Kossak Zofia - Bursztyny.pdf - Książki pdf - annamaria6696

Zofia Kossak-Szczucka

BURSZTYNY

Wstęp

Zofia Kossak-Szczucka-Szatkowska należy do pisarzy znanych i cenionych nie tylko w

Polsce. Jej książki były tłumaczone na dwadzieścia jeden języków, a antywojenna w swojej

wymowie powieść Bez oręża, przełożona na dwanaście języków, w Stanach Zjednoczonych

osiągnęła nakład siedemset pięćdziesięciu tysięcy egzemplarzy. Cyklem utworów o wojnach

krzyżowych zdobyła trwałe miejsce wśród dokonań światowej beletrystyki historycznej.

Twórczość autorki Bursztynów jest związana z dwudziestoleciem międzywojennym i

współczesnością, korzeniami zaś sięga tradycji dziewiętnastowiecznej prozy realistycznej: Bliskie

pokrewieństwo z klasycznym nurtem prozy ujawnia przede wszystkim język i styl jej utworów.

Bogactwo zasobu leksykalnego, ogromna wrażliwość na wartość artystyczną słowa, prostota stylu

są osiągnięciem, w którym oprócz efektów własnej inwencji pisarki odnaleźć można wpływ

wzorców narracyjnych Józefa I. Kraszewskiego i Zygmunta Kaczkowskiego, Henryka

Sienkiewicza i Stefana Żeromskiego. Umiejętność kreślenia wyrazistych, barwnych obrazów oraz

plastycznych sytuacji wskazuje, że swój indywidualny talent pisarski rozwijała czerpiąc ze źródeł

nie byle jakich. Nie przypadkiem wśród książek, które wywarły na niej najgłębsze wrażenie,

wymienia Sienkiewiczowską Trylogię, Wojnę i pokój Lwa Tołstoja, a także utwory Żeromskiego.

To właśnie Sienkiewicz, a wraz z nim znany historyk Ludwik Kubala - jak wyznaje pisarka -

kształtowali jej zainteresowania historyczne. Jednak niewątpliwie wpłynęła na nie również

atmosfera środowiska rodzinnego.

A było to środowisko, w którym przeszłość narodu, jego wzloty i upadki, stanowiły nie

tylko temat do dyskusji, ale także inspirację twórczości artystycznej. Spojrzenie Zofii Kossak na

przyszłość formowały obok rodzinnych dyskusji i prac monograficznych z zasobnej biblioteki ojca

również obrazy batalistyczne dziadka Juliusza, a potem stryja Wojciecha. Zwierzenie pisarki, że

“historię kocha atawistycznie, od dziecka” można zatem przyjąć za wypadkową zainteresowań

osobistych, wpływu lektury i malarstwa oraz specyficznego klimatu szlachecko-ziemiańskiego

rodzinnego gniazda. Atmosfera patriotyczna, zarysowana tak wyraziście w Dziedzictwie,

zawierającym sagę rodu na tle losów narodu, musiała panować również w Kośminie nad

Wieprzem.

Urodziła się tam 8 sierpnia 1890 roku, jako córka Anny i Tadeusza Kossaków, i tam

spędziła dzieciństwo. W Kośminie też pod kierunkiem rodziców i guwernantki uczyła się,

opanowując przede wszystkim przedmioty humanistyczne. Zdobytą wiedzę próbowała jako młoda,

szesnastoletnia dziewczyna zużytkować w pracy nauczycielskiej w jednej ze szkółek

zorganizowanych w Warszawie przez Polską Macierz Szkolną.

Pod wpływem klimatu artystycznego środowiska rodzinnego podjęła jednocześnie studia w

Warszawskiej Szkole Sztuk Pięknych, gdzie dostrzeżono w niej talent malarski, zwłaszcza w

kreowaniu scen batalistycznych. Rozwijała go konsekwentnie, studiując w latach 1913-1914 w

Szkole Rysunku w Genewie. Jej wczesna młodość upłynęła zatem raczej pod znakiem pędzla niż

pióra.

Od wybuchu I wojny światowej przebywała na Wołyniu, początkowo w Skowródkach,

dokąd ze względów politycznych przeniósł się ojciec i gdzie dzierżawił folwark, od roku 1915

natomiast, po wyjściu za mąż za Stefana Szczuckiego, w administrowanym przez niego majątku w

Nowosielicy. Pejzaż Wołynia ze swą bujną przyrodą odegrał znaczną rolę jako główny czynnik w

kształtowaniu literackich obrazów przyrody w wielu utworach. Później wyobraźnię pisarską Zofii

Kossak zdominowały krajobrazy i ludzie Śląska.

Przeniosła się na Śląsk, do Górek Wielkich pod Skoczowem, po śmierci męża, a w trzy lata

później po raz drugi wyszła za mąż, za Zygmunta Szatkowskiego, który stał się współautorem jej

niektórych książek.

II wojnę światową przeżyła w Warszawie, angażując się w działalność przeciw

hitlerowskiemu okupantowi. Była członkiem tajnych organizacji, ale do pracy czysto politycznej,

związanej z określonymi stronnictwami czy ugrupowaniami zachowała stosunek powściągliwy.

Uprawiała natomiast żywą działalność kulturalną i charytatywną. Sama poszukiwana przez gestapo

- jak wspomina współpracujący z nią w konspiracji Władysław Bartoszewski - podjęła

niebezpieczną jazdę do Krakowa, aby ocalić osierocone dzieci żydowskie. Kosztem

bezpieczeństwa własnego i najbliższej rodziny ratowała życie innym. Przyjmowała w swoim

mieszkaniu nie tylko członków organizacji, ale wszystkich, którzy szukali pomocy. Przedmiotem

szczególnej troski pisarki był los Żydów, co uzewnętrzniło się między innymi współuczestnictwem

w organizowaniu Rady Pomocy Żydom (1942).

Z pisania nie rezygnowała, współpracując z wielu drukowanymi w konspiracji

czasopismami. W podziemiu wydała także kilka broszur na aktualne tematy, a między nimi odezwę

o znamiennym tytule Protest (w związku z rozpoczęciem przez Niemców w lipcu 1942 planowej

zagłady warszawskiego getta).

We wrześniu 1943 roku została przez Niemców aresztowana i wywieziona do obozu

koncentracyjnego w Oświęcimiu. Nie ominął jej także Pawiak, gdzie skazana została na śmierć.

Tuż przed wybuchem powstania warszawskiego dzięki staraniom przyjaciół została uwolniona.

W latach 1946-1956 pisarka przebywała w Anglii. Pracowała początkowo w PCK, a potem,

z dala od ośrodków życia emigracyjnego, w Kornwalii, utrzymywała się z pracy własnych rąk w

gospodarstwie rolnym. Wróciwszy w 1957 roku do Polski, w wywiadzie udzielonym

“Wiadomościom” paryskim swój emocjonalny stosunek do ojczyzny wyraziła wymownym

Kossak Zofia - Bursztyny.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: