TOM 4 AUTORZY KINA EUROPEJSKIEGO.doc

TOM 4 AUTORZY KINA EUROPEJSKIEGO

Gerard Corbiau: muzyka kameralna

- belgijski twórca, ur. 1941

- praca reportera-dokumentalisty w RTB

- rok 1987 debiut Nauczyciel muzyki, realizacja 5 lat, nagrodzony w Vichy i Rio de Janeiro, nominowany do Oscara (film zagraniczny), w roli głównej Jose van Dam (bas-baryton, rola Joachima Dallayraca), śpiewak rezygnuje z kariery, poświęca się kształceniu Sophie Maurir oraz Jeana Nilsona, napięte relacje pomiędzy bohaterami, kiedy odejdą w życiu mistrza zostaje pustka, śpiewacy odnoszą triumf w konkursie, scena pogrzebu mistrza zamyka film, trumna i żałobnicy płyną we mgle łodziami przy muzyce Gustava Mahlera, poznajemy bohaterów poprzez sposób śpiewania i zachowanie w trakcie śpiewu, piękno zdjęć operatora Walthera Van den Ende, zdecydowano się na światło naturalne, wrażenie świetlistości, chłód obrazu, a ciepły głos ludzki, kunszt artysty = umiejętność panowania nad emocjami, akcja rozgrywa się w Anglii, XIX wiecznym zamku

- filmy o muzyce ( w przeszłości pracował w redakcji muzycznej, realizował portrety muzyków), reżyser nie ufa słowu

- filmy o losach artystów, zależnych od mecenasów, publiczności, uwikłanych w nierozwiązywalne dramaty, samotnych

- rok 1991 Rok przebudzenia jako jedyny nie ma ścisłego związku z muzyką, dojrzewanie bohatera w końcu lat 40. W szkole wojskowej

- rok 1994 Farinelli, ostatni kastrat, osnuty wokół postaci Carla Broschiego (Stefana Dionisi), inscenizacja świata barkowej opery, śpiewak potężny jako artysta, bezbronny jako mężczyzna, okaleczenie fizyczne, warunkiem utrzymania jasnego głosu, ważna scena w operze, gdzie pośród mechanicznych ptaków znajdujących się w klatkach śpiewa bohater, on również jest uwięziony w swoim ciele jak ptak w klatce, konflikt dramatyczny stanowi relacja pomiędzy braćmi Broschi, Ricardo  podjął decyzję o kastracji chłopca, poczucie winy za okaleczenie brata = pisanie dla niego muzyki, zastępowanie go w sypialni, kolejna nominacja do Oscara, Złoty Glob dla najlepszego filmu zagranicznego oraz dwa Cezary (francuskie odpowiedniki Oscarów) za najlepszy dźwięk i najlepszą scenografię

- rok 2000 Król tańczy, akcja rozgrywa się na dworze Ludwika XIV Króla Słońce (BENOIT MAGIMEL), bohaterem jest kompozytor i tancerz Jean-Baptiste Lully (BORIS TERRAL), film opowiada o monarchii absolutnej poprzez muzykę i taniec, Lully kocha króla miłością platoniczną, zaborczą i irracjonalną, zaślepienie staje się przyczyną jego upadku, w pewnym momencie przestanie być potrzebny królowi, zostaje po Molierze wykluczony z kręgu zaufanych dworzan, umiera na gangrenę, zraniwszy się w nogę batutą, w baletowym klasycznym tańcu Ludwik pokonuje prawa natury i ograniczenia własnego ciała, staje się idealnym wcieleniem samego siebie: Bogiem na Ziemi, metafora państwa-teatru

Luc i Jean-Pierre Dardenne: fikcja prawdziwsza niż życie

-skupienie na człowieku, na jego losie, konfrontacji z systemem społecznym, artystyczna asceza, pytania o moralność, etykę, wiarę, przebaczenie, konieczność odkupienia winy

-1999 Złota Palma Rosetta (Emilie Dequenne, amatorka, nagroda najlepsza rola kobieca), 2005 Złota Palma Dziecko

- uciekają się do technik paradokumentalnych (wpływ wcześniejszych produkcji)

- sami wybierają lokacje, aktorów (zwykle amatorów), ustawiają kamery, precyzyjnie planują ujęcia z aktorami

- stała grupa współpracowników zdjęcia: Alain Marcoen, montaż: Marie-Helene Dozo, kostiumografka Monic Parelle,

- znaki rozpoznawcze: brak wyrazistych kolorów, zajmujemy pozycję podglądaczy (sami bohaterowie też śledzą z ukrycia), przestrzeń duszna, ujęcia wielkich, podmiejskich ulic, wiaduktów, przez które przechodzą bohaterowie, przemiany bohaterów to zakończenie każdego z filmowych obrazów, determinizm, a woluntaryzm, sakralizacja pracy, postacie: emigranci, ludzie z obrzeży, bezrobotni, bezdomni, lejtmotywy: niepełna rodzina, rozbite małżeństwo, pozbawione oparcia u dorosłych dzieci,

- rok 1996 Obietnica Olivier Gourmet w roli Rogera, który zajmuje się podejrzanymi interesami, w tym przemycaniem emigrantów, Jeremie Renier jako Igor, syn Rogera, wskutek wypadku umiera emigrant z Burkina Fasoo, Roger składa przysięgę, że zajmie się jego żona i dzieckiem, Assita czeka na powrót Hamidou, to Igor wyzna jej prawdę, wbrew woli ojca, siła miłości i przywiązania, w scenie finałowej Assita odchodzi, Igor sprzedaje sygnet, który wcześniej ofiarował mu rodzic i podąża za kobietą

- rok 1999 Rosetta, bohaterką jest 20-letnia dziewczyna, poznajemy ją w chwili życiowego rozczarowania, zostaje zwolniona z pracy, w przyczepie kampingowej czeka na nią matka alkoholiczka, Rosetta podejmuje się wielu nielegalnych zajęć, jest zdeterminowana by znaleźć jakąś pracę, która pozwoliłaby jej stanąć na nogi, nie chce skończyć jak matka, a duma nie pozwala na zgłoszenie się do pomocy społecznej, kiedy Riquet – sprzedawca gofrów wyciąga do niej pomocną dłoń, nie dość, że ja odtrąca, ale wręcz gryzie, zdradzając jedynego człowieka, który okazał jej sympatię, Rosetta nie umie ukazywać uczuć, kumuluje je w sobie, doprowadzając do finałowej eksplozji, zjada skromny posiłek, po czym odkręca butlę z gazem, nawet samobójstwo jej się nie udaje, determinacja Rosetty każe iść do zarządcy po nową butlę, wtedy pojawia się Riquet, być może będzie umiała po raz pierwszy przyjąć pomoc

- rok 2002 Syn, nauczyciel stolarstwa Olivier (Olivier Gourmet) przyjmuje do swojej grupy nowego ucznia, ku zdziwieniu byłej żony (spodziewającej się dziecka z innym mężczyzną), chłopak okazuje się zabójcą syna głównego bohatera, tajemnica Oliviera zostaje ujawniona pod koniec filmu, gdy bohaterowie udadzą się na wyprawę po drewno do tartaku, zanim to się stanie Francis opowie mu o wydarzeniach z przeszłości i poprosi go, by został jego opiekunem,

- rok 2005 Dziecko, film zawiera nową konstrukcję postaci – bohaterów cechuje niespotykana dotąd radość i beztroska, historia Soni (Deborah Francis) i Bruna (Jeremie Renier), nastoletnich rodziców, chłopak nie dorósł do roli ojca, jest złodziejaszkiem, kierującym małą grupą przestępczą, złożoną właściwie z dzieci, bez zastanowienia decyduje się na sprzedanie swojego dziecka, Sonia trafia do szpitala na wskutek wstrząsu wywołanego informacją o transakcji, Bruno postanawia anulować sprzedaż, niemowlę udaje się odzyskać, dziewczyna nie chce widzieć swojego dawnego ukochanego, a nabywcy żądają wysokiego odszkodowania, Bruno organizuje więc rabunek, który kończy się pogonią za przestępcami, gdy los towarzysza napadu wymyka się z spod kontroli, zgłasza się na policję, zostaje osądzony i skazany, w czasie wizyty Soni zaczyna płakać

- Milczenie Lorny (film nie był ujęty w książce, ale ja wiem, że są jego autorami ;) nawet go oglądałam, a moja analiza została pozytywnie oceniona przez profesora Ostaszewskiego :)

Philip Ridley: surrealistyczne widzenie

- Brytyjczyk, popełnił dwa filmy w swoim dorobku

- filmy rozgrywają się w scenerii amerykańskiej, w rolach głównych występują pochodzący z USA aktorzy

- rok 1989 Skóra jak lustro, strategia redukcji, akcja rozgrywa się w latach 50. W małej osadzie w stanie Idaho, wokół domostwa głównych bohaterów niekończące się łany zboża, jest tylko jedna droga polna, to biblijna przypowieść, ważne symboliczne sensy, Ruth, Seth, Joshua (to imiona niektórych postaci), najważniejszy spośród nich jest Seth, 9-latek karany „torturą wody”, autorytetem dla chłopca staje się dorosły brat Cameron (matka to neurotyczka, ojciec znajduje się w cieniu rodziny, oskarżono go o seksualne kontakty z 17-latkiem, Cameron będzie zmagał się z symptomami choroby popromiennej), Seth spędza dużo czasu z przyjaciółmi Ebenem i Kimem (w okrutny sposób zabijają ropuchę), w okolicy mieszka również Dolphin, (nawiąże romans z Cameronem), wkrótce zamordowany zostaje Eden (niesłusznie oskarżony zostaje ojciec bohatera, popełnia samobójstwo), a później Kim, w finale Dolphin wsiada do czarnego cadillaca (podróżują nim 4 mężczyzni), świadkiem zdarzenia jest Seth, który nie robi nic by zapobiec tragedii, wcześniej widział jak do samochodu został wciągnięty Kim, znaleziono go później martwego w opuszczonej szopie, ciało Dolphin porzucone zostanie wśród łanów zbóż, w filmie odwołania do Psa andaluzyjskiego, motyw dorastania, śmierci, skóra jako rodzaj granicy pomiędzy tym co niepoznane, a tym co dostępne dla oka

- rok 1995 Męczeństwo Darkly’ego Noona, wydarzenia rozgrywają się w lesie, w domu i plenerach, bohater jest członkiem sekty religijnej, która została wymordowana, on uciekł i ocalał, znajduje schronienie u Callie (oczekuje ona na powrót niemego Claya, trudniącego się produkcją trumien), w bohaterze budzi się pożądanie i poczucie winy, w finale bohater próbuje zabić Callie i Claya, w ostatniej chwili zostają oni uratowani przez kierowcę, drewniany dom staje w płomieniach, konflikt na linii potrzeby zmysłowe – surowe zasady, również odniesienia do Psa andaluzyjskiego (mrówki na dłoni) i Biblii, przejście od świata dzieciństwa do dorosłości, budowanie tożsamości, film o braku miłości, bohaterowie są ludźmi zranionymi

Nicolas Roeg: kino wizualnej (nie)przyjemności

- jego filmy rzadko zaspokajały gusty masowej publiczności, tradycyjnej krytyki (perypetie z dystrybutorami, producentami)

- motywy w twórczości Brytyjczyka: przenikające się nawzajem postacie, ich niedookreślone wyglądy, zaburzenia tożsamości, ambiwalentna seksualność, zainteresowanie napięciem pomiędzy naturą/kulturą; życiem/śmiercią, eksplorowanie mrocznych pokładów ludzkiej podświadomości, motyw spojrzenia, percepcji, bohaterzy odkrywają lęki i obsesje, motyw zagubionego lub utraconego dziecka, zderzenie bohaterów z obcym światem

- fragmentaryczna narracja, zdeformowany obraz, efekt subiektywizacji, zdjęcia zwolnione, stop-klatki, używanie transfokatora, szerokich obiektywów, montaż krótkich ujęć, czerwień jest szczególnie uprzywilejowana w filmach reżysera, polemika z konwencjami i mitami kultury masowej, odwoływanie się do parodii, pastiszu, tekstualne odniesienia do twórczości Blake’a, Eliota, Borgesa, Klimta, Picassa, ścieżki filmów Roeg’a zawierają utwory Roya Orbinsona, Roda Stewarta, odwołania do tradycji filmowej np., schody odeskie, Obywatel Kane’a

- rok 1973 Nie oglądaj się teraz, psychologiczny horror/thriller, Laura I john Baxterowie (Julie Christie, Donald Sutherland) wyjeżdżają z Anglii do Wenecji (próbują poradzić sobie ze śmiercią córki), zawieszeni pomiędzy wodą, a lądem

- Performance, przedstawiciel londyńskiego świata podziemia gangsterskiego Chas (James Fox), chroni się przed mafią w domu ekscentrycznej, byłej gwiazdy rocka, u Turnera (Mick Jagger), gra z osobowościami np. w scenach z lustrzanymi odbiciami 

- rok 1971 Wędrówka, historia angielskiego rodzeństwa, ich ojciec próbował je zastrzelić, a później popełnił samobójstwo, pojawia się postać młodego Aborygena, który jest w trakcie rytualnej wędrówki inicjacyjnej, obraz ceglanego muru, miejskiego pejzażu, australijskiego interioru, dziewczyna zamyka się na doświadczenie transgresji, w odróżnieniu do niej chłopiec stara się upodobnić do spotkanego Aborygena np. pokrywając ciało malunkami, czy ściągając szkoły mundurek, dziewczyn odrzuca zaloty Aborygena, który popełnia później samobójstwo

- rok 1976 Człowiek, który spadł na ziemię, przybysz z obcej planety o imieniu Newton (David Bowie) ląduje na amerykańskiej prowincji, jego związek z pokojówką Mary-Lou to rodzaj sadomasochistycznej gry seksualnej, odbywający się w alkoholowym upojeniu, jego kulminacją jest scena maskarady z pistoletem, połączeni przemocy, spełnienia i śmierci, Newton zostaje poddany chirurgicznemu zabiegowi, nie będzie mógł wrócić w zaświaty

- rok 1980 Zmysłowa obsesja, akcja toczy się w Wiedniu, głównym bohaterem jest amerykański profesor psychiatrii Alex, nekrofilski akt seksualny, bohater spotyka Milenę (żyje w separacji z mężem), bohater próbuje zamknąć ją w ramach społecznych definicji, ostatecznie udaje mu się w erotycznym zbliżeniu z nieprzytomną, umierającą kobietą, achronologiczny porządek retrospekcji, konwencja narracji-wyznania,

- rok 1986 Rozbitkowie, bohaterowie decydują się na eksperyment rocznego pobytu na bezludnej wyspie, zamykają się na spotkanie z innym, są przesiąknięci cywilizacją,

- rok 1988 Tora 29, Martin (Gary Oldman) zakłóca nudnawe życie gospodyni domowej Lindy (Theresa Russell), trauma utraty dziecka, dualizm cechuje oprócz Martina, postać męża kobiety Henry’ego, szanowanego lekarza, zafascynowanego światem elektrycznych kolejek

- rok 1990 Wiedźmy Luke (Jasen Fisher) dziecięcy bohater odbywa podróż do hotelu w Anglii, widowiskowa scena metamorfoz kobiet zamieniających się w maszkary, ściąganie maski ludzkiej twarzy, podkreślenie monstrualnej kobiecości, zamiana bohatera w mysz,

- rok 1991 Chłodne niebo, sceneria Meksyku, przypadkowa śmierć męża głównej bohaterki, Marie zdradzając męża, uzyskuje dostęp do sfery nadprzyrodzonej, nad klifowym wybrzeżem objawia jej się Matka Boża,

- rok 1995 Dwie śmierci, Bukareszt rok 1989, obrazuje wykwintną kolację w domu szanowanego lekarza, perwersyjne obsesje seksualne, służąca Ana przyjmuje ofertę Daniela, (bohater spowodował wypadek wskutek, którego narzeczony kobiety został sparaliżowan), w zamian za mieszkanie u Daniela zaspokaja jego erotyczne pragnienia, ale czyni to prawie jak manekin, stawiając opór biernością swojego ciała, bohater czeka aż pojawi się z jej strony jakieś uczucie, gest, taki zdarza się w zakończeniu, ale Ana wykonuje go tylko po to by wystawić siebie i jego na cel stacjonujących wojskowych sił porządkowych, oboje umierają

Claude Autet: Lino, Michel, Ives i inni

- stworzył 15 filmów fabularnych, głównymi bohaterami swoich dzieł uczynił mężczyzn, Lino Ventura zagrał w 2 filmach (były bokser), Michel Piccoli w 4, Yves w 3, Daniel Auteuil w 2, Michel Serrault w 1,

- urodzony w Paryżu, wychowywany przez babcię, miłośniczkę kina, trafił później do katolickiego liceum, zafascynował się muzyką, to matka zdobyła formularze potrzebne do zdawania egzaminu wstępnego do szkoły filmowej (nie chciała aby jej syn pracował na prowincji jako urzędnik podatkowy)

- pisywał recenzje muzyczne do pisma Combat, sławę zdobył jako lekarz scenariuszy,

- stali współpracownicy zdjęcia Jean Boffety, muzyka Philippe Sard

- 3 pierwsze filmy czarno-białe, reszta w kolorze, filmy mają otwarte zakończenia, bohater ukazany w stop-klatce, a później następuje efekt zaciemniania, występowanie głosu zza kadru, który komentuje pokazywane wydarzenia, często stosowano ujęcia przez szybę, odbicia w lustrach, często w tych filmach pada deszcz, konfrontacja ojców i synów, jako znaczący motyw w twórczości, bohaterowie wywodzą się z dużych miast, ale chętnie jeżdżą na wieś lub nad morze, łatwo zmieniają partnerów, chętnie bywają w kawiarniach, dużo piją wina, palą papierosy, rozmawiają przez telefon, przeżywają chwile symbolicznego oczyszczenia, w filmach reżysera wiele miłości, ale seksu mało :), konfrontacja ze śmiercią,

- rok 1955 debiut Witaj uśmiechu (nakręcony przez przypadek, reżyser Robert Dhery zrezygnował z realizacji obrazu a Autet go zastąpił)

- rok 1959 Dziki jest leniwy, konflikt na linii reżyser-aktor, sprawia, że znowu zastępuje początkowo wybranego reżysera, w zamian kręci film Grupa największego ryzyka 1959 odniósł sukces, historia Abla Davosa, gangstera ściganego przez policję, opuszczonego przez wspólników, z wyrzutami sumienia, poetyka czarnego filmu, brawura napadu i ucieczki przed pościgiem, miesza się z tragicznymi wydarzeniami – śmiercią żony, kumpla, rozstaniem z synkami, w finale Davoz znika w tłumie, lecz głos z offu informuje, że zostanie on ujęty, osądzony i stracony

- rok 1964 Broń do pchnięcia na lewo, Marynarz Jacques Cournot próbuje odzyskać dla pięknej kobiety zagrabiony przez szajkę jacht, gdzie ukryta jest broń, czarno-białe zdjęcia, awanturnicza fabuła, pojawia się postać ponurego Amerykanina, szefa szajki

- rok 1969 Okruchy życia, adaptacja powieści, historia uczuciowego trójkąta (Pierre+ Catherine+ kochanka Helene, seria retrospekcji,

- rok 1970 Max i ferajna, amatorski napad na bank podsunięty 6-ścio osobowej bandzie przez byłego sędziego Maxa, relacja bohatera z prostytutką Lily, w finale zabija inspektora Rozinskiego, który chce obarczyć dziewczynę współodpowiedzialnością za napad,

- rok 1976 Mado, bohater to Simon właściciel fabryki, łączą go relacje z tytułową prostytutką , ona traktuje go jako zwykłego klienta, kocha Maneccę, który traci życie z powodu informacji przekazanych na życzenie Simona, bohaterka popada w rozpacz, reżyser wprowadza nowy wątek krytykę społeczną,

- rok  1972 Cezar i Rozalia, pierwszy oryginalny scenariusz w twórczości reżysera, znowu wątek trójkąta miłosnego, relacja pomiędzy Cezarem ( 50-letni sprzedawca metalowego złomu), Rozalią (rozwódka, matka małej córeczki), a Davidem (rysownik komiksów), kobieta kocha obu mężczyzn, w finale walka o wybrankę pozostaje w zawieszeniu, może nawet mężczyźni się zaprzyjaźniają

- rok 1983 Kelner, Aleks (60-letni kelner) kiedyś był tancerzem , zakochuje się w Claire, która postanawia wrócić do męża, pożycza pieniądze na zorganizowanie placu zabawa dla dzieci, pozostaje w skomplikowanych relacjach z poprzednimi partnerkami

- rok 1988 Kilka dni ze mną, Martial Pasquier, potomek właścicieli dużej sieci supermarketów, wychodzi z sanatorium, gdzie leczył się na depresję, aby pomóc mu wrócić do normalnego życia matka powierza mu zadanie skontrolowania rodzinnych interesów na prowincji, w Limoges, Martial odkrywa pewne nieprawidłowości w rachunkach niejakiego dyrektora Fonfrina i zakochuje się w Francine (Sadrine Bonnaire), jego pokojówce, która wiąże się najpierw z Fernandem, a później jest dziewczyną Rocky’ego (właściciel baru, w którym pracuje Francise), Martial zabija konkurenta, przez co zostaje zamknięty w więzieniu, odwiedza go tam bohaterka, scena daje nadzieję na pozytywny finał romansu

- rok 1991 Serce jak lód, dwójka lutnistów Maxime i Stephane prowadzą firmę, zajmują się sprzedażą i naprawą skrzypiec, Maxime zakochuje się w Camille, drugi mężczyzna zaczyna zabiegać o jej względy, rozkochuje kobietę, ale dla niego to tylko gra, ujawnia swój brak uczuć, mężczyźni zrywają spółkę, a w finale po kilku miesiącach wszyscy spotykają się w kawiarni, Stephane zostaje sam

- rok 1980 Zły syn, środowisko klasy robotniczej, Bruno wraca do Francji z USA, spędził tam wiele lat w więzieniu za handel narkotykami, znajduje pracę jako stolarz, wiąże się z Catherine,

- rok 1995 Nelly i Pan Arnaud, bohater mieszka sam w dużym mieszkan...