oddymianie klatek schodowych wytyczne cnbop 2016-12.pdf

(2304 KB) Pobierz
WYTYCZNE CNBOP-PIB W-0003:2016
Zespół redakcyjny:
dr inż. Grzegorz Kubicki
dr inż. Dariusz Ratajczak
mgr inż. Tomasz Kiełbasa
Zespół autorski:
mgr inż. Marcin Cisek – Szkoła Główna Służby Pożarniczej, ekspert CNBOP-PIB
mgr inż. Tomasz Kiełbasa – CNBOP-PIB
dr inż. Małgorzata Król – Politechnika Śląska, ekspert CNBOP-PIB
dr inż. Grzegorz Kubicki – Politechnika Warszawska, ekspert CNBOP-PIB
mgr inż. Daniel Małozięć – CNBOP-PIB
mgr inż. Grzegorz Mroczko – CNBOP-PIB
dr inż. Dariusz Ratajczak – Przewodniczący Rady Redakcyjnej kwartalnika SITP „Ochrona Przeciwpożarowa”,
ekspert CNBOP-PIB
mgr inż. Jacek Szczypiorski – Dowódca Jednostki Ratowniczo-Gaśniczej nr 1 w Sosnowcu, ekspert CNBOP-PIB
dr inż. Grzegorz Sztarbała – ARDOR, ekspert CNBOP-PIB
mgr inż. Izabela Tekielak-Skałka – doktorantka Politechniki Warszawskiej, ekspert CNBOP-PIB
Skład, łamanie, projekt graficzny:
Julia Pinkiewicz
WYTYCZNE CNBOP-PIB W-0003:2016, Wydanie 1, grudzień 2016
Nie wszystkie prawa zastrzeżone.
Ten utwór jest dostępny na licencji
Creative Commons
Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych
4.0 Międzynarodowe
(CC BY-NC-ND 4.0)
Wydawca:
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej
im. Józefa Tuliszkowskiego
Państwowy Instytut Badawczy
05-420 Józefów k/Otwocka
ul. Nadwiślańska 213
www.cnbop.pl
2
SYSTEMY ODDYMIANIA KLATEK SCHODOWYCH
SPIS TREŚCI
PRZEDMOWA .....................................................................................................................................................5
1.
2.
WSTĘP ......................................................................................................................................................... 7
DEFINICJE, SYMBOLE I JEDNOSTKI .................................................................................................... 8
2.1. Definicje sformułowane dla potrzeb niniejszych wytycznych...................................................... 8
2.2. Symbole, jednostki .................................................................................................................................. 11
2.3. Skróty ......................................................................................................................................................... 12
WYMAGANIE ODDYMIANIA KLATEK SCHODOWYCH ................................................................ 13
ZAŁOŻENIA DO SCENARIUSZY POŻAROWYCH DLA BUDYNKÓW
3.
4.
WYPOSAŻONYCH W SYSTEMY ODDYMIANIA KLATEK SCHODOWYCH .......................................14
4.1. Wprowadzenie ......................................................................................................................................... 14
4.2. Budynki ZL IV średniowysokie z klatkami schodowymi nieobudowanymi
lub niezamykanymi drzwiami przeciwpożarowymi ............................................................................... 15
4.3. Budynki ZL IV wysokie .......................................................................................................................... 17
4.4. Budynki ZL IV średniowysokie z klatkami schodowymi obudowanymi
i zamykanymi drzwiami przeciwpożarowymi .......................................................................................... 18
4.5. Budynki użyteczności publicznej średniowysokie i niskie........................................................... 18
5.
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMÓW ODDYMIANIA
KLATKI SCHODOWEJ ....................................................................................................................................20
5.1. Wprowadzenie ......................................................................................................................................... 20
5.2. Rozwój pożaru w pomieszczeniu – temperatura gazów pożarowych ...................................... 20
5.3. Stratyfikacja termiczna ......................................................................................................................... 22
5.4. Siła oddziaływania wiatru .................................................................................................................... 22
6.
ZASADY PROJEKTOWANIA SYSTEMÓW ODDYMIANIA ............................................................. 23
6.1. Wprowadzenie ......................................................................................................................................... 23
6.2. Powierzchnia obliczeniowa klatki schodowej ................................................................................. 24
6.3. Określenie parametrów elementów wykonawczych systemów
oddymiania grawitacyjnego ......................................................................................................................... 25
6.3.1. Parametry urządzeń oddymiających dla systemu grawitacyjnego ........................................ 25
6.3.2. Napływ kompensacyjny dla systemu grawitacyjnego ............................................................... 25
6.4. Określenie parametrów elementów wykonawczych systemów oddymiania
z nawiewem mechanicznym ......................................................................................................................... 26
6.4.1. Parametry urządzeń oddymiających w budynkach niskich i średniowysokich .................. 26
6.4.2. Parametry urządzeń oddymiających w budynkach wysokich mieszkalnych ....................... 26
6.4.3. Wyznaczanie ilości powietrza na potrzeby mechanicznego
nawiewu kompensacyjnego.......................................................................................................................... 27
6.4.4. Dobór urządzenia nawiewnego ....................................................................................................... 28
6.5. Rozdział powietrza nawiewanego do klatki schodowej ............................................................... 28
6.6. Wymagania uzupełniające dla systemu oddymiania grawitacyjnego i systemu
oddymiania z nawiewem mechanicznym .................................................................................................. 29
3
WYTYCZNE CNBOP-PIB W-0003:2016
7.
ZASADY PROWADZENIA ANALIZY NUMERYCZNEJ DLA SYSTEMÓW
ODDYMIANIA KLATEK SCHODOWYCH ...................................................................................................30
7.1. Cel wykonywania analiz obliczeniowej mechaniki płynów (CFD) ............................................. 30
7.2. Programy komputerowe ....................................................................................................................... 31
7.3. Analiza skuteczności oddymiania klatki schodowej ...................................................................... 31
7.3.1. Model obliczeniowy ............................................................................................................................ 31
7.3.2. Założenia do wykonywanej analizy ................................................................................................ 32
7.3.3. Przebieg analizy ................................................................................................................................... 33
7.3.4. Warunki początkowe wewnątrz i na zewnątrz ............................................................................ 33
7.3.5. Czas analizy ........................................................................................................................................... 33
7.3.6. Kryteria oceny skuteczności systemu oddymiania klatki schodowej ................................... 33
7.3.7. Raport z analizy CFD .......................................................................................................................... 33
8.
WYMAGANIA DLA ZESTAWÓW DO ODPROWADZANIA DYMU I CIEPŁA
Z KLATEK SCHODOWYCH ...........................................................................................................................35
8.1. Wprowadzenie ......................................................................................................................................... 35
8.2. Wymagania dla zestawów i ich elementów składowych .............................................................. 35
9.
ZASILANIE I OKABLOWANIE SYSTEMU ODDYMIANIA................................................................38
10. TESTOWANIE I NADZÓR NAD STANEM SYSTEMU ODDYMIANIA.............................................42
10.1. Wprowadzenie ...................................................................................................................................... 42
10.2. Testy odbiorowe ................................................................................................................................... 42
10.3. Testy okresowe ..................................................................................................................................... 44
11. ZALECENIA USPRAWNIAJĄCE DZIAŁANIE EKIP RATOWNICZYCH..........................................45
11.1. Wymagania obligatoryjne .................................................................................................................. 45
11.2. Wymagania fakultatywne .................................................................................................................. 46
11.2.1. Oznakowanie ...................................................................................................................................... 46
11.2.2. Sterowanie .......................................................................................................................................... 46
11.2.3. Alarmowanie użytkowników .......................................................................................................... 47
11.2.4. Obowiązki ochrony budynku ......................................................................................................... 47
LITERATURA ....................................................................................................................................................48
ZAŁĄCZNIK 1: PRZYKŁADY WYZNACZANIA POWIERZCHNI OBLICZENIOWEJ
(A
KS-O
) DLA KLATEK SCHODOWYCH O RÓŻNEJ KONSTRUKCJI ........................................................51
ZAŁĄCZNIK 2: POWIERZCHNIE NIESZCZELNOŚCI WYBRANYCH PRZEGRÓD
WYSTĘPUJĄCYCH W KLATCE SCHODOWEJ ..........................................................................................56
ZAŁĄCZNIK 3: WZÓR PROTOKOŁU TESTU ODBIOROWEGO ............................................................58
ZAŁĄCZNIK 4: WZÓR PROTOKOŁU TESTU OKRESOWEGO ...............................................................59
4
SYSTEMY ODDYMIANIA KLATEK SCHODOWYCH
PRZEDMOWA
godnie z obowiązującymi przepisami [26-
28] użytkownicy budynku powinni mieć,
w razie pożaru, zapewnioną możliwość
ewakuacji lub przetrwania pożaru wewnątrz budyn-
ku. Zawsze powinno być także uwzględniane bezpie-
czeństwo ekip ratowniczych. Istotnym problemem
podczas ewakuacji i prowadzenia działań ratowni-
czo-gaśniczych w budynkach wielokondygnacyjnych
jest duże zadymienie pionowych dróg ewakuacyj-
nych. Dotyczy to w szczególności klatek schodowych
bez systemu usuwania dymu oraz oddymianych gra-
witacyjnie. Jak wykazuje praktyka, projektowane
zgodnie z istniejącymi normami i wytycznymi syste-
my oddymiania często nie gwarantują uzyskania za-
kładanej efektywności. Poprawę tej sytuacji powinno
przynieść wprowadzenie nowych wytycznych.
Niniejsze wytyczne to wynik pracy podjętej przez
CNBOP-PIB wspólnie z Partnerami zewnętrznymi,
występującymi w niniejszych wytycznych w roli Eks-
pertów CNBOP-PIB. Źródłem wiedzy stanowiącej
podstawę wymagań sformułowanych w niniejszych
wytycznych były dane statystyczne na temat poża-
rów w obiektach budowlanych [1], wyniki krajowych
i międzynarodowych prac naukowo-badawczych
[2-7], w tym wyniki uzyskane w ramach programu
badawczego „Bezpieczna ewakuacja”
1
, oraz doświad-
czenia własne autorów wynikające z realizowanych
1 www.bezpiecznaewakuacja.pl
Z
dotychczas różnorodnych przedsięwzięć o charak-
terze koncepcyjno-projektowym, wykonawczym,
normalizacyjnym lub eksperckim w przedmiotowym
obszarze.
Wytyczne przeznaczone są dla uczestników pro-
cesu inwestycyjnego w tym architektów i projektan-
tów systemów zabezpieczeń przeciwpożarowych
w obiektach budowlanych, właścicieli i zarządców
tych obiektów, rzeczoznawców ds. zabezpieczeń
przeciwpożarowych oraz funkcjonariuszy pionu kon-
trolno-rozpoznawczego Państwowej Straży Pożar-
nej, jak również dla producentów wyrobów służących
ochronie przeciwpożarowej. Niniejsze wytyczne
mają na celu wskazanie propozycji zasad ujednolice-
nia projektowania systemów zabezpieczeń przeciw-
pożarowych w budynkach pod kątem możliwości
skutecznego użycia tych systemów podczas ewaku-
acji a także ich wykorzystania przez służby ratowni-
cze prowadzące działania ratowniczo-gaśnicze.
Zalecenia dotyczące klasyfikacji systemu, opty-
malizacji wyboru rozwiązań technicznych dla róż-
nego rodzaju obiektów oraz metodyka projektowa,
oparte zostały o analizę zjawisk fizycznych wpływa-
jących na efektywność usuwania dymu z klatek scho-
dowych. Dzięki temu wytyczne dają możliwość za-
projektowania systemu oddymiania o efektywności
dostosowanej do konkretnego obiektu.
5
Zgłoś jeśli naruszono regulamin