Hafiz - Rubajaty przekł filolog z pers Radosław Sterna - Przekł poet w jęz pol Janusz Krzyżowski (2016).pdf

(2132 KB) Pobierz
H a fiz
Ruba ja ty
H a fiz
Przekład poetycki w języku polskim
Instytut Ibn Chalduna - Ibn Khaldun Institute
Przekład filologiczny z perskiego
Ruba j a ty
Janusz Krzyżowski
Radosław Sterna
5
6
Hafizem w świecie muzułmańskim nazy-
wa się mężczyznę, który zna Koran na pamięć (wg
Paula Smithsa). We współczesnym języku perskim
wyraz ten wymawia się "Hafez" i stąd też pod
takim mianem jest znany w Iranie ten
najwybitniejszy poeta tworzący w tym języku.
Chodża Szamsuddin Muhammad (po persku:
Chadże Szamsoddin Mohammad), tak bowiem
brzmi jego rzeczywiste imię, uzyskał ten
przydomek jeszcze w młodości, kiedy zajmował się
zawodowo recytacją Koranu.
Hafiz żył i tworzył w XIV wieku.
Większość życia spędził w irańskim mieście
Sziraz. Był świadkiem poważnych przemian
politycznych: począwszy od ostatecznej dezinte-
gracji Ilchanatu - państwa mongolskiego obej-
mującego zasięgiem znaczne połacie ówczesnego
Bliskiego Wschodu, poprzez stabilne rządy Abu
Ishaka z dynastii Indżuidów oraz utratę przezeń
władzy na rzecz Muzaffarydów, po podbój
Szirazu przez armie Tamerlana. Ten ostatni
miał, według ludowego podania, oszczędzić
Szirazowi rzezi przez wzgląd na mieszkającego
w tym mieście poetę.
7
8
Utwory Hafiza ukazują w pełni jego przy-
należność i oddanie nurtowi sufich – mistyków
muzułmańskich. Jest poetą symbolicznym. W swo-
ich wierszach potępia on hipokryzję oraz funda-
mentalizm religijny, zwraca uwagę na przemijal-
ność życia i podkreśla potrzebę odnajdywania
w nim radości, niezależnie od okoliczności. Zaleca
podporządkowywać się wyrokom losu, a miłość
ma za najważniejszą siłę panującą w świecie.
Wieloznaczność wyrazów w poezji per-
skiej oraz mistrzostwo, z jakim Hafiz się nimi
posługuje, powodują, że jego wiersze można inter-
pretować na wiele sposobów. Tym samym stawia
to przed tłumaczem trudne zadanie zachowania
bogactwa oryginału w przekładzie w możliwie jak
najszerszym zakresie.
Twórczość poety z Szirazu była inspiracją
dla następujących pokoleń. W swojej ojczyźnie cieszy
się kultem nieznanym innym autorom. Wywarł wpływ
między innymi na Goethego i przez wielu jest uznawa-
ny za nieprzecenionego mistrza. Gazale Hafiza zosta-
ły przetłumaczone na wiele języków i poświęcono im
wiele opracowań. Polski czytelnik ma po raz pierwszy
okazję zapoznać się z jego rubajatami.
9
Zgłoś jeśli naruszono regulamin