Sławomir Cenckiewicz - Pułkownik Ignacy Matuszewski.pdf

(5121 KB) Pobierz
PULKOWNIK
Sławomir Cenckiewicz
IGNACY MATUSZEWSKI
1891-1946
O
W
EB
IU
R
O
HI
S
T
O
R
SK
YC
W
OJ
ZN
E
ro
ni
Ka
o
zi
m
ierza
S
sn
ow
k
en
im.
g
sk
ie
g
o
.b
WOJSKOWE BIURO HISTORYCZNE
im. GEN. BRONI KA ZIMIERZA SOSNKOWSKIEGO
KOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU
INSTYTUT PAMIĘCI NARODOWEJ
Sławomir Cenckiewicz
PULKOWNIK
IGNACY MATUSZEWSKI
1891-1946
O
W
EB
IU
R
O
HI
S
T
O
R
SK
YC
W
OJ
ZN
E
ro
ni
Ka
o
zi
m
ierza
S
sn
WARSZAWA
2017
ow
k
sk
e
im.
g
n.
ie
g
o
b
…A jeśliby który padł,
niechby jak kamień zarósł
i wiecznie trwał,
ostrolicy,
niezłomny,
Civis Romanus,
głaz na granicy…
Kazimierz Wierzyński,
Via Appia
Pułkownik
Ignacy Matuszewski
(
1891
1946
)
ieprzypadkowo za motto do biograficznego szkicu o Ignacym Matu-
szewskim posłużył mi fragment pięknego wiersza wielkiego poety
Kazimierza Wierzyńskiego z
1941
r. –
Via Appia.
Głęboki w swoim prze-
kazie poemat, traktujący pozornie o walce Polaków o wolną Polskę, oddaje
istotę II wojny światowej – bój o cały świat, o zagrożoną barbarzyństwem
niemiecko-sowieckim cywilizację europejską, w której obronie jako pierw-
sza stanęła Rzeczpospolita !
Poeta-skamandryta, a w przeszłości żołnierz i konspirator Polskiej Orga-
nizacji Wojskowej w Kijowie, tak ową istotę wojny i jej polskich celów ujął
w
Via Appia:
„Bijemy się o cały świat,
Biją się polskie pułki
O Nike Samotracką,
O stare ateńskie zaułki,
O tysiące minionych lat.
O Akropol i Kapitol,
O Grecję i Rzym
Uderza ułańskie kopyto,
Artyleryjski dym”. 
Nikt celniej nie ujął sensu tej wojny. Nikt też – poza Wierzyńskim – na
bieżąco i tak dobitnie nie oddał wielkości i sposobu myślenia Matuszew-
skiego o tej najstraszniejszej dla Polski i świata wojnie. Być może to przez
przyjaźń, jaka nieprzerwanie łączyła poetę i pułkownika od 1918 r., Wie-
rzyński potrafił uchwycić wyjątkowość przyjaciela. Wierzyński wyznał już
po śmierci Matuszewskiego, że był on człowiekiem, który wywarł na nim
bodaj największy wpływ, bo nie tylko stale z nim dyskutował, zaczytywał się
w jego politycznych tekstach, ale nawet konsultował i rozprawiał o kształcie
własnej poezji, dedykując niektóre ze swoich wierszy.
W każdym razie inspiracja Matuszewskiego w
Via Appia
jest wyraźna.
Może dlatego tak chętnie po 1941 r. Matuszewski odwoływał się do wier-
sza przyjaciela (chociażby w głośnym tekście
Chmury nad Rzymem,
„Nowy
03
Zgłoś jeśli naruszono regulamin