KSIĘGA LICZB
Wstęp do Księgi Liczb.
Lb 1. PIERWSZY SPIS MĘŻCZYZN ZDOLNYCH DO WALKI. Imiona wodzów pokoleń. Dane spisu ludności.
Lb 2. Rozmieszczenie pokoleń w obozie.
Lb 3. POKOLENIE LEWIEGO.. Kapłani. Obowiązki lewitów.. Obowiązki lewitów.. Rody lewitów.. Lewici w miejsce pierworodnych.
Lb 4. Kehatyci. Gerszonici. Meraryci. Spis lewitów..
Lb 5. POKOLENIE LEWIEGO.. Spis lewitów.. Zwrot dobra nieprawnie zabranego. Ofiara za posądzenie.
Lb 6. Nazireat.
Lb 7. Dary ofiarne wodzów pokoleń.
Lb 8. Lampy świecznika. Ofiarowanie lewitów..
Lb 9. PASCHA I WYMARSZ. Czas Paschy. Wypadki szczególne. Obłok jako znak obecności Pana.
Lb 10. Przepisy o trąbach. Porządek marszu. Mojżesz i Chobab.
Lb 11. ETAPY MARSZU NA PUSTYNI. Tabeera. Narzekanie ludu. Odpowiedź Pana. Siedemdziesięciu starszych otrzymuje natchnienie prorockie.
Lb 12. Chaserot. Narzekania Miriam i Aarona.
Lb 13. Wywiad w ziemi Kanaan.
Lb 14. Bunt Izraelitów.. Gniew Pana i wstawiennictwo Mojżesza. Przebaczenie i kara.
Lb 15. PRZEPISY DOTYCZĄCE OFIAR. UPRAWNIENIA KAPŁANÓW I LEWITÓW. Ofiary z pokarmów i płynów.. Pierwociny chleba. Wynagrodzenie za grzechy nieuwagi. Naruszenie szabatu. Frędzle przy szatach.
Lb 16. Bunt przeciw Mojżeszowi. Ukaranie buntowników..
Lb 17. Kadzielnice. Wstawiennictwo Aarona. Laska Aarona. Kapłan jako pośrednik pojednania.
Lb 18. Udział kapłanów w darach ofiarnych. Część należna lewitom.. Dziesięciny.
Lb 19. Popiół z czerwonej krowy. Poszczególne wypadki zaciągnięcia nieczystości. Rytualna woda oczyszczenia.
Lb 20. OD KADESZ DO MOABU.. Wody Meriba. Ukaranie Mojżesza i Aarona. Edom odmawia Izraelowi przejścia. Śmierć Aarona.
Lb 21. Zajęcie miasta Chorma. Jadowite węże. Marsz w kierunku Zajordania. Podbój Zajordania.
Lb 22. Król Moabu wzywa Balaama. Balaam u Balaka.
Lb 23. Przepowiednie Balaama.
Lb 24.
Lb 25. Izrael w Peor.
Lb 26. NOWE ROZPORZĄDZENIA.. Spis. Spis lewitów..
Lb 27. Wyposażenie "córek dziedziczących". Jozue wodzem całej społeczności.
Lb 28. Przepisy o ofiarach. Ofiary codzienne. Ofiary w szabat. Ofiary przy nowiu księżyca. Ofiary na Święto Paschy. Ofiary Święta Tygodni.
Lb 29. Ofiary siódmego nowiu. Ofiary w Dzień Przebłagania. Święto Namiotów..
Lb 30. Prawo o ślubach.
Lb 31. Wojna święta przeciw Madianitom.. Podział zdobyczy.
Lb 32. Podział Zajordania.
Lb 33. Poszczególne etapy wyjścia. Boży nakaz co do podziału Kanaanu.
Lb 34. Granice Kanaanu. Przewodniczący podziału.
Lb 35. Dział lewitów.. Miasta ucieczki.
Lb 36. Dziedzictwo kobiet zamężnych. Zakończenie.
Wstęp do Księgi Liczb
Księga liczb nosi w hebr. nazwę zaczerpniętą z najważniejszego zwrotu pierwszego swego wiersza bemidbar (na pustyni). LXX i Wlg natomiast nadały jej nazwę od dużej ilości liczb występujących w tekście (Arithmoi, Numeri). Do tych tradycji nawiązała nazwa polska.
Tematyka księgi obejmuje obok szeregu wydarzeń okresu wędrówki na pustyni także szereg praw. Najczęściej jednak brak logicznego związku między nimi a biegiem wypadków dziejowych. Niewątpliwie podejmuje Lb wątek obu poprzednich części Pięcioksięgu. Izraelici przebywają na pustyni Synaj (Lb 1,1-10,10) i wędrują przez pustynię Kadesz (Lb 10,11-22,1) w kierunku Moabu (Lb 22,2-36,13) już jako naród związany przymierzem z Bogiem.
Struktura literacka jest tu znacznie trudniejsza do ustalenia niż w poprzednich trzech księgach. Pozornie bezładne zestawienie materiału - to tylko złudzenie, zasugerowane przez teorię czterech źródeł Pięcioksięgu (zob. Wstęp do Pięcioksięgu). Redaktorzy znali wprawdzie tradycję kapłańską w różnych jej warstwach obok źródła jahwistycznego i elohistycznego, opracowali je jednak i połączyli dość samodzielnie. Pewne właściwości literackie opowiadań (śmierć Aarona, Miriam: Lb rozdz. 20, [->Lb 20,1] i zapowiedź śmierci Mojżesza: Lb 27,12n) wskazują na to, że druga część księgi miała w ostatecznej redakcji stanowić zakończenie zasadniczej części Pięcioksięgu. Poszczególne epizody są połączone tematycznie (np. starsza tradycja o buncie Abirama i Datana z młodszą o buncie Koracha - Lb rozdz. 16 [->Lb 16,1]). Na specjalną uwagę zasługuje opowieść o Balaamie (rozdz. 22-24 [->Lb 22,1]), zdradzająca pochodzenie z terenów granicznych między Izraelem a Moabem. Obecna forma tego urywku posiada zarówno cechy charakterystyczne źródła J jak i E. Przepisy prawne czerpią redaktorzy przede wszystkim ze źródeł kapłańskich, niekiedy przekazują także urywki starych zbiorów (np. Lb rozdz. 16 [->Lb 16,1]).
Powyższe dane zdają się wskazywać na to, że dzisiejsza redakcja księgi należy do ostatniego etapu rozwoju tradycji kapłańskiej. Odpowiada on okresowi Ezdrasza, kiedy całość kodeksu kapłańskiego wraz z dodatkami (np. Lb 9,6-13) została uznana za oficjalne prawo państwowe. O prehistorii starszych tradycji - zob. Wstęp ogólny do Pięcioksięgu.
Teologiczne znaczenie księgi polega na przedstawieniu konsolidacji dwunastu pokoleń wokół przybytku Jahwe i jego kultu w świetle idealnego okresu wędrówki po pustyni. Hierarchia kapłańska obejmuje obok potomków Aarona także podporządkowanych im lewitów, którzy należą w specjalny sposób do Jahwe, jako żywa ofiara pierwocin (Lb 3,12-13.40-50). Nadto Lb snuje szereg przykładów niewierności Izraela w czasie wędrówki oraz buntów przeciw ustanowionym przez Boga przywódcom. Winnych spotyka kara (Lb 12,12nn; Lb 25,5), nie oszczędzająca nawet potomków Lewiego (Lb 16,21.35). W pewnym sensie dosięga ona nawet Mojżesza i Aarona, którzy za chwilowe nieposłuszeństwo zostaną wyłączeni z grona bezpośrednich zdobywców Ziemi Obiecanej (Lb 20,12.24), mimo że posiadali moc przebłagania Boga (Lb 14,11nn; Lb 17,11nn). Postać Mojżesza, wodza i prawodawcy, zajmuje w księdze miejsce centralne. Siedemdziesięciu "starszych" uczestniczy w darze Ducha przysługującego Mojżeszowi. Echa opisów Lb znajdujemy w ST: w Ps 78[77] [->Ps 78[77],1]; Ps 106[105] [->Ps 106[105],1]; Mdr 18,20-25; Syr rozdz. 45n [->Syr 45,1]. Prawdopodobnym akcentem mesjańskim księgi są przepowiednie Balaama (Lb 24,7.17n), które pod prastarym symbolem królewskim gwiazdy (zob. komentarz) wskazują na przyszłego władcę świata. Wąż miedziany opisany w Lb 21,4-9 jest typem ukrzyżowanego Zbawcy (J 3,14n; J 8,28; J 12,32), a manna (Lb 11,7) - Eucharystii (J 6,31). Nadto NT mówi o postaci Balaama w 2 P 2,15; Jud 1,11; Ap 2,14, nawiązuje do opisów Lb w Hbr 3,2-5; Hbr 3,7-4,3; Hbr 7,5; Hbr 9,13. Dosłowne zaś cytaty zachodzą: Lb 16,5 w 2 Tm 2,19 oraz Lb 30,3 w Mt 5,33.
Lb 1
PIERWSZY SPIS MĘŻCZYZN ZDOLNYCH DO WALKI
1 Dnia pierwszego drugiego miesiąca, w drugim roku po wyjściu z Egiptu, tymi słowami przemówił Pan do Mojżesza na pustyni Synaj w Namiocie Spotkania: Lb 26; 2Sm 24
1,1-4,49 Ten fragment w redakcji kapłańskiej pokazuje Izraela jako wspólnotę świętą, obdarzoną potrzebnymi strukturami, uporządkowaną. Dzięki swojemu miejscu w obozie, swoim zadaniom, a nawet dzięki swej liczbie (rozumianej jako wykup pierworodnych) lewici stanowią serce tej wspólnoty. Spis ludności jest sam w sobie aktem religijnym (por. 2 Sm 24). — Co do podawanych liczb, różnią się one często w poszczególnych rkpsach hebr. i w tłumaczeniach starożytnych.
1,1 Dnia pierwszego drugiego miesiąca. Czyli w miesiąc po ustawieniu Namiotu Spotkania (Wj 40,17).
1,1. Pustynia Synaj. Określenie „pustynia Synaj” oznacza obszar pustynny wokół góry, na którym Izraelici rozłożyli się obozem (zob. komentarz do Wj 19,1-2).
1,1. Chronologia. Porównując ten tekst z Wj 40,17, można stwierdzić, że przybytek stał tam od miesiąca, a Izraelici obozowali u stóp góry Synaj od niemal roku.
2 Dokonajcie obliczenia całego zgromadzenia Izraelitów według szczepów i rodów, licząc według głów imiona wszystkich mężczyzn.
1,2 Cel spisu. W starożytnym świecie spisy przeprowadzano w celu zaciągu mężczyzn do wojska lub pozyskania siły roboczej do wielkich robót państwowych. Często czyniono to w zamiarze pobrania podatku pogłównego. Spis z Księgi Liczb łączy się z poborem do wojska, nie można go jednak łatwo oddzielić od spisu opisanego w Wj 30,11-15 (zob. komentarz), w którym pobrano od ludu podatek na rzecz świątyni.
3 Ty i Aaron dokonajcie spisu wszystkich Izraelitów zdolnych do walki, od lat dwudziestu wzwyż, według ich zastępów. 4 Z każdego pokolenia winien wam towarzyszyć mąż, głowa rodu.
Imiona wodzów pokoleń Lb 10,13-28
5 A oto imiona mężów, którzy winni wam towarzyszyć: z [pokolenia] Rubena – Elisur, syn Szedeura; Lb 2,10; Lb 7,30; Lb 10,18 Lb 2,3; Rt 4,20; Mt 1,4; Łk 3,32-33
6 z [pokolenia] Symeona – Szelumiel, syn Suriszaddaja; 7 z [pokolenia] Judy – Nachszon, syn Amminadaba; 8 z [pokolenia] Issachara – Netaneel, syn Suara; 9 z [pokolenia] Zabulona – Eliab, syn Chelona. 10 Z synów Józefa: z [pokolenia] Efraima – Eliszama, syn Ammihuda; z [pokolenia] Manassesa – Gamliel, syn Pedahsura; 11 z [pokolenia] Beniamina – Abidan, syn Gideoniego; 12 z [pokolenia] Dana – Achijezer, syn Ammiszaddaja; 13 z [pokolenia] Asera – Pagiel, syn Okrana;
14 z [pokolenia] Gada – Eliasaf, syn Deuela; Lb 2,14; Lb 7,42
15 z [pokolenia] Neftalego – Achira, syn Enana.
16 Ci zostali wezwani z całej społeczności, a byli oni wodzami pokoleń swoich przodków, naczelnikami tysięcy Izraela. Wj 18,21; Wj 18,25
1,16 tysięcy. To dawne określenie, znaczące tyleż co „ród” (1 Sm 10,19.21), ale podkreśla aspekt militarny.
17 Mojżesz i Aaron rozkazali przyjść owym mężom, którzy imiennie zostali wyznaczeni. 18 Zebrali więc całe zgromadzenie pierwszego dnia drugiego miesiąca, a każdy podawał swoje pochodzenie według szczepów i rodów. Poczynając od lat dwudziestu wzwyż, liczono ich imiona jednego za drugim.
1,18 swoje pochodzenie według szczepów i rodów. Punkt istotny w Starym Przymierzu, gdzie warunkiem wybrania była przynależność do rodu Abrahama. Stąd waga rodowodów podanych w 1 Krn 1-9. Por. także Ne 7,4.5.61.
19 Zgodnie z rozkazem Pana dokonał Mojżesz spisu na pustyni Synaj. Ap 7,4-8
Dane spisu ludności
20 Synów Rubena, pierworodnego Izraela, ich potomków według szczepów i rodów, licząc imiona i głowy – wszystkich mężczyzn od dwudziestu lat wzwyż, zdolnych do walki – 21 spisanych z pokolenia Rubena było czterdzieści sześć tysięcy pięciuset. 22 Synów Symeona, ich potomków według szczepów i rodów, licząc imiona i głowy – wszystkich mężczyzn od lat dwudziestu wzwyż, zdolnych do walki – 23 spisanych z pokolenia Symeona było pięćdziesiąt dziewięć tysięcy trzystu. 24 Synów Gada, ich potomków według szczepów i rodów, licząc imiona mężczyzn od lat dwudziestu wzwyż, zdolnych do walki – 25 spisanych z pokolenia Gada było czterdzieści pięć tysięcy sześciuset pięćdziesięciu.26 Synów Judy, ich potomków według szczepów i rodów, licząc imiona od lat dwudziestu wzwyż, zdolnych do walki –27 spisanych z pokolenia Judy było siedemdziesiąt cztery tysiące sześciuset. 28 Synów Issachara, ich potomków według szczepów i rodów, licząc imiona od lat dwudziestu wzwyż, wszystkich zdolnych do walki – 29 spisanych z pokolenia Issachara było pięćdziesiąt cztery tysiące czterystu. 30 Synów Zabulona, ich potomków według szczepów i rodów, licząc imiona od lat dwudziestu wzwyż, wszystkich zdolnych do walki – 31 spisanych z pokolenia Zabulona było pięćdziesiąt siedem tysięcy czterystu. 32 Synów Józefa – synów Efraima, ich potomków według szczepów i rodów, licząc imiona od lat dwudziestu wzwyż, wszystkich zdolnych do walki – 33 spisanych z pokolenia Efraima było czterdzieści tysięcy pięciuset. 34 Synów Manassesa, ich potomków według szczepów i rodów, licząc imiona od lat dwudziestu wzwyż, wszystkich zdolnych do walki – 35 spisanych z pokolenia Manassesa było trzydzieści dwa tysiące dwustu. ...
nbogdanus