Zasoby rolne28 września 201113:57
(Rolne, leśne, zwierząt łownych, surowców zielarskich, mokradeł, wód śródlądowych, mórz i oceanów)
1. Zasoby leśne
o Rola lasów w biosferze
§ Stabilizacja klimatu - czynnik kształtujący klimat
§ Element cyklu biogeochemicznego węgla (globalnie las magazynuje 283mld t C
§ Przekształca spływ powierzchniowy w podziemny
§ Ochrona gleb przed erozją, osuwiskami, lawinami
§ Rola gospodarcza (źródła przychodów)
o Funkcje lasu:
§ Wielofunkcyjne 33,8%
§ Społeczne 3,7%
§ Ochrona bioróżnorodności 11,2%
§ Ochrona gleb i wód 9,7%
§ Produkcja 33,8%
§ Nieznane funkcje 7,8%
o Zasoby leśne świata:
§ 30,3% - lasy, spadek -0,18% rocznie
§ Pasy
§ Pas północny
§ Borealne i nemoralne
§ Pas środkowy
§ Pas południowy
§ Zasoby :
§ Afryka: lesistość 21,4%, 2. największy kompleks leśny na świecie, 635mln ha lasów
§ Zagrożenia:
§ Stały wzrost liczny ludności
§ Niskie PKB, intensywny wzrost => przyrost PKB/przyrost ludności - nierównomiernie, coraz mniejsze PKB per capita
§ Niska efektywność gospodarki rolnej i przeniesienia zatrudnienia do sektora użytków drzewnych i niedrzewnych; duży czarny rynek
§ Szanse (pod warunkiem wzmocnienia aparatu państwowego poszczególnych krajów):
§ Finansowe korzyści z mechanizmu CDM - kraje udowadniające wycofywanie emisji CO2 i wiązanie go przez lasy mają szansę na $$ (Kioto)
§ Przychody z turystyki
§ Azja i kraje Pacyfiku, zamieszkane przez > połowę ludności świata
§ Znaczące różnice w rozwoju poszczególnych krajów w regionie
§ Szanse:
§ Szybki rozwój krajów słabiej rozwiniętych, by zaczęły patrzeć na zagadnienia OŚ
§ Ekoturystyka, ale najpierw musi być świadomość.
§ Europa, z Syberią i Azją Pn - 25% powierzchni leśnej świata, najbardziej zurbanizowane regiony - Europa Zachodnia, przeciętna lesistość 30%, Finlandia 73,9%, Szwecja 66,9%, Słowenia 62,8%, Słowenia 53,9%, Polska 30%, wzrasta
· Niszczenie wilgotnych lasów równikowych: Przyczyny Deforestacji:
§ Bezpośrednie
§ Naturalne:
§ Huragany
§ Pożary naturalne
§ Szkodniki
§ Powodzie
§ Antropogeniczne:
§ Ekspansja upraw wodnych
§ Hodowla bydła
§ Wycinka
§ Górnictwo i wydobycie ropy
§ Budowa zapór wodnych
§ Drogi
· Pośrednie
§ Rynek zbytu:
§ Niewycenione dobra i usługi lasu
§ Monopole i siły monopolistyczne
§ Błędna interwencja polityki
§ Złe motywacje
§ Mechanizmy regulacyjne
§ Zarządzanie inwestycyjne
§ Słabość zarządzania
§ Koncentracja praw własności ziemi
§ Brak lub słabe prawa własności i systemy dzierżawy lądów
§ Nielegalne działania i korupcja
§ Inne przyczyny społeczno- ekonomiczne i polityczne
§ Wzrost gęstości zaludnienia
§ Wzrost ekonomiczny
§ … FUUUUU :/
· Charakterystyka wilgotnych lasów równikowych
§ Opady - dolna granica 1700-2000mm rocznie
§ Średnia temperatura 27-20oC
§ Duże tempo obiegu pierwiastków biogennych
§ Ubogie gleby laterytowe (szybkie wiązanie biogenów i wymywanie)
§ Niezwykłe bogactwo gatunkowe- ok. 2/3 gatunków na 6% powierzchni
· Rozkład węgla:
§ Żywe rośliny wiążą 210 tC/ha
§ Martwe drzewa, ściółka 10
§ Gleba 100
· Wyjaławianie gleby:
§ Naturalny obieg (możliwa intensywna produkcja biomasy):
§ Wiązanie biogenów przez system korzeniowy ---v
§ Zdrowy las- drzewo magazynuje pierwiastki biogenne---v
§ Śmierć drzewa---v
§ Gleba inicjalna- mikroorganizmy uwalniają biogeny, które idą do systemu korzeniowego
§ Gdy wycinamy drzewa - porzucanie gleby, biomasa zabrana z ekosystemu:
§ Brak biogenów -->jałowienie gleby, wymywanie przez wody opadowe
§ Po 2-3 latach produkcja nieopłacalna, dalsza wycinka w celu pozyskania żyznych gleb pod rolnictwo
· Człowiek przecina naturalny cykl obiegu pierwiastków => inwazja roślin przystosowanych do życia na glebach ubogich=> nowy układ ekologiczny= nowy ekosystem ===> poważne skutki ekologiczne
· Skutki:
§ Uwolnienie miliardów ton C - "Efekt cieplarniany"
§ Zmienia obieg wody w skali regionalnej i globalnej- mniej opadów na obszarach wylesionych
§ Zmiana temperatury lokalnej
· Możliwe tempo zanikania:
§ Tempo rosnące - ok. 2020 - koniec
§ Stałe 2040 koniec lasów
§ Malejące- nigdy nie koniec
§ Zamieranie lasów północnego pasa leśnego:
· Przyczyny:
§ Zanieczyszczenie środowiska (S, N, NH3,, F, węglowodory, ozon, pyły)
§ Kwaśne deszcze (mechanizm!)
§ Wpływ na wody
§ Wpływ na gleby
§ Wpływ na rośliny
· Efekty:
§ Zamieranie roślin (utrata aparatu asymilacyjnego)
§ Degradacja gleby
§ Zakwaszanie zbiorników
§ 25-150 mikrogramów SO2m3, średnioroczne naturalne stężenie IUFRO w Europie
· Ocena defoliacji lasów w Polsce:
§ Lekka 60%
§ Bez defoliacji 24%
§ Średnia 17%
§ Reszta- niewiele
· Stężenie SO2 : zmniejsza się, najwięcej w Małopolsce i na Śląsku
· Stężenie Nox - różnie, wzrost w niektórych krainach -> wzrost motoryzacji
§ Zagrożenia ekosystemów leśnych
· Naturalne (nie są zagrożeniem środowiska sensu stricte, są naturalne)
§ Wewnętrzne
§ Sukcesje
§ Tendencje rozwojowe
§ Interakcje pomiędzy organizmami
§ Zewnętrzne
§ Zmiany klimatyczne i krajobrazowe bez udziału człowieka
· Antropogeniczne
§ Konwersja lasów na inne cele
§ Eksploatacja drewna i innych surowców leśnych
§ Zanieczyszczanie środowiska
§ Zmiany stosunków wodnych
§ Pinetyzacja (wprowadzanie gatunków iglastych w celu zwiększenia zysków)
o Zasoby rolne:
· Rola gleby w biosferze:
§ Rezerwuar składników pokarmowych - żywność, drewna
§ Rezerwuar zasobów wodnych
§ Środowisko życia wielu organizmów
§ Decyduje o reakcji ekosystemów na zanieczyszczenia np. wód
§ Surowce- piaski, żwir, torf, glina
§ Źródło informacji (archeologia)
§ Znaczenie klimatyczne- wiązanie węgla
...
cllaudiiee