Jakie konsekwencje za niepłacenie alimentów?

Obowiązkiem każdego rodzica jest utrzymywanie dziecka bez względu na sytuacje jaka panuje między małżonkami lub byłymi małżonkami.

W niektórych sytuacjach jeden z rodziców zobowiązany jest do płacenia tzw. alimentów na rzecz dziecka. Wysokość alimentów ustala się uwzględniając zarówno potrzeby uprawnionego, w tym przypadku dziecka, jak i sił, zarobków zobowiązanego czyli jednego z rodziców.
Dorosły, który uchyla się od pełnienia tej powinności naraża dziecko na braki w zaspokojeniu niektórych potrzeb życiowych, dlatego też może zostać obłożony karą prawną.
Zgodnie z art. 209 kodeksu karnego:
Kto uporczywie uchyla się od wykonania ciążącego na nim z mocy ustawy lub orzeczenia sądowego obowiązku opieki przez niełożenie na utrzymanie osoby najbliższej lub innej osoby i przez to naraża ją na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Dłużnik alimentacyjny musi uchylać się od swojego obowiązku w sposób ciągły, nieustępliwy, uporczywy i umyślny, by jego działanie uznać za przestępstwo. Kary nakładane są na osoby, które mają możliwość dokonywania opłaty, lecz celowo nie robią tego lub też wykazują się brakiem tzw. dobrej woli np. porzucają pracę i nie wykazują wysiłków, by powtórnie ją znaleźć.

Istnieje kilka sposobów mających na celów mobilizowanie niechętnych do płacenia alimentów  lub wykazujących się wyżej wspomnianym brakiem dobrej woli.
Po pierwsze zadziałać może komornik poprzez zajęcie wynagrodzenia za pracę dłużnika, jego majątku, lub finansów na rachunku bankowym.
Po drugie Urząd Skarbowy jest zdolny do zablokowania konta dłużnika, a w przypadku nadpłat podatkowych od razu przechodzą one na poczet alimentów.
W przypadku, gdy dłużnik nie płaci na rzecz dziecka z powodu braku pracy, może zostać zmuszony do zarejestrowania się w urzędzie pracy w celu znalezienia płatnego zajęcia.
Kto może złożyć wniosek o ściganie przestępstwa?
Sam pokrzywdzony – osoba, która powinna otrzymywać alimenty
Organ pomocy społecznej
Organ, który działa wobec dłużnika

Dłużnicy alimentacyjni mobilizowani są do płacenia alimentów na kilka sposobów...

1. Komornik prowadzący egzekucje, może zająć wynagrodzenie za pracę dłużnika alimentacyjnego, jego środki na rachunku w banku lub majątek. Może także zająć nieruchomość (mieszkanie, działkę).

2. Konto dłużnika alimentacyjnego może zostać zablokowane przez urząd skarbowy. Wtedy, jeżeli będą nadpłaty podatkowe, to zostaną one zaliczone na poczet alimentów.

3. Dłużnik alimentacyjny może zostać zobowiązany przez gminę do zarejestrowania się w urzędzie pracy (jeżeli nie pracuje i to jest powodem niepłacenia na dzieci). Urząd pracy powinien skierować go np. do prac interwencyjnych lub robót publicznych.

Gdy dłużnik alimentacyjny odmówi rejestracji w urzędzie pracy lub będzie utrudniał przeprowadzenie wywiadu środowiskowego (nie stawi się na wezwanie urzędu gminy), to gmina może nawet wystąpić do prokuratury o ściganie takiej osoby za przestępstwo z art.209&1 Kodeksu karnego.

Karą za niepłacenie alimentów może być kara grzywny, ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności do dwóch lat.

Gdy dłużnik alimentacyjny będzie spłacał regularnie zaległe alimenty (musi to robić co najmniej przez 3 lata), to część jego długu może zostać umorzona.

Rozwód i alimenty - Nieznajomość prawa szkodzi. Co musisz wiedzieć, aby „przeżyć” rozwód i poradzić sobie z załatwieniem wszystkich spraw – łącznie z podziałem majątku i alimentami?

Alimenty - porady dla uprawnionyh i dłużników

PORADY DLA UPRAWNIONYCH

Kto może się ubiegać o alimenty i kogo obciąża obowiązek alimentacyjny? Obowiązek alimentacyjny wśród krewnych obciąża:

·         zstępnych przed wstępnymi,

·         wstępnych przed rodzeństwem,

·         w przypadku występowania kilku krewnych zstępnych lub wstępnych – obciąża się bliższych stopniem przed dalszymi,

·         wszystkich krewnych w tym samym stopniu obciąża obowiązek alimentacyjny (odpowiednio w częściach, które odpowiadają ich możliwościom zarobkowym i majątkowym).

Pomiędzy byłymi małżonkami

Obowiązek małżonka do zapewniania środków utrzymania drugiemu małżonkowi (który zachodzi już po rozwiązaniu małżeństwa lub po orzeczeniu separacji) wyprzedza obowiązek alimentacyjny krewnych tego małżonka.

Małżonek rozwiedziony (nieuznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia), znajdujący się w niedostatku, ma prawo żądać od drugiego małżonka rozwiedzionego, by dostarczył mu niebędnych środków utrzymania (oczywiście w granicach możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego). Kiedy do płacenia alimentów zobowiązany jest małżonek rozwiedziony, który nie był uznany za winnego rozkładu pożycia, obowiązek alimentacyjny wygasa z upływem 5 lat (od daty orzeczenia rozwodu), o ile sąd nie przedłuży tego terminu ze względu na wyjątkowe okoliczności i na żądanie uprawnionego. W przypadku małżonków w separacji nie spotyka się ograniczenia 5-letnim terminem.

Kiedy jeden z małżonków zostanie uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia, zaś rozwód pociągnie za sobą znaczne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, wówczas (na żądanie niewinnego małżonka) sąd może nakazać małżonkowi wyłącznie winnemu, by przyczynił się do zaspokajania potrzeb małżonka niewinnego. Sąd może wydać taką decyzję, nawet gdy niewinny małżonek nie jest w niedostatku. Obowiązek dostarczania środków utrzymania wygasa w razie zawarcia nowego małżeństwa przez małżonka uprawnionego do pobierania alimentów.

Pasierb

Dziecko ma prawo żądać świadczeń alimentacyjnych od męża swojej matki (który nie jest jego ojcem), jeśli jest to zgodne z zasadami współżycia społecznego. Takie samo prawo przysługuje dziecku wobec żony swego ojca (która nie jest jego matką). Mąż matki dziecka (który nie jest ojcem dziecka) także ma prawo żądać od dziecka świadczeń alimentacyjnych, pod warunkiem że przyczyniał się do wychowania i utrzymania tego właśnie dziecka, a jego żądanie jest zgodne z zasadami współżycia społecznego. Takie samo prawo przysługuje żonie ojca dziecka (która nie jest matką dziecka).

Osoba starsza

Nie tylko osoba młodsza może domagać się alimentów od osoby starszej. Jeżeli ktoś potrzebuje pomocy w formie alimentów, może się ich domagać także od młodszych od siebie członków rodziny (np. dziadkowie od wnuków, rodzice od dzieci).

Uwaga: zaległych alimentów można żądać nawet 3 lata wstecz!

Zaliczka alimentacyjna

Może o nią wystapić rodzic opiekujący się dzieckiem, jeżeli rodzic zobowiązany uchyla się od płacenia na rzecz dziecka, zaś usiłowania komornika nie przynoszą pożądanych efektów. Zaliczka alimentacyjna to pomoc dla uprawnionego, nie dla zobowiązanego. Dłużnik alimentacyjny nadal będzie poszukiwany przez komornika.

Jak skutecznie ściąga się alimenty?

Do założenia sprawy u komornika niezbędne są:

·         oryginalny tytuł wykonawczy (wyrok) zaopatrzony w klauzulę wykonalności,

·         dokument potwierdzający naszą tożsamość,

·         wniosek egzekucyjny (wypełnia sie go w siedzibie komornika) i należy w nim wymienić wszystko to, co wiemy o miejscu pobytu, pracy i o majątku dłużnika (taki wniosek dotyczy zajęcia wynagrodzenia lub np. samochodu).

Najpierw opłacane są alimenty bieżące, później zaległe. Jeśli na skutek działań komornika otrzymamy kwotę wyższą niż bieżąca rata, nadpłata zostanie zaliczona na poczet zaległości i zaległych odsetek.

Egzekucja alimentów z zagranicy
Zajmują się tym specjalne wydziały sądów okręgowych, do których trzeba składać wnioski o egzekucję. Na mocy odpowiednich konwencji międzynarodowych (a jeżeli ich brak, wówczas na mocy przepisów polskiego prawa) można domagać się wywiązania z obowiązku alimentacyjnego od osoby mieszkającej za granicą na dwa sposoby:

·         przed sądem polskim (adekwatnym pod względem miejsca zamieszkania osoby uprawnionej),

·         przed sądem obcego państwa (odpowiednim ze względu na miejsce zamieszkania dłużnika).

Podstawą do dochodzenia roszczeń finansowych w Unii Europejskiej będzie prawo europejskie. Na terenie państw należących do Wspólnoty można zwracać się z wnioskiem bezpośrednio do sądu, na którego terenie mieszka dłużnik. Należy jednak pamiętać, że w takim przypadku to osoba wnioskująca ponosi koszty postępowania i tłumaczenia dokumentów, które należy przygotować w języku danego kraju. Gdy osoby wnioskującej nie stać na poniesienie tych kosztów, powina napisać specjalny wniosek do sądu o zwolnienie z opłat.

Dobrze jest też upewnić się, czy nasza sprawa ma szanse na uzyskanie europejskiego tytułu egzekucyjnego. Otrzymują go roszczenia bezsporne i nie trzeba wtedy dokładać starań o uznanie wyroku naszego państwa przez inne państwo.

PORADY DLA DŁUŻNIKÓW

Uchylanie się od zasądzonego obowiązku alimentacji, a co za tym idzie narażanie osoby uprawnionej do alimentów na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych – według kodeksu karnego – jest przestępstwem.

Wielokrotnie zdarza się, że dłużnik, który od wielu lat zalega ze spłatą zaległych alimentów, nie jest w stanie uregulować od razu całej kwoty (a odsetki, które ciagle narastają, zwiększają dodatkowo obciążenie dłużnika już i tak przekraczające jego możliwości finansowe). Pomóc dłużnikom może gmina, która ma prawo rozłożyć kwotę zadłużenia na raty lub umorzyć część długu. Jeżeli przez 3 lata dłużnik będzie regularnie spłacał zasądzone mu sądownie alimenty, gmina zmniejszy jego zadłużenie o 30 proc. Jeżeli następnie dłużnik będzie systematycznie płacił dalej, to gmina można jego obciążenie zmniejszyć o połowę. Całość zadłużenia znika po 7 latach systematycznego spłacania.

Nieprzyjemne konsekwencje niepłacenia alimentów

Skutki, jakie może pociągnąć za sobą unikanie regulowania zasądzonych alimentów, to:

·         dłużnik może być ścigany przez komornika (jeśli osoba uprawniona złoży odpowiednie dokumenty),

·         komornik może dodatkowo otrzymać wsparcie ze strony urzędu skarbowego,

·         brak pracy nie jest wytłumaczeniem, ponieważ gmina, w której mieszka dłużnik, może go zobowiązać do zarejestrowania się jako osoba bezrobotna lub poszukująca pracy, a następnie urząd gminy może wystapić do starosty z prośbą o skierowanie dłużnika do pracy (mogą to być chociażby roboty publiczne),

·         gdyby dłużnik odmówił zarejestrowania się, podjęcia pracy lub gdyby nie złożył oświadczenia majątkowego, gmina wnioskuje o karne ściganie go,

·         gmina ma także prawo wnioskować do starosty o odebranie dłużnikowi prawa jazdy, jest to jednak obwarowane specjalnymi obostrzeniami,

·         zanim gmina zgłosi osobę, która przez dłuższy czas nie płaci alimentów, do starosty, musi wydać decyzję uznającą dłużnika za uchylającego się od alimentacji (od decyzji dłużnik może się odwoływać do samorządowego kolegium odwoławczego),

·         gdyby dłużnik przez sześć miesięcy nie płacił alimentów, wówczas gmina ma prawo wpisać go do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) i podać wiadomość na ten temat do biura informacji gospodarczej,

·         gmina może także złożyć wniosek do prokuratury, zaś urząd prokuratorski wystapi do policji o ściganie dłużnika, wówczas sprawa (teraz już karna) trafi do sądu za przestępstwo tzw. uporczywej niealimentacji, za uporczywe uchylanie się od łożenia na utrzymanie najbliższych dłużnikowi grozi grzywna lub kara do 2 lat więzienia,

·         za zaległości dłużnika może zostać pociagnięty do odpowiedzialności również jego nowy partner (partnerka), ponieważ komornik będzie mógł zająć nie tylko rzeczy samego dłużnika, ale także majątek będący własnością osoby z nim mieszkającej (nieistotne czy dłużnik żyje w związku małżeńskim, czy w konkubinacie),

·         gdyby wszystkie powyższe metody nie przekonały dłużnika do uregulowania zaległych alimentów, wówczas do sądu mogą zostać pozwani jego rodzice lub bliscy.

Stan na dzień: 01 września 2010 roku

Podstawa prawna: Ustawa z 25 lutego 1965 roku Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 1965 r. nr 9, poz. 59, z późn. zm), Ustawa z 6 czerwca 1997roku Kodeks karny (Dz.U. nr 88, poz. 553, z późn. zm), Ustawa z 22 kwietnia 2005 roku o postępowaniu wobec dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej.

Martyna Krutulska-Krechowicz

Nie płacisz alimentów, trafisz na listę dłużników

Dodano: 15 kwietnia 2009, 8:12 Autor:  Jolanta jasińska-Mrukot

Już ponad połowa opolskich gmin wpisuje do rejestru dłużników ojców niepłacących alimentów na dzieci.

Podziel się

Przeczytaj więcej

·         Od początku stycznia w Polsce działa pierwszy e-sąd

·         Nie płacisz alimentów, stracisz prawo jazdy

·         Niepłacący alimentów pracują na czarno albo wcale

·         Alimenty - dziecko musi za coś żyć

·         Fundusz Alimentacyjny już działa

·         Wraca Fundusz Alimentacyjny

Zobacz także

·        

Nocne życie w Opolu. Film z monitoringu

Dostęp do naszej ewidencji dłużników mają m.in. banki, usługodawcy, telewizje kablowe - wylicza Lidia Roman z InfoMonitora - Biura Informacji Gospodarczej. - Osoba, która nie płaci alimentów, jako płatnik jest niewiarygodna, nie dostanie więc kredytu, nie kupi telefonu, straci możliwość korzystania z różnych usług.
Nazwiska ojców niepłacących alimentów wprowadziły na listę dłużników m.in. gminy Opole, Głuchołazy, Dąbrowa, Praszka, Wołczyn i Tarnów Opolski. Opolski ratusz np. od października ub.r. zamieścił 402 alimenciarzy.

Małgorzata z Opola bezskutecznie starała się wyegzekwować od eksmęża alimenty zasądzone na ich 10-letnią córkę. - Długo unosiłam się honorem, ale w końcu skapitulowałam - mówi kobieta. - Zwróciłam się o pomoc do funduszu alimentacyjnego.

Kiedy ojciec nie płaci na utrzymanie dziecka, obowiązek ten przejmuje gmina. Tym samym jednak alimenciarz staje się jej dłużnikiem i gmina stara się ściągnąć od niego pieniądze m.in. z pomocą komornika. A kiedy wszystkie sposoby zawodzą, umieszcza go na czarnej liście InfoMonitora.

Tylko od stycznia do marca br. gmina Opole wypłaciła 800 tys. złotych w ramach funduszu alimentacyjnego, odzyskała 125 tys. zł. - Możliwość wyegzekwowania ...