez faktora.
katybekier